تحلیل جرم شناختی قانون حمایت از کودکان ونوجوانان

عنوان	تحلیل جرم شناختی قانون حمایت از کودکان ونوجوانان
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	مینا نجف زاده
استاد راهنما	احمد رمضانی
استاد مشاور	امیرحسن نیازپور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه علم و فرهنگ تهران

تحلیل جرم شناختی قانون حمایت از کودکان ونوجوانان عنوان پایان نامه ای است که توسط مینا نجف زاده، با راهنمایی احمد رمضانی و با مشاوره امیرحسن نیازپور در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علم و فرهنگ تهران دفاع گردید.

چکیده

یکی از رویکردهای مهم نظام های عدالت کیفری، حمایت کیفری از گروه های آسیب پذیری چون کودکان است که بیش از دیگران در معرض بزه دیدگی و پیامدهای گوناگون آن قرار دارند. یکی از راهبردهای سیاست کیفری ایران در این باره تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان است. این پژوهش که با روش توصیفی–تحلیلی نگاشته شده، درصدد است تا مهم ترین مولفه های جرم شناختی این قانون را مطالعه کند. این قانون به جلوه های گوناگون کودک آزاری و خشونت علیه کودکان می پردازد و برای حمایت کیفری از آن به تبیین وضعیت های مخاطره آمیز کودکان و نیز نهادسازی توجه نشان می دهد. این حمایت برای دستیابی به اهدافی چون پشتیبانی از کودکان در معرض خطر بزه دیدگی و نیز توانمندسازی آنان در پرتو بازجامعه پذیری مناسب سازماندهی شده است. بر پایه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، این شهروندان با چالش مهمی همانند آسیب پذیری مواجه هستند. زمینه های آسیب پذیری آنان نیز به دو دسته کاستی های خانوادگی و جامعوی تقسیم می شود. قانون حمایت از اطفال و نوجوانان همچنین پاسخدهی به این چالش هار ا مورد توجه قرار داده که بر پایه تبیین های نظری مهمی چون جرم شناسی رشد، مدیریت ریسک جرم و نیز جرم شناسی ترجمه ای استوار است. رهیافت های عملی این قانون نیز عبارت از پیشگیری از بزه دیدگی کودکان و نوجوانان و پیش بینی زیرساخت های قضایی لازم در فرآیند دادرسی کیفری(اختصاصی شعبی از دادسراها و دادگاه ها به جرایم علیه کودکان و نوجوانان، پیش بینی کنشگری مددکاران اجتماعی، پیش بینی جنبه عمومی برای همه جرایم علیه کودکان و نوجوانان، پیش بینی نقش–آفرینی سازمان های مردم نهاد) است. این پژوهش دریافته است که قانون حمایت از اطفال و نوجوانان با الهام از آموزه های جرم شناختی و به ویژه جرم شناسی رشد و جرم شناسی اصلاح و بازپروری به مدیریت کیفری کودکان و نوجوانان و پیشگیری از بزه دیدگی آن پرداخته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱ الف–بیان مساله ۲ ب–پیشینه تحقیق ۴ پ–اهداف تحقیق ۵ پ–۱اهداف نظری ۵ پ–۲اهداف کاربردی ۶ ت–اهمیت و ضروت تحقیق ۶ ث–نوآوری تحقیق ۷ ج–پرسش های تحقیق ۷ ج–۱پرسش اصلی ۷ ج–۲پرسش های فرعی ۷ چ–فرضیات تحقیق ۸ چ–۱–فرضیه اصلی

چ–۲–فرضیات فرعی ۸ ح–روش تحقیق ۸ خ–مشکلات و موانع تحقیق ۹ د–سازماندهی تحقیق ۹ فصل اول–مفاهیم و کلیات تحقیق ۱۱ مبحث اول–حمایت کیفری از کودکان و نوجوانان ۱۲ گفتار اول–مفهوم شناسی حمایت کیفری از کودکان و نوجوانان ۱۲ گفتار دوم–بایسته های حمایت کیفری از کودکان و نوجوانان ۱۳ بند اول–وضعیت مخاطره–آمیز ۱۳ بند دوم–نهادسازی و بسترهای اجرایی ۱۴ گفتار سوم–اهداف حمایت کیفری از کودکان و نوجوانان ۱۵ بند اول–پشتیبانی از کودکان در معرض خطر بزه دیدگی ۱۵ بند دوم–توانمندسازی کودکان در معرض خطر بزه دیدگی در پرتو بازجامعه پذیری مناسب

مبحث دوم–خشونت علیه کودک ۱۹ گفتار اول–مفهوم–شناسی ۱۹ گفتار دوم–پیامدها ۱۹ بند اول–تضییع حق بر حیات ۱۹ بند دوم–تضییع حق بر سلامت

بند سوم–تضییع حق بر آموزش

بند چهارم–نقض حق بر کیفیت زندگی ۲۲ بند پنجم–نقض حق بر جامعه پذیری کودک ۲۲ بند ششم–حق بر کرامت انسانی

فصل دوم–چالش های جرم شناختی فراروی کودکان و نوجوانان در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ۲۸ مبحث اول–جرایم ارتکابی علیه کودکان و نوجوانان

گفتار اول–جرایم علیه پیکره جسمانی و روانی کودکان و نوجوانان

گفتار دوم–جرایم علیه اموال و مالکیت کودکان و نوجوانان

گفتار سوم– جرایم علیه آسایش کودکان و نوجوانان

گفتار چهارم– دیگر جرایم ۳۱ مبحث دوم–آسیب پذیری کودکان و نوجوانان ۳۲ گفتار اول–گروه های آسیب پذیر از چشم انداز دانش جرم شناسی ۳۲ گفتار دوم–زمینه های آسیب پذیری کودکان و نوجوانان در قانون

بند اول–کاستی های خانواده ۳۳ ۱– بی سرپرستی طفل و نوجوان و یا بی توجهی و سهل انگاری در انجام وظایف قانونی نسبت به آنان از سوی هر شخص مکلف به آن ۳۳ ۲– ابتلاء هر یک از والدین، اولیاء یا سرپرستان قانونی به بیماری یا اختلال های رفتاری، روانی یا شخصیتی و یا بیماری های جسمی واگیر صعب العلاج به تشخیص پزشکی قانونی ۳۵ ۳–زندانی شدن هر یک از والدین یا سرپرستان قانونی به اعتیادهای زیان آور به مواد مخدر، روان گردان یا قمار ۳۶ ۴– قوادی و یا دایر یا اداره کردن مراکز فساد و فحشا توسط هر یک از والدین، اولیاء یا سرپرستان قانونی و یا اشتهار آنها به فساد اخلاق و فحشا ۳۷ ۵–خشونت مستمر والدین، اولیاء، سرپرستان قانونی و یا سایر اعضاء خانواده نسبت به یکدیگر ۳۷ ۶– عدم اقدام برای ثبت واقعه ولادت یا عدم اخذ اسناد سجلی یا هویتی برای طفل یا نوجوان بدون عذر موجه ۳۸ ۷– طرد شدن طفل و نوجوان از سوی خانواده ۴۰ بند دوم–چالش های فراروی کودک در جامعه ۴۱ ۱– بازماندن طفل و نوجوان از تحصیل ۴۱ ۲– کم توانی جسمی یا ذهنی طفل و نوجوان، ابتلاء وی به بیماری های خاص یا اختلال هویت جنسی ۴۲ ۳– نقض قوانین جزایی توسط طفل یا ارتکاب جرم توسط نوجوان و یا استفاده از آنها در فعالیت های مجرمانه، وارد شدن یا وارد کردن طفل و نوجوان در فعالیت هایی نظر تکدی گری و قاچاق و همچنین اعتیاد آنان به موادمخدر، روان گردان یا مشروبات الکلی ۴۳ ۴–هرگونه وضعیت زیان بار ناشی از فقر شدید، آوارگی، پناهندگی، مهاجرت یا بی تابعیتی ۴۷ ۵–فرار مکرر از خانه یا مدرسه و ترک تحصیل از سوی طفل یا نوجوان ۵۱ ۶–سوء رفتار نسبت به طفل و نوجوان و یا بهره کشی از او ۵۲ فصل سوم–پاسخدهی به چالش های جرم شناختی فراروی کودکان و نوجوانان در قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان ۵۵ مبحث اول–رهیافت های نظری

گفتار اول–جرم شناسی رشد ۵۶ گفتار دوم–مدیریت ریسک جرم ۵۸ مبحث دوم–رهیافت های عملی ۶۰ گفتار اول–پیشگیری از بزه دیدگی کودکان و نوجوانان ۶۰ بند اول–چرایی پیشگیری از بزه دیدگی کودکان و نوجوانان ۶۰ بند دوم–رهیافت پیشگیری از بزه دیدگی کودکان و نوجوانان

۱–جرم شناسی پیشگیری از بزه دیدگی کودکان و نوجوانان ۶۲ ۲–گونه های پیشگیری از جرایم علیه کودکان و نوجوانان ۶۳ الف–پیشگیری کیفری ۶۳ ب– پیشگیری های غیرکیفری ۶۴ ب–۱–پیشگیری زودرس ۶۶ ب–۲–پیشگیری اجتماعی ۶۸ ب–۳–پیشگیری وضعی ۶۹ گفتار دوم– فعال سازی نهادهای گوناگون مرتبط با کودکان و نوجوانان ۶۹ بند اول– دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان قوه قضاییه ۷۰ بند دوم–سازمان ثبت احوال ۷۰ بند سوم–وزارت آموزش و پرورش ۷۱ ۱–رسالت های آموزش و پرورش در پیشگیری از جرایم دانش–آموزان ۷۱ ۱–۱–بازتاب روندهای پیشگیری از جرم در کتاب های درسی ۷۲ ۱–۲–فعال سازی نهادهای مرتبط در آموزش و پرورش ۷۳ ۱–۳–برنامه پنهان ۷۳ ۲– برآیندهای نقش آفرینی آموزش و پرورش در پیشگیری از جرم ۷۴ ۲–۱–اصلاح و بازپروری دانش آموزان بزه کار ۷۵ ۲–۲–اثرگذاری بر کاستیشهای موجود در نهاد خانواده ۷۵ بند چهارم–وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۷۶ بند پنجم–وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

بند ششم–صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

مبحث سوم–پیش بینی زیرساخت های قضایی لازم در فرآیند دادرسی کیفری ۸۰ گفتار اول–اختصاصی شعبی از دادسراها و دادگاه ها به جرایم علیه کودکان و نوجوانان ۸۰ گفتار دوم–پیش بینی کنشگری مددکاران اجتماعی

گفتار سوم–پیش بینی جنبه عمومی برای همه جرایم علیه کودکان و نوجوانان ۸۲ گفتار چهارم–پیش بینی نقش آفرینی سازمان های مردم–نهاد

نتیجه–گیری ۸۷

کلیدواژه ها

• قانون حمایت از اطفال ونوجوانان
• کودک آزاری
• نظام عدالت کیفری
• پیشگیری از جرم
• وضعیت مخاطره آمیز