جرم انگاری در قانون عراق و شریعت اسلام

عنوان	جرم انگاری در قانون عراق و شریعت اسلام
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	عمر نجاح حمید البیضاوی
استاد راهنما	علی صادقی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه ادیان و مذاهب

جرم انگاری در قانون عراق و شریعت اسلام عنوان پایان نامه ای است که توسط عمر نجاح حمید البیضاوی، با راهنمایی علی صادقی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.

چکیده

مفهوم جرم انگاری از اصول اساسی مبتنی بر جرم است که یکی از پدیده های منفی و پیشرفته اجتماعی به شمار می رود که به دنبال رشد فکری انسان و نظام های حاکم چه بدوی، دینی یا حقوقی باشند، توسعه یافته است. مفهوم جرم و جرم انگاری افعال – در سیستم های مختلف مانند دینی و حقوقی– با مفهوم مجازات مرتبط است؛ هر عملی جرم محسوب می شود و قانون آن را جرم انگاری کرده، باید مجازات قانونی به دنبال داشته باشد. هدف از سیاست جرم انگاری و اعمال مجازات ایجاد حالت بازدارندگی و تعادل در جامعه است و در نتیجه، جرم انگاری ابزاری برای حفظ منافع فردی و اجتماعی از تعرض ها است. با توجه به عواید و منفعت فراوانی که موفقیت و اجرای صحیح قواعد این ابزار قانونی برای جوامع بشری و افراد دارد و با توجه به خطر بزرگ و قریب الوقوعی که اشتباه و شکست در اجرای آن، متوجه جامعه و افراد می کند، این پژوهش با عنوان (جرم انگاری در قانون عراق و شریعت اسلامی) انجام شده تا به طرح مساله زیر پاسخ دهد که جرم انگاری در قانون عراق و شریعت اسلام چگونه است؟ . پرسش های فرعی پژوهش نیز عبارتند از: منابع جرم انگاری در حقوق عراق و فقه اسلامی کدامند؟ وجوه تمایز قانون گذاری اسلامی و قوانین عراق در زمینه جرم انگاری چیست؟ نتیجه به شرح زیر بود: مفهوم جرم انگاری در شرع یعنی: ارتکاب عمل حرام یا عملی که شرعا ممنوع باشد چه این انجام دادن یا ترک فعلی باشد. هدف از جرم انگاری و مجازات، اصلاح و هدایت بوده و منابع جرم انگاری عبارت از تعالیم الهی است که از طریق قرآن، احادیث پیامبر و روایات شریف به دست می آوریم. مفهوم جرم انگاری در قانون عراق یعنی: هر عملی که قانون آن را جرم می داند خواه مثبت یا منفی باشد مانند پرهیز از کاری؛ تا زمانی که متنی بر خلاف آن نیاید. هدف از جرم انگاری و مجازات در قانون عراق، بیان کارهای مشخصی است که اساسا با استناد به عرف جامعه، جرم و غیر مجاز شمرده می شوند. و منبع آن متون حقوق خصوصی و عمومی به علاوه دستورات قضایی و نیز قانون های اساسی قبل از قانون اساسی سال ۲۰۰۵ است. مهمترین چیزی که قوانین کیفری وضعی عراق را از قوانین کیفری اسلام متمایز می کند این است که قوانین کیفری عراق رکود را تجربه کرده و در دوره های دیگر شاهد تغییراتی جزیی بوده که علتش عدم رضایت جامعه عراق از این قوانین کیفری است. بر خلاف پایداری، ثبات و عظمتی که در شرع اسلام وجود دارد زیرا شریعت اسلام همچنان یکی از منابع قانون گذاری در قوانین وضعی است. در بیان همه اینها از روش تحقیق توصیفی تحلیلی بهره برده ایم زیرا امکان نتیجه گیری و تحلیل مسیله و رسیدن به پاسخ سوال مطرح شده در طرح مساله را دارد تا در نتایج، کاستی های فراوان حقوق جزایی و اصول محاکمات کیفری و نواقص سایر بندهای پراکنده حقوق عمومی و خصوصی برای ما روشن شود؛ قوانینی که دیدیم در مبحث رسیدگی به جرم نواقصی دارد و در نتیجه شاهد لزوم و اهمیت تقدم شریعت اسلامی به عنوان مبنای جرم انگاری هستیم به این اعتبار که فریضه ای است که به طور کلی خداوند متعال برای حفظ موجودیت جامعه بشری به ما داده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

المقدمه

۱ بیان المساله

۲ ضروره البحث

۳ اهداف البحث

۴ الدراسات السابقه

۵ اسیله البحث

۶ فرضیات البحث

۷ منهجیه البحث

۸ هیکلیه البحث

الفصل الاول: المفاهیم والکلیات

۱–۱ المفاهیم

۱–۱–۱ مفاهیم عنوان الرساله

۱–۱–۱–۱ مفهوم التجریم

۱–۱–۱–۲ مفهوم الشریعه الاسلامیه

۱–۱–۱–۳ القانون لغه واصطلاحا

۱–۱–۲ مفاهیم ذات صله

۱–۱–۲–۱ مفهوم الجنایه

۱–۱–۲–۲ مفهوم الجنحه

۱–۱–۲–۳ مفهوم المخالفه

۱–۱–۲–۴ مفهوم المجرم

۱–۱–۲–۵ مفهوم القصاص

۱–۱–۲–۶ مفهوم التعزیر

۱–۱–۲–۷ مفهوم الحد

۱–۱–۲–۸ مفهوم العقوبه

۱–۲ الکلیات

۱–۲–۱ انواع الشرایع والقوانین والفرق بینها

۱–۲–۱–۱ انواع الشرایع والقوانین

۱–۲–۱–۲ اهم الفروق بین القوانین الوضعیه والقوانین الشرعیه

۱–۲–۲ التطور التاریخی للتجریم فی الشریعه الاسلامیه

۱–۲–۲–۱ من القرآن

۱–۲–۲–۲ ومن السنه النبویه الشریف

۱–۲–۳ التطور التاریخی للتجریم فی القانون العراقی

۱–۲–۳–۱ التجریم فی القوانین العامه

۱–۲–۳–۲ التجریم فی القوانین الخاصه

الفصل الثانی: التجریم مصادرها، انواعها وغایاتها فی الشریعه الاسلامیه والقانون العراقی

۲–۱ مصادر التجریم فی القانون العراقی

۲–۱–۱ مصادر التجریم الاصلیه فی القانون العراقی

۲–۱–۱–۱ الدستور

۲–۱–۱–۲ القوانین العامه والخاصه

۲–۱–۱–۳ قرارات مجلس القضاء الاعلی التمییزیه

۲–۱–۱–۴ الشریعه الاسلامیه

۲–۱–۲ مصادر التجریم الفرعیه فی القانون العراقی

۲–۱–۲–۱ العرف الاجتماعی

۲–۱–۲–۲ القرارات القضاییه والفقه

۲–۲ مصادر التجریم فی الشریعه الاسلامیه

۲–۲–۱ مصادر التجریم الاصلیه فی الشریعه الاسلامیه

۲–۲–۱–۱ القرآن الکریم

۲–۲–۱–۲ السنه النبویه الشریفه

۲–۲–۱–۳ العقل

۲–۲–۲ مصادر التجریم الفرعیه فی الشریعه الاسلامیه

۲–۲–۲–۱ الاجماع

۲–۲–۲–۲ القیاس

۲–۲–۲–۳ الاستحسان

۲–۲–۲–۴ المصلحه المرسله

۲–۲–۲–۵ سد الذرایع

۲–۲–۲–۶ العرف

۲–۳ التجریم انواعه وغایته

۲–۳–۱ انواع التجریم وغایاته فی الشریعه الاسلامیه

۲–۳–۱–۱ انواع التجریم فی الشریعه الإسلامیه

۲–۳–۱–۲ غایه التجریم فی الشریعه الاسلامیه

۲–۳–۲ انواع التجریم وغایاته فی القانون العراقی

۲–۳–۲–۱ انواع الجریمه فی القانون الوضعی

۲–۳–۲–۲ غایه التجریم فی القانون الوضعی

الفصل الثالث: ممیزات الشریعه الاسلامیه عن القانون العراقی فی التجریم

۳–۱ الاختلافات الاساسیه بین الشریعه والقانون فی التجریم

۳–۱–۱ الممیزات الجوهریه بین الشریعه والقانون

۳–۱–۱–۱ ربانیه المصدر

۳–۱–۱–۲ میزه الکمال

۳–۱–۱–۳ میزه الدوام

۳–۱–۱–۴ میزه السمو والرفعه

۳–۱–۲ ضروریه التاسیس علی التشریع الالهی الاسلامی

۳–۱–۲–۱ خصایص الرساله الاسلامیه عن باقی الرسالات

۳–۱–۲–۲ ثبات القواعد الالهیه

۳–۲ تطبیقات مقارنه بین الشریعه والقانون فی التجریم

۳–۲–۱ تجریم ضربه الزوجه فی الشریعه والقانون

۳–۲–۲ تجریم ضرب الزوجه فی القانون العراقی

۳–۲–۲–۱ تعریف ضرب الزوجه فی القانون الجنایی العراقی

۳–۲–۲–۲ النتیجه الإجرامیه

۳–۲–۳ تجریم ضرب الزوجه فی الشریعه الإسلامیه

۳–۲–۳–۱ تعریف ضرب الزوجه فی الشریعه

۳–۲–۳–۲ الارکان العامه لجریمه ضرب الزوجه

۳–۲–۳–۳ الشروط الخاصه لجریمه ضرب الزوجه فی التشریع الجنایی الإسلامی

۳–۲–۳–۴ عقوبه جریمه ضرب الزوجه فی التشریع الجنایی الإسلامی

۳–۲–۲ تجریم التسول فی الشریعه والقانون

۳–۲–۲–۱ مفهوم التسول وشروطه وانواعه

۳–۲–۲–۲ حکم التسول فی الشریعه والقانون

۳–۳ الخاتمه

۳–۳–۱ النتایج

۳–۳–۲ التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

• جرم انگاری
• مجازات اسلامی
• حقوق کیفری عراق