ماده ۷۵۷ قانون مدنی

صلح بلاعوض نیز جایز است.

توضیح واژگان

صلح محاباتی :  عقد صلح معوضی است که  برخلاف عقد بیع ، عمدا تساوی عرفی ارزش اقتصادی بین عوضین رعایت نشده و مورد توجه قرار نمی گیرد.این صلح را صلح محاباتی می نامند.949520/718814/

صلح معوض : عقدی است معوض به صورت صلح که جایگزین هر عقد معوض می تواند باشد ، به عنوان مثال صلحی در مقام بیع صورت می گیرد و احکام مختصه بیع را ندارد.83641/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

عقد صلح می تواند در مقام هر یک از عقود معین قرار گیرد 399051/ عقد صلح از جمله عقود معوض می باشد به عبارت دیگر هر یک از متصالح و مصالح برای خود نفعی منظور و عوضی اخذ می تمایند اما معوض بودن صلح از ارکان آن نبوده و صلح بلاعوض نیز جایز است.265474/719883/به همین دلیل شرط خیارفسخ عقد صلح در عوض ( بدون آنکه معوض از ید صاحب خیار خارج شود ) شرطی درست است چراکه همانطور که گفته شد معاوضه و مبادله از عناصر عقد صلح نمی باشد.135430/135429

صلح محالاتی عبارت است از صلحی که در آن به عمد تساوی ارزش اقتصادی بین عوضین رعایت نشده و مورد توجه قرار نگرفته است.چنانچه صلح محاباتی به قصد فرار از دین و به ضرر اشخاص ثالث صورت گیرد باطل است . ( صلح محاباتی تاجر ورشکسته در دوران مشکوک )566596/135276/

سوابق و مستندات فقهی

بر حسب حکم ( الناس مسلطون علی اموالهم ) مالک می تواند در اموال خود هر نوع تصرفی که مخالف قانون نباشد بنماید از جمله می تواند مال خود را به دیگری مجانا صلح نماید51147/ از این رو صلح ممکن است به صورت بلاعوض صورت گیرد که به صورت تملیک مجانی مانند هبه می باشد و همچنین می تواند به شکل معوض آن ، تملیک عوض مانند بیع . محقق شود.288864/

در مساله ای بیان شده است که می توان آبیاری با آب را عوض در عقد صلح قرارداد یا موضوع عقد صلح قرارداد . همچنین می توان ، جاری کردن اب بر سطح یا زمین را عوض یا موضوع عقد صلح قرارداد مشروط بر اینکه محلی که آب در آن جاری می شود معلوم باشد .333753/

مصادیق و نمونه ها

• صلح محاباتی مانند فروش یک خانه در ازای یک شاخ نبات صحیح است و عقدی لازم است.435542/718814/

• صلح محاباتی تاجر ورشکسته در دوران مشکوک به قصد فرار از دین و به ضرر اشخاص ثالث صورت گیرد باطل است.566596