ماده ۴۰۵ قانون مجازات اسلامی

چشم سالم، در برابر چشم‌ هایی که از لحاظ دید و یا شکل، متعارف نیستند، قصاص می‌ شود.

توضیح واژگان

در این خصوص لازم است به بررسی مفهوم برخی از چشم هایی که در عرف نامتعارف محسوب می شوند بپردازیم.

اعشی را شب کور معنی کرده اند و جنایت بر چشم اعشی را موجب قصاص دانسته اند. همچنین جنایت چشم احول یا کژ چشم بودن مجنی علیه نیز موجب قصاص است. چشم اعمش به معنی چشمی است که دچار چرک و اشک است. جنایت بر این چشم نیز با وجود سالم بودن چشم جانیف موجب قصاص است. از سوی دیگر اجهر به کسی گفته می شود که در روز قادر به دیدن نباشد. جنایت بر این چشم نیز موجب قصاص است.

انتقادات

عده ای معتقدند که این ماده با شرط سلامت در قصاص اعضاء در تضاد است. چرا که امکان قصاص چشم سالم در برابر چشم ناسالم وجود ندارد. اما در پاسخ به این ایراد گفته شده است که سلامت باید در مقابل عیوب اساسی اعضاء بدن تعریف شود. لذا نامتعارف بودن از لحاظ دید یا شکل را نیم توان معیوب بودن چشم تلقی کرد.