حسن پیرنیا
حسن پیرنیا | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲۷۰ نائین |
| درگذشت | ۱۳۱۴ |
| علت مرگ | سکته قلبی |
| تحصیلات | دانشکده حقوق دانشگاه مسکو |
| محل تحصیل | دانشگاه پاریس |
| پیشهها |
|
| تخصص | حقوق عمومی، حقوق جزا، حقوق بینالملل |
| شناختهشده برای | بنیانگذاری آموزش عالی حقوق و علوم سیاسی در ایران |
حسن پیرنیا (۱۲۷۰ خورشیدی در نائین – ۲۹ یا ۳۰ آبان ۱۳۱۴ خورشیدی در تهران) ملقب به مشیرالملک و بعد مشیرالدوله سیاستمدار، حقوقدان، دیپلمات و تاریخنگار ایرانی بود. وی بنیانگذار آموزش عالی حقوق و علوم سیاسی در ایران بهشمار میآید و نخستین رئیس «مدرسه عالی علوم سیاسی» بود.[۱]
زندگینامه
پیرنیا تحصیلات مقدماتی خود را در ایران گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به مسکو رفت. او ابتدا در مدرسه متوسطه نظامی مسکو آموزش دید و با کسب رتبه نخست فارغالتحصیل شد. سپس وارد دانشکده حقوق دانشگاه مسکو شد و دورههای تکمیلی را نیز با موفقیت به پایان رساند. پس از بازگشت به ایران، وارد وزارت امور خارجه شد.[۱]
تأسیس مدرسه عالی علوم سیاسی
با توجه به نیاز کشور به تربیت نیروی متخصص در حوزه سیاست و حقوق، پیرنیا در ۱۷ شعبان ۱۳۱۷ هجری قمری «مدرسه عالی علوم سیاسی» را در تهران تأسیس کرد. او علاوه بر مدیریت این مدرسه، به تدریس دروس حقوق و علوم سیاسی پرداخت. هرچند بعدها به دلیل مسئولیتهای دولتی از مدیریت آن کنارهگیری کرد، اما همچنان به امور آموزشی و رفاهی دانشجویان توجه داشت.[۱]
مسئولیتهای سیاسی و اداری
پیرنیا در طول فعالیتهای دولتی خود سمتهایی چون کنسول ایران در مسکو، وزیر امور خارجه و وزیر عدلیه را بر عهده داشت. در دوران وزارت عدلیه، اصلاحاتی در نظام قضایی ایران با الهام از نظام حقوقی فرانسه انجام داد و قوانینی همچون «اصول محاکمات حقوقی»، «اصول محاکمات جزایی»، «قانون مجازات عمومی» و «قانون ثبت اسناد اختیاری» را تدوین کرد. بر اساس منابع تاریخی، وی بنیانگذار دیوان عالی کشور در سال ۱۲۹۱ خورشیدی بود و شرط آزمون از قضات و وکلا را برای تصدی این مشاغل وضع کرد.[۱]
تواناییهای زبانی و علمی
پیرنیا به زبانهای فرانسه، انگلیسی، عربی و روسی مسلط بود و با زبان یونانی باستان نیز آشنایی داشت. در ۵۸ سالگی به صورت خودآموز زبان آلمانی را آموخت تا بتواند از منابع ادبی آن بهره گیرد.[۱]
آثار
در سالهای پایانی عمر، پیرنیا به پژوهش و تألیف آثار تاریخی پرداخت. مهمترین اثر او «تاریخ ایران باستان» است که سه جلد آن منتشر شد و جلد چهارم ناتمام ماند. هدف او از نگارش این کتاب، نشان دادن پیشینه و غنای فرهنگی و تمدنی ایران بود.[۱]
درگذشت
حسن پیرنیا در آبان ۱۳۱۴ خورشیدی بر اثر سکته قلبی در منزل شخصی خود در تهران درگذشت. پیکر او در آرامگاه خانوادگی در آستان امامزاده صالح تجریش به خاک سپرده شد.[۱]