نهاد ارث و بازتوزیع ثروت: چشم ‌اندازی اسلامی

نهاد ارث و بازتوزیع ثروت: چشم ‌اندازی اسلامی نام مقاله ای از رحیم نوبهار است که در شماره چهارم (مهر ۱۳۹۸) فصلنامه علمی دانشنامه های حقوقی منتشر شده است.

چکیده

این مقاله به واکاوی نقش نهاد ارث در بازتوزیع ثروت و عدالت اجتماعی می­پردازد. بنیاد توزیع ارث در فقه رایج، رابطۀ خویشاوندی یا دیگر روابط کاملاً شخصی و خصوصی مانند ولای عتق و ولای ضمان جریره است. این مقاله با تکیه بر برخی دلایل و شواهد تأکید دارد که به ارث از چشم­انداز امر اجتماعی و عمومی نیز باید نگریست. این نگاه زمینه­ساز آن است که مقررات ارث باید از نظرگاه بازتوزیع ثروت و عدالت اجتماعی بازاندیشی شود. در واقع به رغم احترام مالکیت خصوصی مورث و لحاظ رابطۀ خویشاوندی یا خصوصی او با وارث یا مصالح خانوادگی، جامعه و منابع آن هم در تولید ثروت او به‌نحوی نقش داشته­اند. بدین‌سان در توزیع ارث باید به عدالت توزیعی و بازتوزیع ثروت به جامعه که یکی از منابع تولید و تحصیل ثروت است هم توجه کرد.

کلیدواژه ها

• فقه
• ارث
• بازتوزیع ثروت
• عدالت اجتماعی

• ضمان جریره