اثر حاکمیت نوع نظام ادلهای بر هدف دادرسی مدنی در حقوق ایران
اثر حاکمیت نوع نظام ادلهای بر هدف دادرسی مدنی در حقوق ایران نام مقاله ای است از رحیم مختاری که در شماره صد و یک دوره 82(بهار 1397) مجله حقوقی دادگستری منتشر شده است.
چکیده
هر کشور بر اساس سیاست قضایی و هدف دادرسی و نیز میزان اعتمادی که قانون‌گذار آن به دادرس دارد، یکی از نظامهای ادلهای یا ترکیبی را از آن بر میگزیند. نظام دادرسی مدنی ایران بر مبنای دادرسی اسلامی است، که از اصول اساسی و قضایی آن حصول اطمینان قلبی و وجدانی از دلایل است. این نظام به تأثیر از دین الهی که هدف آن تأمین حق و عدالت و سعادت دنیوی و اخروی انسانهاست، هدف خود را کشف حقیقت که کمال مطلوب و غایت دادرسی قرار داده است. به این منظور همگام با تحول نظامهای حقوقی و توسعه افکار عدالتخواهانه در جوامع پیشرفته، قواعد اثبات مدنی با هدف رسیدن به قضاوت واقعی و تحقق عدالت، به سمت توسعه اختیارات دادرس به سرعت پیش رفته است.
با تحول در محدوده اختیارات دادرس، حذف محدودیتها در ارزش اثباتی شهادت و توسعه دایره آن و به لحاظ طریقیت ادله و حصری نبودن آن و عدم محدودیت در وسعت و تنوع اماره قضایی، نظام ادله آزاد بر دادرسی مدنی ایران سایه افکنده است. با این پویایی که تنها در چارچوب اصول دادرسی اجرا میگردد و بر اساس آن دادرس میتواند به هر دلیل منطقی و متعارفی که او را به حقیقت رهبری و باعث علم و قناعت وجدان وی به واقعیت قضیه میشود، تصمیمگیری نماید، قانون‌گذار هدف را کشف حقیقت قرارداده و فصل خصومت را به عنوان آخرین راه‌حل در صورت عدم امکان رسیدن به واقع، جهت پایان دادن به دعوا پیش‌بینی کرده است.
کلیدواژه‌ها
- دادرس
- کشف حقیقت
- نظام ادله ای
- طریقیت ادله
- حصر ادله