نظریه شماره 7/96/2549 مورخ 1396/10/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم تعیین وکیل در پرونده های قتل عمدی با درخواست دیه از بیت المال پس از فوت قاتل
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۶/۲۵۴۹ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶–۱۶۸/۱–۱۸۴۹ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۱۰/۲۴ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | پرداخت دیه از بیت المال |
نظریه شماره ۷/۹۶/۲۵۴۹ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم تعیین وکیل در پروندههای قتل عمدی با درخواست دیه از بیتالمال پس از فوت قاتل: در این نظریه مشورتی، اداره کل حقوقی قوه قضاییه به بررسی مسالهای پرداخته که در آن قتل عمدی واقع شده و قاتل پس از ارتکاب جنایت فوت کرده است. پرسش مطرحشده این است که در صورت درخواست اولیاء دم برای پرداخت دیه از بیتالمال بر اساس ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی، تکلیف تعیین وکیل بر اساس ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری چیست؟ نظریه مشورتی نشان میدهد که اجرای ماده ۳۴۸ در این موارد سالبه به انتفاء موضوع است و نیازی به تعیین وکیل برای متهم (که فوت کرده) نیست. دادگاه میبایستی به طرفیت از دستگاه دولتی مربوطه، که در اینجا وزارت دادگستری است، جهت دفاع از حقوق بیتالمال اقدام کند و الزام به تعیین وکیل تنها برای متهمان زنده موضوعیت دارد.
استعلام
مطابق ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم موضوع بندهای الف، ب، پ و ت ماده ۳۰۲ این قانون جلسه رسیدگی بدون حضور وکیل متهم تشکیل نمی شود چنانچه متهم خود وکیل معرفی نکند یا وکیل او بدون اعلام عذر موجه در دادگاه حاضر نشود تعیین وکیل تسخیری الزامی است و...
و مطابق ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی: هرگاه در جنایت عمدی به علت مرگ یا فرار دسترسی به مرتکب ممکن نباشد با درخواست صاحب حق دیه جنایت از اموال مرتکب پرداخت می شود و در صورتی که مرتکب مالی نداشته باشد در خصوص قتل عمد ولی بازدم می تواند دیه را از عاقله بگیرد و در صورت نبود عاقله یا عدم دسترسی به آنها یا عدم تمکن آنها دیه از بیت المال پرداخت می شود و...
س: چنانچه قتل عمدی واقع و قاتل پس از ارتکاب جنایت فوت نماید و اولیاءدم در اجرای ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی از دادگاه تقاضای پرداخت دیه از طریق بیت المال را بنمایند تکلیف ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص تعیین وکیل چه می باشد؟ آیا نیاز به تعیین وکیل می باشد یا خیر؟ اگر نیاز است برای چه کسی می بایست تعیین شود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱) در فرض سوال که ناظر به فوت متهم به قتل عمدی (قاتل) و مطالبه دیه از ناحیه ی اولیاء دم مقتول از بیت المال است، با فرض این که در موارد مذکور در استعلام شرایط اعمال ماده ی ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مبنی بر پرداخت دیه از بیت المال فراهم باشد، اعمال حکم مقرر در ماده ی ۳۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با الحاقات و اصلاحات بعدی، سالبه به انتفاء موضوع است و دادگاه کیفری مربوط با عنایت به تبصره یک ماده ۱۳ و ماده ی ۸۵ و تبصره یک ماده ی موصوف، در اجرای ماده ۴۰۵ ناظر به تبصره الحاقی ماده ی ۳۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با الحاقات و اصلاحات بعدی، نسبت به دعوت از دستگاه پرداخت کننده دیه (که با توجه به این که اعتبار مربوط به دیه در اعتبارات وزارت دادگستری منظور گردیده است، وزارتخانه مذکور می باشد) به منظور دفاع از حقوق بیت المال اقدام می نماید.
۲) تعیین وکیل برای متهم در جرایم موضوع بند های الف، ب، پ و ت ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ و الزام دادگاه به رعایت آن در ماده ی ۳۴۸ این قانون، ناظر به مواردی است که به اتهام متهم که از جرایم بندهای یاد شده ماده ۳۰۲ قانون است، رسیدگی می گردد و شامل مواردی که دادگاه کیفری ذیربط جهت رسیدگی به تقاضای اولیای دم دایر بر پرداخت دیه از بیت المال و به طرفیت دستگاه دولتی ذیربط (وزارت دادگستری) تشکیل می گردد، نمی شود.