جرم افترای عملی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۴۷ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

جرم افترای عملی، زمانی محقق میشود که شخصی به جای انتساب کتبی یا شفاهی جرم به دیگری، ادوات و اشیای اتهام آور را نزد او میگذارد یا به نحوی متعلق به او قلمداد میکند تا وی را در معرض اتهام قرار دهد.[۱]

پیشینه

در ماده 269 مکرر قانون مجازات عمومی مصوب 1304 نیز این جرم پیش بینی شده بود و میزان مجازات، متناسب با نوع جرم انتسابی (جنحه یا جنایت) بود. در قانون تعزیرات مصوب 1362 ماده 142 و تبصره آن، با پیش بینی شرایط افترای عملی، جایگزین قانون قبلی شد.[۲]

در قانون

ماده 699 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375، عنصر قانونی این جرم را تشکیل می دهد.

عنصر مادی این جرم، شامل هر یک از رفتار های «گذاردن»، «مخفی کردن» و «متعلق به غیر قلمداد نمودن» است.[۳] این جرم از نوع جرائم جرم مقید به نتیجه است، بدین معنا که اعمال فوق زمانی جرم و قابل تعقیب هستند که منجر به این شوند که شخص تحت تعقیب قرار بگیرد؛ در غیر این صورت عمل از شمول ماده خارج است.[۴] همچنین این تعقیب، باید منتهی به صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت شود تا بتوان مفتری را مشمول این ماده قرار داد.[۵]

به لحاظ عنصر روانی نیز لازم است مرتکب با اراده و اختیار خود و علم به اینکه اشیای مذکور ماهیت اتهام آور دارند آن را در تصرف شخص مقابل قرار دهد.(سوء نیت عام)[۶] همچنین این عمل باید با قصد «متهم نمودن شخص مذکور» باشد؛ بنابراین اگر قاچاقچی یا قاتل، حین فرار آلت جرم را در خانه دیگری بیاندازد، به دلیل فقدان سوء نیت خاص قابل مجازات نیست.[۷]

منابع

  1. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357908
  2. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612672
  3. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357912
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 677096
  5. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 358340
  6. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612628
  7. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 358348