جرم افترای عملی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
این جرم، زمانی محقق میشود که شخصی به جای انتساب کتبی یا شفاهی جرم به دیگری، [[آلات و ادوات جرم|ادوات]] و اشیای اتهام آور را نزد او میگذارد یا به نحوی متعلق به او قلمداد میکند تا وی را در معرض اتهام قرار دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357908|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
جرم '''افترای عملی'''، زمانی محقق میشود که شخصی به جای انتساب کتبی یا شفاهی جرم به دیگری، [[آلات و ادوات جرم|ادوات]] و اشیای اتهام آور را نزد او میگذارد یا به نحوی متعلق به او قلمداد میکند تا وی را در معرض اتهام قرار دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357908|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
در [[ماده 269 مکرر قانون مجازات عمومی مصوب 1304]] نیز این جرم پیش بینی شده بود و میزان مجازات، متناسب با نوع جرم انتسابی ([[جنحه]] یا [[جنایت]]) بود. در قانون تعزیرات مصوب 1362 [[ماده 142 قانون تعزیرات مصوب 1362|ماده 142]] و تبصره آن، با پیش بینی شرایط '''افترای عملی'''، جایگزین قانون قبلی شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612672|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
در [[ماده 269 مکرر قانون مجازات عمومی مصوب 1304]] نیز این جرم پیش بینی شده بود و میزان مجازات، متناسب با نوع جرم انتسابی ([[جنحه]] یا [[جنایت]]) بود. در قانون تعزیرات مصوب 1362 [[ماده 142 قانون تعزیرات مصوب 1362|ماده 142]] و تبصره آن، با پیش بینی شرایط افترای عملی، جایگزین قانون قبلی شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612672|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>


== عنصر قانونی ==
== در قانون ==
[[ماده 699 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 699 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375]]
[[ماده 699 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 699 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375]]، [[عنصر قانونی]] این جرم را تشکیل می دهد.


== عنصر مادی ==
[[عنصر مادی]] این جرم، شامل هر یک از رفتار های «گذاردن»، «[[اخفا|مخفی کردن]]» و «متعلق به غیر قلمداد نمودن» است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357912|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> این جرم از نوع جرائم [[جرم مقید]] به [[نتیجه جرم|نتیجه]] است، بدین معنا که اعمال فوق زمانی جرم و قابل [[تعقیب]] هستند که منجر به این شوند که شخص تحت تعقیب قرار بگیرد؛ در غیر این صورت عمل از شمول ماده خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677096|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> همچنین این تعقیب، باید منتهی به صدور [[قرار منع تعقیب]] یا [[حکم برائت]] شود تا بتوان [[افترا|مفتری]] را مشمول این ماده قرار داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=358340|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
[[عنصر مادی]] این جرم، شامل هر یک از رفتار های «گذاردن»، «مخفی کردن» و »متعلق به غیر قلمداد نمودن» است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357912|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> این جرم از نوع جرائم [[جرم مقید]] به [[نتیجه جرم|نتیجه]] است، بدین معنا که اعمال فوق زمانی جرم و قابل [[تعقیب]] هستند که منجر به این شوند که شخص تحت تعقیب قرار بگیرد؛ در غیر این صورت عمل از شمول ماده خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677096|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> همچنین این تعقیب باید منتهی به صدور [[قرار منع تعقیب]] یا [[حکم برائت]] شود تا بتوان [[افترا|مفتری]] را مشمول این ماده قرار داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=358340|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


== عنصر روانی ==
به لحاظ [[عنصر معنوی|عنصر روانی]] نیز لازم است مرتکب با اراده و اختیار خود و [[علم]] به اینکه اشیای مذکور ماهیت اتهام آور دارند آن را در [[تصرف]] شخص مقابل قرار دهد.([[سوء نیت عام]])<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612628|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> همچنین این عمل باید با قصد «متهم نمودن شخص مذکور» باشد؛ بنابراین اگر [[قاچاق|قاچاقچی]] یا [[قتل|قاتل]]، حین فرار آلت جرم را در خانه دیگری بیاندازد، به دلیل فقدان [[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]] قابل مجازات نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=358348|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
به لحاظ [[عنصر روانی]] نیز لازم است مرتکب با اراده و اختیار خود و [[علم]] به اینکه اشیای مذکور ماهیت اتهام آور دارند آن را در [[تصرف]] شخص مقابل قرار دهد.([[سوء نیت عام]])<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612628|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> همچنین این عمل باید با قصد «متهم نمودن شخص مذکور» باشد؛ بنابراین اگر [[قاچاق|قاچاقچی]] یا [[قتل|قاتل]]، حین فرار آلت جرم را در خانه دیگری بیاندازد به دلیل فقدان [[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]] قابل مجازات نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=358348|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۴۷

جرم افترای عملی، زمانی محقق میشود که شخصی به جای انتساب کتبی یا شفاهی جرم به دیگری، ادوات و اشیای اتهام آور را نزد او میگذارد یا به نحوی متعلق به او قلمداد میکند تا وی را در معرض اتهام قرار دهد.[۱]

پیشینه

در ماده 269 مکرر قانون مجازات عمومی مصوب 1304 نیز این جرم پیش بینی شده بود و میزان مجازات، متناسب با نوع جرم انتسابی (جنحه یا جنایت) بود. در قانون تعزیرات مصوب 1362 ماده 142 و تبصره آن، با پیش بینی شرایط افترای عملی، جایگزین قانون قبلی شد.[۲]

در قانون

ماده 699 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375، عنصر قانونی این جرم را تشکیل می دهد.

عنصر مادی این جرم، شامل هر یک از رفتار های «گذاردن»، «مخفی کردن» و «متعلق به غیر قلمداد نمودن» است.[۳] این جرم از نوع جرائم جرم مقید به نتیجه است، بدین معنا که اعمال فوق زمانی جرم و قابل تعقیب هستند که منجر به این شوند که شخص تحت تعقیب قرار بگیرد؛ در غیر این صورت عمل از شمول ماده خارج است.[۴] همچنین این تعقیب، باید منتهی به صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت شود تا بتوان مفتری را مشمول این ماده قرار داد.[۵]

به لحاظ عنصر روانی نیز لازم است مرتکب با اراده و اختیار خود و علم به اینکه اشیای مذکور ماهیت اتهام آور دارند آن را در تصرف شخص مقابل قرار دهد.(سوء نیت عام)[۶] همچنین این عمل باید با قصد «متهم نمودن شخص مذکور» باشد؛ بنابراین اگر قاچاقچی یا قاتل، حین فرار آلت جرم را در خانه دیگری بیاندازد، به دلیل فقدان سوء نیت خاص قابل مجازات نیست.[۷]

منابع

  1. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357908
  2. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612672
  3. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357912
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 677096
  5. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 358340
  6. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612628
  7. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 358348