نظریه شماره 7/99/714 مورخ 1399/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره احضار الکترونیکی اعضای نیروهای مسلح و تفسیر تبصره های مربوطه در قانون آیین دادرسی کیفری

شماره نظریه	۷/۹۹/۷۱۴
شماره پرونده	۹۹–۱۵/۲–۷۱۴ ک
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۶/۰۲
موضوع نظریه	آیین دادرسی کیفری
محور نظریه	احضار و ابلاغ الکترونیکی

نظریه شماره ۷/۹۹/۷۱۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۶/۰۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره احضار الکترونیکی اعضای نیروهای مسلح و تفسیر تبصرههای مربوطه در قانون آیین دادرسی کیفری: نظریه مشورتی بیان میکند که احضار اعضای نیروهای مسلح به عنوان شاهد، مطلع یا متهم باید بهصورت الکترونیکی و از طریق فرمانده یا مسیول مافوق صورت پذیرد، حتی در صورتی که ثبتنام در سامانه ثنا انجام شده باشد. همچنین، ارسال خلاصه رای به یگان مربوطه با رعایت تشریفات ابلاغ ضرورتی دارد. در خصوص محتوای کیفرخواست، ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری باید رعایت شود و جزییات جریان پرونده نیازی به ذکر ندارد. از طرفی، منظور از قرارهای نهایی نیز قرارهایی است که موجب ختم یا توقف تحقیقات در دادسرا میشوند.

استعلام

۱– با توجه به مواد ۲۰۵ و ۶۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری که احضار شاهد مطلع یا متهم نظامی را از طریق فرمانده یا مسیول مافوق مقرر کرده است چنانچه هر یک از افراد ذکر شده در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشند و امکان احضار آنان از این طریق فراهم باشد نظر به مواد ۹ ،۱۱ و۲۰ آیین نامه نحوه استفاده از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی مصوب ۱۳۹۵/۵/۲۴ رییس قوه قضاییه آیا مقام قضایی مجاز است که آن افراد را از طریق ابلاغ الکترونیکی احضار کند یا این که مکلف است مطابق نص مواد ۲۰۵ و ۶۱۵ قانون قبلی اقدام نماید؟

۲– نظر به تبصره ماده ۶۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه دادسرای نظامی قرار جلب به دادرسی صادر کند مکلف به ابلاغ خلاصه ی آن به یگان مربوط است یا اینکه تکلیف تبصره ذکر شده فقط ناظر به صدور قرارهای منع یا موقوفی تعقیب است؟

۳– با توجه به عبارت ابلاغ نماید در متن ماده ۶۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری صرف ارسال خلاصه رای یا قرار به نشانی یگان مربوط کفایت می کند یا این که لازم است تشریفات ابلاغ در این باره نیز رعایت شود.

۴– با توجه به منطوق ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری برخی از همکاران قضایی اعتقاد دارند که علاوه بر موارد ذکر شده در آن ماده در کیفرخواست بایستی خلاصه ای از جریان و گردش کار پرونده ذکر شود و در صورت ذکر نشدن این موارد کیفرخواست ناقص است در حالی که برخی از همکاران دیگر اعتقاد دارند مواردی که بایستی در کیفرخواست ذکر شود در ماده ۲۷۹ تصریح شده است و در کیفرخواست صرفا همین موارد باید ذکر شود و گردش کار یا خلاصه ی جریان پرونده یا سایر مواردی که در رویه قضایی مطرح است و در کیفرخواست قید می گردد نباید در کیفرخواست ذکر شود و این امر بر خلاف ماده ۲۷۹ است حال راجع به این اختلاف نظر ارشاد فرمایید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱– به استناد ماده ۲۰ آیین نامه نحوه استفاده از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی مصوب ۱۳۹۵ در کلیه مواردی که برای ابلاغ اوراق قضایی مقررات خاصی پیش بینی شده است مطابق همان مقررات رفتار خواهد شد. بنابراین در مواردی همانند احضار اعضای نیروهای مسلح به عنوان شاهد یا مطلع و یا احضار متهمان نظامی و وزارت اطلاعات از طریق فرمانده یا مسوول مافوق آنان موضوع مواد ۲۰۵ و ۶۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری مطابق همین مقررات رفتار می شود. قابل ذکر است مطابق تبصره ماده ۱۸ آیین نامه پیش گفته جهت اجرای مفاد این مواد، با هماهنگی مراجع مذکور، حساب کاربری مخصوص ایجاد و اوراق قضایی به این حساب کاربری ارسال می شود.

۲– در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و قوانین مرتبط، تاکنون تعریفی از قرار نهایی به عمل نیامده است و با توجه به مجموعه مواد قانون آیین دادرسی کیفری می توان گفت، منظور از قرارهای نهایی مذکور در مواد ۹۲ و تبصره ماده ۶۴۰ این قانون، قرارهایی است که سبب ختم یا توقف تحقیقات مقدماتی در دادسرا می شود؛ از جمله قرار منع تعقیب، جلب به دادرسی، موقوفی تعقیب، ترک تعقیب، توقف تحقیقات، بایگانی پرونده و عدم صلاحیت.

۳– تفسیر عبارت ابلاغ نماید مندرج در ماده ۶۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری در معنا و مفهومی غیر از معنای مصطلح و تخصصی آن نیازمند دلیل و نص قانونی است. بنابراین در فرض سوال خلاصه رای صادره با رعایت مقررات مربوط به یگان ذیربط ابلاغ می شود.

۴– مواردی که باید در کیفرخواست قید شود در ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری به صراحت آمده است و گردشکار پرونده از موارد مذکور نیست.