مؤلفه‌های کرامت ذاتی انسان در اندیشۀ علامه طباطبایی
مؤلفه‌های کرامت ذاتی انسان در اندیشۀ علامه طباطبایی نام مقاله ای است از محسن اسماعیلی و محمد مهدی سیفی که در شماره چهار دوره چهل و هشت (دی 1397) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
کرامت انسانی پایه‌ای‌ترین مفهوم بنیادین در تدوین حقوق بشر است و توجه به این مفهوم در اغلب نظام‌های سیاسی با اختلاف‌نظرها و تفاوت‌هایی مدنظر اندیشمندان و حقوقدانان همراه بوده است. این مقاله درصدد است تا با محوریت و تکیه بر آرای علامه طباطبایی، به بررسی مفهوم و مؤلفه‌های تشکیل‌دهندة کرامت ذاتی انسان بپردازد و ضمن اشاره به تعریف و مفهوم کرامت ذاتی در اندیشة علامه طباطبایی، مؤلفه‌هایی را که براساس آن انسان دارای کرامت ذاتی شده است، برشمارد و در نهایت به منظومة روابط میان این مؤلفه‌ها اشاره کند. نگارش زیر متضمن جایگاه ممتاز کرامت ذاتی است که در اندیشة علامه طباطبایی به کرامتی که در جریان تکوین و آفرینش انسان مطرح بوده و مربوط به مقام انسانیت است و در تمام افراد انسانی به‌صورت بالقوه وجود دارد، تعریف می‌شود. همچنین مؤلفه‌های نه‌گانة «شرافت ذاتی وجود»، «خلقت ممتاز انسانی»، «محوریت انسان برای سایر آفریده‌ها»، «فطرت»، «عقل»، «علم»، «اختیار»، «پذیرش امانت الهی» و «خلافت انسان» ـ براساس نظم رتبی خاص ـ، به‌عنوان دلایلی دال بر کرامت ذاتی انسان در اندیشة ایشان مطرح می‌شود.
کلیدواژه‌ها
- اختیار
- خلقت ممتاز انسانی
- شرافت ذاتی وجود
- عقل
- علامه طباطبایی
- فطرت
- کرامت ذاتی