قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''قانون آیین دادرسی کیفری''' مجموعه قواعد و مقرراتی است که برای کشف جرم،تعقیب جرم،ترتیب دادرسی و اجرای احکام جزایی وضع شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321908|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> همچنین در [[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 1 قانون آیین دادرسی کیفری]]،این قانون به مجموعه قواعد و مقرراتی تعریف شده است که برای کشف جرم،تعقیب متهم،[[تحقیقات مقدماتی]]،[[میانجی گری]]،صلح میان طرفین،نحوه رسیدگی،صدور رای،طرق اعتراض به آراء،تعیین وظایف و اختیارات مقام قضائی و [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] و رعایت حقوق متهم،بزهدیده و جامعه وضع میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته ها و نوآوری های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321912|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=خدابخشی|نام۲=احمد|نام خانوادگی۲=ممبینی|چاپ=1}}</ref>
'''قانون آیین دادرسی کیفری''' مجموعه قواعد و مقرراتی است که برای کشف جرم، تعقیب جرم، ترتیب دادرسی و اجرای احکام جزایی وضع شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321908|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> همچنین در [[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]، این قانون به مجموعه قواعد و مقرراتی تعریف شده‌است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، [[تحقیقات مقدماتی]]، [[میانجی گری]]، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رای، طرق اعتراض به آراء، تعیین وظایف و اختیارات مقام قضائی و [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] و رعایت حقوق متهم، بزهدیده و جامعه وضع می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌ها و نوآوری‌های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321912|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=خدابخشی|نام۲=احمد|نام خانوادگی۲=ممبینی|چاپ=1}}</ref>


=== نوآوری های تعریف قانون جدید ===
=== نوآوری‌های تعریف قانون جدید ===
تغییر اصطلاح تعقیب مجرم به "تعقیب متهم"،پیش بینی میانجی گری و صلح" میان طرفین و همچنین تصریح قانونگذار به رعایت "حقوق متهم،بزهدیده و جامعه"از نوآوری های قانون آیین دادرسی کیفری جدید نسبت به تعریف مقرر در قانون قدیم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته ها و نوآوری های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321916|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=خدابخشی|نام۲=احمد|نام خانوادگی۲=ممبینی|چاپ=1}}</ref>
تغییر اصطلاح تعقیب مجرم به "تعقیب متهم"، پیش‌بینی میانجی گری و صلح" میان طرفین و همچنین تصریح قانونگذار به رعایت "حقوق متهم، بزهدیده و جامعه"از نوآوری‌های قانون آیین دادرسی کیفری جدید نسبت به تعریف مقرر در قانون قدیم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌ها و نوآوری‌های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321916|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=خدابخشی|نام۲=احمد|نام خانوادگی۲=ممبینی|چاپ=1}}</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
[[ماده 1 قانون موقتی اصول محاکمات جزایی]] مصوب 1291/5/30 در تعریف قانون آیین دادرسی کیفری بیان میداشت:اصول محاکمات جزایی، ترتیبات و قواعدی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعیین مسئولیت مجرمین برحسب مقررات قانونیه وضع شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321928|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>
[[ماده ۱ قانون موقتی اصول محاکمات جزایی]] مصوب ۱۲۹۱/۵/۳۰ در تعریف قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌داشت:اصول محاکمات جزایی، ترتیبات و قواعدی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعیین مسئولیت مجرمین برحسب مقررات قانونیه وضع شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321928|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>


در این باره در ماده 1 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378 بیان شده بود"آیین دادرسی کیفری،مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رای و تجدیدنظر و اجرای احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضائی وضع شده است."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321932|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>  
در این باره در ماده ۱ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸ بیان شده بود «آیین دادرسی کیفری، مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رای و تجدیدنظر و اجرای احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضائی وضع شده‌است.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321932|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>


در حال حاضر در ماده 1 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392،تعریفی جامع و طولانی از آیین دادرسی کیفری ارائه شده است که دارای نوآوری هایی به شرح آنچه گفته شد،میباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321944|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>
در حال حاضر در ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، تعریفی جامع و طولانی از آیین دادرسی کیفری ارائه شده‌است که دارای نوآوری‌هایی به شرح آنچه گفته شد، می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321944|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 1 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392]] باوجود آنکه طولانی و جامع در نظر گرفته شده است،به دو موضوع مهم از موضوعات آیین دادرسی کیفری اشاره نکرده است.آن دو موضوع که از سوی قانونگذار مغفول مانده است عبارتند از:صلاحیت مراجع رسیدگی و ادله اثبات اتهام.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321944|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>
[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]] باوجود آنکه طولانی و جامع در نظر گرفته شده‌است، به دو موضوع مهم از موضوعات آیین دادرسی کیفری اشاره نکرده‌است. آن دو موضوع که از سوی قانونگذار مغفول مانده‌است عبارتند از:صلاحیت مراجع رسیدگی و ادله اثبات اتهام.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321944|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref>


== مراحل آیین دادرسی کیفری ==
== مراحل آیین دادرسی کیفری ==
از نظر آیین دادرسی کیفری،از زمان وقوع جرم و کشف آن تا زمان اجرای مجازات،پنج مرحله وجود دارد:
از نظر آیین دادرسی کیفری، از زمان وقوع جرم و کشف آن تا زمان اجرای مجازات، پنج مرحله وجود دارد:


1-کشف جرم
# کشف جرم
 
# تعقیب
2-تعقیب
# تحقیقات مقدماتی
 
# رسیدگی و صدور حکم
3-تحقیقات مقدماتی
۵-اجرای احکام<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرحی بر آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=چتر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321920|صفحه=|نام۱=بابک|نام خانوادگی۱=فرهی|چاپ=1}}</ref>
 
4-رسیدگی و صدور حکم  
 
5-اجرای احکام <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرحی بر آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=چتر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6321920|صفحه=|نام۱=بابک|نام خانوادگی۱=فرهی|چاپ=1}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۲ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۵

قانون آیین دادرسی کیفری مجموعه قواعد و مقرراتی است که برای کشف جرم، تعقیب جرم، ترتیب دادرسی و اجرای احکام جزایی وضع شده‌است.[۱] همچنین در ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری، این قانون به مجموعه قواعد و مقرراتی تعریف شده‌است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجی گری، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رای، طرق اعتراض به آراء، تعیین وظایف و اختیارات مقام قضائی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزهدیده و جامعه وضع می‌شود.[۲]

نوآوری‌های تعریف قانون جدید

تغییر اصطلاح تعقیب مجرم به "تعقیب متهم"، پیش‌بینی میانجی گری و صلح" میان طرفین و همچنین تصریح قانونگذار به رعایت "حقوق متهم، بزهدیده و جامعه"از نوآوری‌های قانون آیین دادرسی کیفری جدید نسبت به تعریف مقرر در قانون قدیم است.[۳]

پیشینه

ماده ۱ قانون موقتی اصول محاکمات جزایی مصوب ۱۲۹۱/۵/۳۰ در تعریف قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌داشت:اصول محاکمات جزایی، ترتیبات و قواعدی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعیین مسئولیت مجرمین برحسب مقررات قانونیه وضع شده‌است.[۴]

در این باره در ماده ۱ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸ بیان شده بود «آیین دادرسی کیفری، مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف و تحقیق جرائم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رای و تجدیدنظر و اجرای احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضائی وضع شده‌است.»[۵]

در حال حاضر در ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، تعریفی جامع و طولانی از آیین دادرسی کیفری ارائه شده‌است که دارای نوآوری‌هایی به شرح آنچه گفته شد، می‌باشد.[۶]

انتقادات

ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ باوجود آنکه طولانی و جامع در نظر گرفته شده‌است، به دو موضوع مهم از موضوعات آیین دادرسی کیفری اشاره نکرده‌است. آن دو موضوع که از سوی قانونگذار مغفول مانده‌است عبارتند از:صلاحیت مراجع رسیدگی و ادله اثبات اتهام.[۷]

مراحل آیین دادرسی کیفری

از نظر آیین دادرسی کیفری، از زمان وقوع جرم و کشف آن تا زمان اجرای مجازات، پنج مرحله وجود دارد:

  1. کشف جرم
  2. تعقیب
  3. تحقیقات مقدماتی
  4. رسیدگی و صدور حکم

۵-اجرای احکام[۸]

منابع

  1. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321908
  2. حسن خدابخشی و احمد ممبینی. بایسته‌ها و نوآوری‌های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری). چاپ 1. جنگل، 1394.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321912
  3. حسن خدابخشی و احمد ممبینی. بایسته‌ها و نوآوری‌های آیین دادرسی کیفری (رویکردی آموزشی و کاربردی برای ضابطان دادگستری). چاپ 1. جنگل، 1394.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321916
  4. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321928
  5. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321932
  6. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321944
  7. نورمحمد صبری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321944
  8. بابک فرهی. شرحی بر آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. چتر دانش، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6321920