مسئولیت ترتیبی

مسئولیت ترتیبی ناظر بر ترتیب و مراحل مسئولیت است، نه تعداد مسئولان در هر مرتبه. در این نوع مسئولیت، اشتغال ذمه مدیونین به نحو ترتیبی و بدلی است. بدین شکل که با ناممکن شدن وصول طلب در یک مرحله، یا اساساً مهیا نبودن شرایط استقرار دین در آن مرحله، دین به مرتبه بعدی منتقل می‌شود؛ به‌گونه‌ای که هیچ زمان بیش از یک ردۀ، ملزم به پرداخت دین نیست و با اشتغال ذمه یکی، دیگری بری می‌شود و میان این دو اثر، ملازمه است. علت این ملازمه و جایگزینی بدلی، فلسفه وضع این نوع مسئولیت است که «حمایت از مدیونین، در کنار تضمین حق بستانکاران» است. بدین‌سان، قانون‌گذار به دست‌گیری از مدیونین و سبک کردن بار مسئولیت ایشان نیز نظر دارد و با انتقال دین به مرحله بعد، مرتبه قبلی را از دین می‌رهاند.