نظریه شماره 7/96/2411 مورخ 1396/10/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بررسی امکان ارسال پرونده از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی جهت رفع نقص و انجام تحقیقات ضروری
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۶/۲۴۱۱ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶–۱۲۷/۱–۱۷۹۸ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۱۰/۱۲ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی مدنی |
| محور نظریه | فراغ دادرس و نیابت قضایی |
نظریه شماره 7/96/2411 مورخ 1396/10/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بررسی امکان ارسال پرونده از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی جهت رفع نقص و انجام تحقیقات ضروری: ارسال پرونده از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی برای رفع نقص از حیث تحقیقات یا بررسی ادعاهای جدید در مرحله تجدیدنظر فاقد موقعیت قانونی است، زیرا پس از صدور رای، دادگاه بدوی دیگر اختیار ورود مجدد به ماهیت پرونده را ندارد، مگر در مواردی که قانون اجازه داده باشد، مانند واخواهی یا اعاده دادرسی. در صورتی که دادگاه تجدیدنظر استان برای انجام تحقیق یا اقدام ضروری در حوزه قضایی استان نیازی ببیند، میتواند راسا اقدام کند یا طبق ماده ۳۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی از دادگاه بدوی محل درخواست کند. عنوان نیابت قضایی برای این درخواست مورد استفاده قرار نگرفته است زیرا دادگاه تجدیدنظر میتواند خود اقدام کند و همچنین دادگاه تجدیدنظر نسبت به دادگاه بدوی در حوزه قضایی استان، دادگاه بالاتر است.
استعلام
اولا– ارسال پرونده از دادگاه تجدید نظر به دادگاه بدوی جهت رفع نقص از حیث تحقیقات یا جهت بررسی ادعاهایی که در مرحله تجدیدنظر مطرح شده و امثال آنها فاقد موقعیت قانونی است، زیرا اولا پس از صدور رای قاعده فراغ دادرس بر دادگاه بدوی حکومت دارد و حق ورود مجدد به ماهیت تحت هیچ عنوانی را ندارد مگر در مواردی که قانون تجویز کرده باشد، مثل واخواهی، اعتراض ثالث یا اعاده دادرسی.
ثانیا– در مواردی که دادگاه تجدیدنظر استان انجام تحقیق یا اقدامی را لازم بداند که مربوط به حوزه های قضایی استان مربوط باشد، چون کل استان در حوزه قضایی دادگاه تجدیدنظر قرار دارد، می تواند راسا آن را انجام دهد و یا با عنایت به ماده ۳۵۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ۱۳۷۹ انجام آن را از دادگاه بدوی محل درخواست کند. به نظر می رسد علت اینکه قانونگذار از این درخواست تحت عنوان نیابت قضایی یاد نکرده است دو امر است، اول، همان گونه که گفته شد، خود دادگاه تجدیدنظر نیز می تواند تحقیق یا اقدام مزبور را انجام دهد و دوم ، دادگاه تجدیدنظر نسبت به دادگاه بدوی که در حوزه قضایی استان مربوط قرار دارد، دادگاه بالاتر محسوب می شود. با این حال از لحاظ لزوم انجام عمل مورد درخواست، عنوان آن چندان اهمیتی ندارد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا– ارسال پرونده از دادگاه تجدید نظر به دادگاه بدوی جهت رفع نقص از حیث تحقیقات یا جهت بررسی ادعاهایی که در مرحله تجدیدنظر مطرح شده و امثال آنها فاقد موقعیت قانونی است، زیرا اولا پس از صدور رای قاعده فراغ دادرس بر دادگاه بدوی حکومت دارد و حق ورود مجدد به ماهیت تحت هیچ عنوانی را ندارد مگر در مواردی که قانون تجویز کرده باشد، مثل واخواهی، اعتراض ثالث یا اعاده دادرسی.
ثانیا– در مواردی که دادگاه تجدیدنظر استان انجام تحقیق یا اقدامی را لازم بداند که مربوط به حوزه های قضایی استان مربوط باشد، چون کل استان در حوزه قضایی دادگاه تجدیدنظر قرار دارد، می تواند راسا آن را انجام دهد و یا با عنایت به ماده ۳۵۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ۱۳۷۹ انجام آن را از دادگاه بدوی محل درخواست کند. به نظر می رسد علت اینکه قانونگذار از این درخواست تحت عنوان نیابت قضایی یاد نکرده است دو امر است، اول، همان گونه که گفته شد، خود دادگاه تجدیدنظر نیز می تواند تحقیق یا اقدام مزبور را انجام دهد و دوم ، دادگاه تجدیدنظر نسبت به دادگاه بدوی که در حوزه قضایی استان مربوط قرار دارد، دادگاه بالاتر محسوب می شود. با این حال از لحاظ لزوم انجام عمل مورد درخواست، عنوان آن چندان اهمیتی ندارد.