از آرمانگرایی تا واقع‌گرایی؛ سیری در مبانی حقوق بین‌الملل
از آرمانگرایی تا واقع‌گرایی؛ سیری در مبانی حقوق بین‌الملل نام مقاله‌ای از سید علی حسینی آزاد، مهشید آجلی لاهیجی و مجید زحمتکش است که در شماره شصت و نهم (اسفند 1399) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
دو تفکر آرمانگرایی و واقع‌گرایی همواره مورد توجه علوم مختلف و از جمله حقوق بوده است. در حالی که آرمانگرایی بر ظهور ایده‌آل‌ها توجه دارد، واقع‌گرایی بر ضرورت پذیرش واقعیات عینی موجود تأکید می‌کند. حقوق بین‌الملل از حیث مبانی هنجاری کاملاً عرصه رویارویی این دو مکتب بوده است. جامعه جهانی همواره برای دستیابی به آرمان‌هایی بعید تلاش کرده است، اما در اغلب موارد در چارچوب واقعیت‌های نظم جهانی مانده است. با این حال، حقوق بین‌الملل شاخه‌ای از علم حقوق است که توانسته آرمان‌هایی را در قالب هنجار داشته باشد. بنابراین، مسأله مورد بحث، نحوه تلاقی دو تفکر آرمان‌گرایانه و واقع‌گرایانه در حقوق بین‌الملل است. پرسش این است که نظام هنجاری حقوق بین‌الملل بر کدام تفکر تکیه دارد و مبانی این حقوق از چه آبشخوری تغذیه می‌کند. در این رابطه از روش توصیفی ـ تحلیلی در پردازش مسأله استفاده می‌شود و هدف پژوهش، پاسخ به این نکته است که جایگاه مکانب آرمانگرایی و واقع‌گرایی در شکل‌گیری مبانی هنجاری حقوق بین‌الملل چیست. در نهایت، بر اساس یافته‌های حاصل از بررسی موردی شاخه‌های مختلف حقوق بین‌الملل، ملاحظه می‌شود که مبانی حقوق بین‌الملل با ملحوظ نظر داشتن واقعیات جامعه جهانی، راه رسیدن به آرمان‌های قابل تحسین خود را طی می‌کند.
کلیدواژه‌ها
- آرمانگرایی
- واقع گرایی
- فلسفه حقوق بین‌الملل
- مبانی حقوق بین‌الملل
- مکاتب فکری حقوقی