ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری:بازپرس مكلف است بلافاصله پس از حضور يا جلب متهم ، تحقيقات را شروع كند و در صورت عدم امكان ، حداكثر ظرف بيست و چهار ساعت از زمان تحت نظر قرار گرفتن او توسط ضابطان دادگستري ، با رعايت ماده ( 98 ) اين قانون مبادرت به تحقيق نمايد . در صورت غيبت يا عذر موجه بازپرس يا امتناع وي از شروع تحقيقات به دلايل قانوني ، دادستان انجام تحقيقات را به بازپرس ديگر يا در صورت اقتضاء به دادرس دادگاه محول مي كند . تبصره ماده 189: تحت نظر قرار دادن متهم بيش از بيست و چهار ساعت ، بدون آنكه تحقيق از او شروع يا تعيين تكليف شود ، بازداشت غيرقانوني محسوب و مرتكب به مجازات قانوني محكوم مي شود .

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده در خصوص تاکید بر لزوم فوریت در شروع به تحقیق از متهم پس از حضور یا جلب نزد بازپرس، مگر در صورت عدم امکان تحقیق فوری از متهم وضع شده است. چرا که عده ای تحت نظر قرار دادن افراد را امری استثنایی و خلاف اصل تلقی کرده اند که فقط در مواردی خاص نظیر متهمی که توسط مأموران جلب و نزد بازپرس آورده شده باشد امکان پذیر است. در همین مورد نیز مجموع مدت زمان تحت نظر قرار گرفتن نباید بیشتر از 24 ساعت باشد. لذا چنانچه متهمی پیش از انتقال نزد بازپرس، 24 ساعت تحت نظر ضابطان بوده باشد، امکان تحت نظر قرار گرفتن مجدد او توسط بازپرس وجود ندارد.

رویه قضایی

نظریه مشورتی شماره 7/93/1306 _ 93/6/8 اداره کل حقوقی قوه قضاییه: طبق ماده 46 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 ضابطان دادگستری مکلفند بدون اینکه متهم را تحت نظر قراردهند تحقیقات و اقدامات قانونی را برای کشف جرم شروع کنند اما در جرائم مشهود چنانچه نگهداری متهم برای تکمیل تحقیقات ضروری باشد ضابطان باید موضوع اتهام و دلایل آن را کتبا به متهم اعلام نموده و مراتب را فورا به دادستان اطلاع دهند و در هر حال نمی توانند بیش از 24 ساعت متهم را تحت نظر داشته باشند در این فاصله متهم را باید به بازپرس معرفی نمایند و براساس ماده 189 این قانون و تبصره ذیل آن بازپرس موظف است ظرف 24 ساعت مذکور تحقیقات را از متهم شروع نماید ویا در مورد وی تعیین تکلیف کند. بنابراین از زمان تحت نظر قرار گرفتن متهم توسط ضابطان تا زمان شروع به تحقیقات توسط بازپرس نباید بیش از 24 ساعت طول بکشد.