حقوق فعالیتهای فضاییِ تجاری؛ ضرورت‌ها، راهبردها
حقوق فعالیتهای فضاییِ تجاری؛ ضرورت‌ها، راهبردها نام مقاله ای از روح اله رهامی و حمید حیدری است که در شماره سی و هفتم (دی 1400) فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.
چکیده
تجاری‌سازی فضا بسیار سریعتر از آنچه که انتظار می‌رفت در حال انجام است. این در حالیست که در حقوق فضا به‌واسطة سهم معاهدات پنج‌گانه در مقطع زمانی انعقاد و تصویبشان، به ابعاد تجاری فضا کمتر توجهی شده، فلذا منطق مناسبات بین‌المللی ایجاب می‌نماید که به نسبت این روند رو به رشد، مقررات فضا نیز توسعه پیدا کنند. عدم همگامی مقررات با توسعة فعالیتهای تجاری، در اتخاذ قوانین الزام‌آور چالش‌هایی را به رُخ جامعه بین‌المللی می‌کشاند که این امر سبب شده تا خود کشورها اقدام به تنظیم‌گری این حوزه برای مواجه با نیازهای فعالان تجاری داخلی نمایند. توسعة استفاده‌های تجاری از فضا نظیر گردشگری فضایی، حمل‌و‌نقل فضایی، استحصال منابع طبیعی، لزوم تنظیم، به‌روزرسانی و شفافیت مقررات خصوصاً در زمینه‌هایی نظیر مالکیت دارایی‌ها (اعم از عین، منافع و مالکیت معنوی)، تأمین مالی دارایی‌های فضایی و معدن‌کاوی فضایی را ضروری نموده است که مقالة حاضر ضمن برشمردن ضرورت‌ها و راهبردهای اساسی این حوزه در کنار حقوق نرم و اقدامات کارگزاران متعدد حقوق فضا به‌عنوان یکی از راه‌های عملی تنظیم‌گری فعالیتهای فضایی، مقررات موجود نظیر پروتکل فضایی منضم به کنوانسیون کیپ تاون در خصوص سرمایه‌گذاری در صنعت فضایی را تبیین می‌نماید.
کلیدواژه‌ها
- توسعه فعالیتهای تجاری فضا
- حقوق فضا
- تجاری‌سازی حقوق فضا
- حقوق مالکیت
- گردشگری فضایی
- استحصال منابع طبیعی فضا.