نظریه شماره 7/97/3343 مورخ 1397/12/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مشکلات حقوقی ناشی از عدم اجرای قراردادهای مشارکت و عدم نظارت بانک ها در اجرای موضوع قرارداد
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۳۳۴۳ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶–۱۵۵–۲۳۹۷ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۱۲/۲۰ |
| موضوع نظریه | حقوق قراردادها |
| محور نظریه | اجرای عقود مشارکتی |
نظریه شماره ۷/۹۷/۳۳۴۳ مورخ ۱۳۹۷/۱۲/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مشکلات حقوقی ناشی از عدم اجرای قراردادهای مشارکت و عدم نظارت بانکها در اجرای موضوع قرارداد: نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه به بررسی مسایل حقوقی مربوط به عدم اجرای عقود مشارکتی مانند مشارکت مدنی و مضاربه توسط بانکها و مشتریان میپردازد. این نظریه بهویژه بر اهمیت درج ضمانت اجراهای قراردادی چون الزام به انجام تعهد، فسخ قرارداد و پرداخت خسارت تاکید دارد. همچنین بیان میدارد که صرف عدم اجرای قرارداد منجر به بطلان آن نمیشود. در خصوص زیان واقعی مشتریان، بانکها نمیتوانند در پایان قرارداد از مشتریان سود مطالبه کنند، مگر اینکه مشتری مدیر قرارداد بوده و مرتکب تعدی نشده باشد. این شرایط بر اساس ماده ۵۸۴ قانون مدنی تعیین میشود و گسترهای برای اعمال اراده طرفین قرارداد وجود دارد.
استعلام
نظر به اینکه عقود مشارکتی نظیر عقد مشارکت مدنی وعقد مضاربه بر پایه شراکت و آثار مترتب بر آنها می باشد و از ویژگی های آن رابطه شراکت بانک و مشتری می باشد و نرخ سود از پیش تعیین شده در این نوع عقود فاقد موضوعیت می باشد سود و زیان واقعی حاصل از مشارکت در پایان اجرای موضوع مشارکت محاسبه می شود خواهشمند است دستور فرمایید ابهامات و سوالات ذیل پاسخ داده شود: ۱–قانون عملیات بانکی ربا شورای پول و اعتبار و بانک محترم مرکزی در خصوص عدم اجرای امور و موضوع مشارکت در قراردادهای مشارکتی نظیر مشارکت مدنی و مضاربه و مطالبه ی سود قطعی از پیش تعیین شده توسط بانک ها و موسسات اعتباری از مشتری شریک چه ضوابط و مقرراتی تعیین نموده است؟ به عبارت دیگر تکلیف بانک موسسه اعتباری و مشتری شریک با فرض عدم اجرای امور و موضوع مشارکت و عدم نظارت بانک در این نوع عقود چگونه است؟
۲–نهایتا در صورت عدم اجرای امور و موضوع مشارکت توسط شریک مشتری و عدم نظارت بانک موسسه اعتباری بر اجرای موضوع و امور مشارکت میزان مطالبات بانک موسسه اعتباری چگونه محاسبه می شود؟ به عبارت دیگر میزان مطالبات بانک از مشتری در سر رسید تسهیلات فقط شامل اصل سهم الشرکه ی بانک موسسه اعتباری می باشد؟
۳–آیا عدم اجرای امور و موضوع مشارکت و عدم نظارت بانک موسسه اعتباری بر اجرای امور مشارکت منجر به ابطال قرارداد مشارکتی می گردد؟
۴–در صورتی که اثبات شود مشتری شریک در اجرای امور و موضوع مشارکت زیان واقعی دیده است آیا بانک موسسه اعتباری می تواند در پایان قرارداد مشارکت از مشتری مطالبه ی سود نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱، ۲ و ۳–سوالات مجمل است، ولی به طور کلی می توان گفت علاوه بر مقررات، به طور معمول در قرارداد مربوط ضمانت اجراهای خاص مانند؛ الزام به انجام تعهد، فسخ، پرداخت خسارت و امثال آن برای عدم اجرای موضوع قرارداد از جمله قراردادهای مشارکت پیش بینی می شود و در هر حال صرف عدم اجرای قرارداد باعث بطلان آن نمی شود.
۴–با عنایت به ماده ۵۸۴ قانون مدنی، در صورتی که شریک مدیر قرارداد مشارکت را انجام داده و قدرالسهم خود از موضوع قرارداد را تامین کرده و نسبت به آورده بانک یا موسسه اعتباری نیز مرتکب تعدی یا تفریط نشده باشد و با این وجود متضرر شده باشد، تکلیفی به پرداخت سود قراردادی (پیش بینی شده در قرارداد) ندارد. شایسته ذکر است با رعایت قواعد امری حاکم بر قراردادهای بانکی در قلمرو وسیعی مجال برای اعمال اراده طرفین و درج ضمانت اجراهای قراردادی مثل ضمان اصل سرمایه از اموال شخصی طرف قرارداد، وجود دارد(ملاک ماده ۵۵۸ قانون مدنی).