تحول مفهوم مسئولیت کیفری فردی در پرتو چندپارگی حقوق بین‌الملل
تحول مفهوم مسئولیت کیفری فردی در پرتو چندپارگی حقوق بین‌الملل نام مقاله ای است از محمد تیموری و سید حسام الدین لسانی که در شماره سه دوره پنجاه و دو (پاییز 1401) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
مفهوم «چندپارگی حقوق بین‌الملل» از ۱۵۰ سال قبل به ادبیات حقوقی راه یافته و بیانگر تعامل میان طرفداران کثرت و وحدت حقوق بین‌الملل است. نهادهای دادرسی متعددی پدید آمده‌اند که تکثر آنها موجب چندگونگی تفسیرهای هنجاری (بعد هنجاری چندپارگی) و سازوکارهای شکلی و صلاحیت‌هایی قضایی (بعد ساختاری چندپارگی) شده و نگرانی از عدم انسجام در تفسیر و توسعۀ حقوق بین‌الملل را منعکس کرده است. آثار پدیدۀ چندپارگی حقوق بین‌الملل در حقوق بین‌الملل بشر نیز منعکس شده و تصمیمات مراجع مربوط، تفاسیر جدیدی را نشان می‌دهند. این نوشتار در حوزۀ مسئولیت کیفری بین‌المللی به مقایسۀ هنجارهای یکسانی می‌پردازد که در بستر رژیم‌ها یا سازوکارهای متفاوت، معانی و گسترۀ گوناگونی یافته‌اند. مقالۀ حاضر به بررسی دگردیسی‌های ناشی از تغییر در هنجارهای معاهداتی حقوق بین‌الملل بشر در حوزۀ مسئولیت فردی بین‌المللی و بررسی تأثیر پدیدة چندپارگی حقوق بین‌الملل در گسترش استانداردهای حقوق بین‌الملل بشر در حوزۀ مسئولیت کیفری بین‌المللی می‌پردازد.
کلیدواژه‌ها
- چندپارگی حقوق بین الملل
- حقوق بشر
- دیوان
- مسئولیت کیفری بین المللی