ماده ۸۷۵ قانون مدنی

شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صوتی ارث می‌برد که نطفه‌ی او حین‌الموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد.

توضیح واژگان

شرط یعنی عاملی که باعث تأثیر سبب می شود و با فقدان آن، سبب مؤثر نمی باشد. و به وضعیتی اعتباری در یک شئ، که باوجود آن، سبب در شیء دیگری مؤثر می افتد؛ شرطیت گویند.

پیشینه

در دین مسیحیت، در مورد زنده بودن وارث به هنگام فوت مورث، و شرايط ارث بردن حمل، همچون قانون مدنی ایران، عمل می شود.

در حقوق آلمان و ایتالیا نیز، در مورد زنده بودن وارث به هنگام فوت مورث، و شرايط ارث بردن حمل، همچون قانون مدنی ایران، عمل می شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر حمل مرده به دنیا آید؛ از ارث محروم است؛ هرچند بر اثر جرم سقط شده باشد.

اگر حمل در فاصله کمتر از شش ماه از فوت مورث به دنیا آید، از او ارث می برد و درصورتیکه در طولانی ترین مدت مفروض قانونی متولد شود؛ و مادر او شوهر نموده؛ ولی هنوز با همسر خود نزدیکی نکرده باشد؛ به او ارث تعلق می گیرد.

اگر نطفه حمل، پس از فوت پدر، منعقد شده باشد؛ هرچند او فرزند متوفی به شمار می آید؛ لیکن از او ارث نمی برد.

مستندات فقهی

امام صادق از پدرش امام باقر روایت نموده: نوازدی که آشکارا حرکت نماید؛ ارث می برد؛ حتی اگر لال باشد. (

از حضرت محمد روایت شده که اگر نوزاد، به هنگام ولادت، گریه کند؛ ارث می برد.

سوابق فقهی

حمل، زمانی ارث می برد که زنده به دنیا آید.

مصادیق و نمونه ها

اگر مردی در ساعت 12 فوت نموده و اسپرم او در ساعت 14 همان روز مورد تلقیح مصنوعی قرارگیرد؛ هرچند فرزندی که در نتیجه عمل لقاح مزبور، به دنیا می آید؛ متعلق به او می باشد؛ لیکن از ارث محروم خواهدبود.