ماده ۲۴۶ قانون آیین دادرسی مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۲۴۶ قانون آیین دادرسی مدنی: در موارد مذکور در مادتین (۲۴۴) و (۲۴۵) چنانچه مبنای رأی دادگاه گواهی گواه باشد و آن گواه طبق مقررات ماده (۲۳۱) از حضور در دادگاه معذور باشد استناد کننده به گواهی فقط می‌تواند به گواهی شاهد بر گواه اصلی استناد نماید.

مواد مرتبط

پیشینه

این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال‌های ۱۲۹۰ و ۱۳۱۸ مشابهی ندارد.[۱][۲][۳]

نکات تفسیری دکترین ماده 246 قانون آیین دادرسی مدنی

از مجموع دو ماده ۲۴۴ و ۲۴۵ با این ماده می‌توان گفت: در صورت معذوریت گواه از حضور نزد قاضی یا تشخیص دادگاه، تحقیق از گواه در منزل یا محل کار او یا محل دعوا صورت می‌گیرد مگر این که مبنای دادرسی تنها گواهی گواه باشد، که در این صورت مدعی فقط می‌تواند از دادگاه بخواهد که گواهی بر گواه اصلی را استماع کند.[۴]

در صورتی که به جهت یکی از علل مذکور در ماده ۲۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی، گواه معذور از حضور در نزد قاضی باشد، استناد کننده می‌تواند تقاضای استماع گواهی شاهد بر گواه معذور را نماید.[۵] گواهی که مورد استناد واقع می‌گردد مؤثر در نتیجه دادرسی است و گفته قانونگذار دائر بر این که گواهی مبنای رأی است، دقیقاً به همین جهت بیان شده‌است.[۶]

سوابق و مستندات فقهی

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: شهادت بر شهادت در خصوص حد و در حد کفالت، جایز نیست.[۷] امیرالمؤمنین (ع) «شهادت مردی بر شهادت مردی را جایز نمی‌دانست مگر شهادت دو مرد بر شهادت یک مرد را.»[۸] لذا در صورتی که یک مرد شهادت دهد شهادتش جایز و نیمی از شهادت است و نیازمند شهادت مرد دیگر است.[۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 246 قانون آیین دادرسی مدنی

  1. ماده ۲۴۶ به موضوع استفاده از گواهی گواه در دادگاه می‌پردازد.
  2. اگر رأی دادگاه بر مبنای گواهی گواه باشد، شرایط خاصی در نظر گرفته می‌شود.
  3. اگر گواه به دلایلی معتبر طبق ماده ۲۳۱ نتواند در دادگاه حضور یابد، وضعیت خاصی پیش خواهد آمد.
  4. در این حالت، فردی که به گواهی استناد می‌کند باید به گواهی شاهد بر گواه اصلی اتکا کند.
  5. این ماده به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و تضمین دقت در فرآیند شهادت اجرا می‌شود.
  6. تأکید بر اهمیت حضور گواه اصلی و احراز شرایط معذور بودن او در تصمیم‌گیری دادگاه مؤثر است.
  7. اصول استفاده از گواهی و شرایط معذوریت گواه در دیگر قوانین و مواد مرتبط نیز تأیید و تکمیل می‌شود.

رویه های قضایی

انتقادات

ایرادی که برای این ماده می‌توان ذکر نمود، این است که ظاهر ماده به گونه‌ای است که رأیی مبتنی بر شهادت صادر شده‌است، در حالی که هنوز رأی صادر نشده بلکه دادگاه می‌خواهد بر مبنای شهادت گواه رأی صادر کند. بنابراین اشاره به رأی در این ماده صحیح نمی‌باشد و گواهی مورد استناد دادرسی قرار می‌گیرد نه رأی.[۱۰]

منابع

  1. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 559500
  2. علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2798048
  3. علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2798052
  4. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 459652
  5. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 572332
  6. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 572344
  7. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی (ترجمه) حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سیم) (قضا و شهادات و حدود و تعزیرات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2791912
  8. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی (ترجمه) حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سیم) (قضا و شهادات و حدود و تعزیرات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2791888
  9. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779892
  10. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 459664