ماده ۲۴۶ قانون آیین دادرسی مدنی
در موارد مذکور در مادتین (۲۴۴) و (۲۴۵) چنانچه مبنای رأی دادگاه گواهی گواه باشد و آن گواه طبق مقررات ماده (۲۳۱) از حضور در دادگاه معذور باشد استناد کننده به گواهی فقط می‌تواند به گواهی شاهد بر گواه اصلی استناد نماید.
توضیح واژگان
شهادت اصل: دارای سه معنی می‌باشد، ۱)مخالف شهادت فرع می‌باشد، ۲) شهادتی که بر جرح و تعدیل نباشد، ۳) شهادتی که موضوع آن خارج از ماهیت دعوی نباشد. ۸۳۴۶۷
پیشینه
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال‌های ۱۲۹۰ و ۱۳۱۸ مشابهی ندارد. ۶۹۹۴۹۸/۶۹۹۴۹۹/۱۳۹۸۶۱
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
از مجموع دو ماده ۲۴۴ و ۲۴۵ با این ماده می‌توان گفت: در صورت معذوریت گواه از حضور نزد قاضی یا تشخیص دادگاه، تحقیق از گواه در منزل یا محل کار او یا محل دعوا صورت می‌گیرد مگر این که مبنای دادرسی تنها گواهی گواه باشد، که در این صورت مدعی فقط می‌تواند از دادگاه بخواهد که گواهی بر گواه اصلی را استماع کند. ۱۱۴۸۹۹
ایرادی که برای این ماده می‌توان ذکر نمود، این است که ظاهر ماده به گونه ای است که رایی مبتنی بر شهادت صادر شده‌است، در حالی که هنوز رای صادر نشده بلکه دادگاه می‌خواهد بر مبنای شهادت گواه رای صادر کند؛ بنابراین اشاره به رای در این ماده صحیح نمی‌باشد و گواهی موردد استناد دادرسی قرار می‌گیرد نه رای .۱۱۴۹۰۲
گواهی که مورد استناد واقع می‌گردد مؤثر در نتیجه دادرسی است و گفته قانونگذار دائر بر این که گواهی مبنای رای است، دقیقاً به همین جهت بیان شده‌است. ۱۴۳۰۷۲
در صورتی که به جهت یکی از علل مذکور در ماده ۲۳۱ ق.ا.د. م گواه معذور از حضور در نزد قاضی باشد، استناد کننده می‌تواند تقاضای استماع گواهی شاهد بر گواه معذور را نماید. ۱۴۳۰۶۹
مستندات فقهی
امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: شهادت بر شهادت در خصوص حد و در حد کفالت، جایز نیست. ۶۹۷۹۶۴ امیرالمؤمنین (ع) «شهادت مردی بر شهادت مردی را جایز نمی‌دانست مگر شهادت دو مرد بر شهادت یک مرد را.»۶۹۷۹۵۸ لذا در صورتی که یک مرد شهادت دهد شهادتش جایز و نیمی از شهادت است و نیازمند شهادت مرد دیگر است. ۶۹۴۹۵۹