ماده ۱۱۵ قانون مدنی

در صورتی که دیوار مشترک خراب شود و احد شریکین از تجدید بنا و اجازه‌ی تصرف در مبنای مشترک امتناع نماید شریک دیگر می‌تواند در حصه خاص خود تجدید بنای دیوار را کند.

توضیح واژگان

حق الجوار، یعنی حق هر یک از همسایگان بر دیگری.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

در صورتی که دیوار مشترک خراب شود؛ و احد شریکین، از تجدید بنا امتناع نماید؛ شریک دیگر، می‌تواند در حصه خاص خود، تجدید بنای دیوار را کند. مگراینکه چنین کاری ممکن نباشد؛ که دراینصورت شخص ممتنع از تعمیر دیوار مشترک، ملزم به همکاری خواهد شد.

در صورتی که دیوار مشترک خراب شود؛ و احد شریکین، از تجدید بنا امتناع نماید؛ و محل احداث دیوار، متعلق به شریکی باشد که تمایل به تجدید بنا دارد؛ خود او، می تواند نسبت به احداث دیوار جدید اقدام نماید.

هرچند مبنای این ماده، اصل تسلیط است؛ زیرا اشخاص می توانند نسبت به ملک خود، هرگونه تصرفی بنمایند. لیکن منظور مقنن، تکرار اصل مزبور نبوده؛ بلکه او خواسته است با امتناع شریک از مرمت دیوار، خودداری او را از شرکت در دیوار جدید، احراز نماید. همچنانکه به موجب یک اصل کلی، هیچ کس را نمی توان مجبور به شراکت نمود.

مستندات فقهی

با استناد به روایاتی از امام صادق، اگر دیوار مشترک ویران گردد؛ و یکی از شرکا، در احداث بنای جدید، همکاری ننماید؛ دراینصورت شریک دیگر، می تواند در ملک اختصاصی خود، دیوار دیگری را بنا نماید. و چنانچه، تخریب دیوار مزبور، توسط یکی از شرکا و به طور عمدی، صورت گرفته باشد؛ دراینصورت وی، ملزم به تجدید بنا می گردد.