نظریه شماره 7/97/2308 مورخ 1397/08/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره احکام تعلیقی در آیین دادرسی کیفری و نقش قاضی در تفهیم و ابلاغ مجدد آنها در موارد خاص
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۲۳۰۸ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶–۱۶۸/۱–۱۷۸۱ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۰۸/۲۰ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | تعلیق اجرای مجازات |
نظریه شماره ۷/۹۷/۲۳۰۸ مورخ ۱۳۹۷/۰۸/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره احکام تعلیقی در آیین دادرسی کیفری و نقش قاضی در تفهیم و ابلاغ مجدد آنها در موارد خاص: در این نظریه، پرسشهایی درباره وظایف قضات در زمینه تعلیق اجرای مجازات و نحوه تعامل با محکومعلیه در چنین مواردی مطرح شده است. نظریه تاکید مینماید در موارد تعلیق ساده، نیاز به احضار مجدد محکوم وجود ندارد مگر در شرایط تعلیق مراقبتی که قاضی باید ضمانتهای لازم را به محکوم ابلاغ کند. همچنین در زمینه شکایتهای جدید مطرحشده در جریان تحقیقات مقدماتی، بازپرس بدون ارجاع از سوی دادستان حق رسیدگی ندارد. در پایان، موضوع تغییر اتهام مرتبط با مواد مخدر بررسی میشود که در آن دادیار تحقیق باید از نظر دادیار اظهارنظر پیروی نماید.
استعلام
۱–به موجب ماده ۵۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری قاضی اجرای احکام کیفری مکلف است مجازات تعلیقی را به محکوم علیه تفهیم و ابلاغ کند اگر دادنامه تعلیقی که تذکرات لازم نیز در آن قید شده است به صورت حضوری و واقعی به محکوم علیه ابلاغ شده باشد همچنان قاضی اجرای احکام کیفری مکلف به احضار و در صورت عدم حضور جلب محکوم علیه و تفهیم تذکرات قانونی و لازم می باشد؟
۲–اگر شاکی در شکواییه خود مدعی باشد که متهم مرتکب جرمی شده است و دادستان شکواییه را جهت بررسی و انجام تحقیقات لازم و قانونی به یکی از شعب دادسرا ارجاع نمود و پس از ارجاع پرونده شاکی در هنگام تحقیقات جرایم دیگری اعم از قابل گذشت و غیر قابل گذشت بودن موضوع را به متهم منتسب نمود و برای مقام تحقیق بزه ادعایی کشف نشده و وقوع جرایم مذکور محرز نبوده و اثبات جرایم جدید مستلزم انجام تحقیقات می باشد موضوع مشمول ماده ۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری نباشد در چنین شرایطی آیا مقام تحقیق بدون اطلاع و ارجاع دادستان حق تحقیق و نهایتا اظهارنظر در خصوص موضوعات جدید را دارد یا خیر؟
۳–در گزارش و تحقیقات مرجع انتظامی آمده است شخصی در امر مواد مخدر فعالیت دارد و دادیار محترم به موجب ادله موجود در پرونده موضوع را نگهداری و یا حمل مواد مخدر تشخیص داده و همین اتهام را برای وی تفهیم نموده است لیکن مقام اظهارنظر فعل ارتکابی متهم را در معرض فروش قراردادن مواد مخدر تشخیص می دهد آیا با فرض متناسب بودن تامین اخذ شده در چنین مواردی ضروری است مقام اظهارنظر مقام تحقیق را مکلف به تفهیم اتهام جدید در معرض فروش به متهم و صدور قرار منع تعقیب در خصوص بزه نگهداری و یا حمل نماید و یا آنکه مقام اظهارنظر می تواند صرفا با اصلاح عنوان بزه انتسابی با قرار صادره موافقت نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱– طبق ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، دادگاه به هنگام صدور قرار تعلیق اجرای مجازات، به طور صریح به محکوم اعلام می کند که اگر در مدت تعلیق، مرتکب یکی از جرایم مذکور در این ماده گردد، علاوه بر مجازات جرم اخیر، مجازات معلق نیز درباره وی اجرا می شود؛ لذا اگر تعلیق اجرای مجازات به طور ساده باشد، نیازی به احضار و جلب محکوم و تفهیم و ابلاغ مجدد توسط قاضی اجرای احکام نیست و آنچه در ماده ۵۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ آمده است، ناظر به تعلیق اجرای مجازات به صورت مراقبتی است که دادگاه، محکوم را مکلف به انجام دستور یا دستورهایی در مدت ایام تعلیق نموده است و محکوم مکلف به اجرای آنهاست و قاضی اجرای احکام طبق ماده اخیرالذکر باید محکوم را احضار و در صورت عدم حضور بدون عذر موجه، جلب و چگونگی اجرای دستور یا دستورهای دادگاه و ضمانت عدم رعایت آنها را به وی تفهیم و ابلاغ نماید.
۲– چنانچه پس از ارجاع پرونده به بازپرس و در حین انجام تحقیقات مقدماتی، شاکی شکایت جدیدی را در پرونده مورد رسیدگی مطرح نماید اعم از اینکه موضوع شکایت جرم قابل گذشت یا غیر قابل گذشت باشد ولکن از مصادیق ماده ۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ که ناظر به کشف جرم غیر مرتبط و غیر قابل گذشت از سوی بازپرس است، خارج باشد، در این صورت بازپرس بدون ارجاع دادستان حق رسیدگی به شکایت جدید مطروحه را نداشته و شاکی باید شکایت جدید را نزد دادستان مطرح نماید. بدیهی است که این امر مانع از اعلام مراتب طرح شکایت جدید از سوی بازپرس به دادستان نخواهد بود.
۳– در فرض استعلام که دادیار اظهارنظر اعتقاد به انتساب اتهام در معرض فروش قرار دادن مواد مخدر به متهم و تفهیم اتهام مزبور به متهم دارد (برخلاف نظر دادیار تحقیق که اتهام انتسابی را حمل و نگهداری مواد مخدر می داند) مطابق ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ و ملاک ماده ۲۸۰ این قانون، دادیار تحقیق مکلف به متابعت از نظر دادیار اظهارنظر بوده و باید پس از تفهیم اتهام مدنظر دادیار اظهارنظر به متهم، مطابق نظر وی اقدام نماید.