وضعیت رمزارزها در حقوق بین‌الملل تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی
وضعیت رمزارزها در حقوق بین‌الملل تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی نام مقاله ای از سید یاسر ضیایی و سیده معصومه حسینی بوده که در شماره هشتم دوره چهارم (مهر 1402) فصلنامه حقوق فناوری های نوین منتشر شده است.
چکیده
رمزارزها کدهای رایانه‌ای هستند که با استفاده از تکنیک رمزنگاری (کدنویسى) ایجاد می‌شوند و به‌منزله‌ی وسیلۀ مبادله مدنظر قرار می‌گیرند. ویژگی فرامرزی این پدیده ضرورت بررسی وضعیت آن‌ها در نظام حقوق بین‌الملل را ایجاب می‌کند. هرچند بسیاری از دولت‌ها رمزارزها را در غالب مفهوم پول شناسایی کرده‌اند، اما برخی از دولت‌ها آن را به‌منزلۀ دارایی، اعم از کالا یا خدمات، در نظر می‌گیرند که با شرایطی ممکن است سرمایه‌گذاری نیز تلقی شود. در این حالت، این پرسش مطرح است که وضعیت حقوقی رمزارزها درحکم کالا یا خدمات یا سرمایه در نظام حقوق بین‌الملل تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی چگونه است؟ فرضیه این است که تلقی رمزارزها به‌منزلۀ کالا یا خدمات یا سرمایه، مسائلی را در اعمال نظام سنتیِ حقوق بین‌الملل تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی در پی دارد. سازمان تجارت جهانی، به‌منزلۀ مهم‌ترین رکن نظام حقوق بین‌الملل تجاری، واجد قواعد مصرح دربارۀ رمزارزها نیست و اعمال اصول رفتار ملی و رفتار ملت‌های کاملة‌الوداد در چارچوب این موافقت‌نامه‌ها بر معاملات مبتنی‌بر رمزارز با چالش‌هایی روبه‌روست. چنانچه این دارایی شرایط سرمایۀ خارجی را کسب کند، خارجی‌بودن یا نبودن منشأ این دارایی از مهم‌ترین مسائل شناسایی رمزارزها به‌منزلۀ سرمایۀ خارجی است. چنانچه رمزارزها را بتوان مصداق اوراق بهادار یا خدمات مخابراتی در نظر گرفت، تحت شمول بخشی از نظام حقوق سازمان تجارت جهانی قرار می‌گیرد. همچنین سرمایه‌گذاری رمزارزها در فنّاوری‌ای مانند دفترکل توزیع‌شده یا استفاده از رمزارز برای خرید سهام شرکت‌ها و یا خرید تجهیزات برای سرمایه‌گذاری و نیز خرید توکن‌های آى.سى.اُ مصداقی از سرمایۀ تعریف‌شده در عموم معاهدات سرمایه‌گذاری است.
کلیدواژه ها
- رمزارز
- حقوق بین‌الملل اقتصادی
- سازمان تجارت جهانی
- موافقت‌نامۀ عمومی تعرفه و تجارت
- موافقت‌نامۀ جنبه‌های عمومی تجارت خدمات
- معاهدات دوجانبۀسرمایه‌گذاری خارجی