ماده ۵۸۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
درآوردن و یا از بین بردن دو چشم بینا دیه کامل و هر یک از آنها نصف دیه دارد. چشم هایی که بینایی دارند در این حکم یکسانند هر چند میزان بینایی آنها متفاوت باشد یا از جهات دیگر مانند شب کوری و منحرف بودن با هم فرق داشته باشند. تبصره ـ هرگاه لکه دائمی موجود در چشم مانع بینایی قسمتی از چشم گردد، در صورتی که تعیین مقدار آن ممکن باشد به همان نسبت از دیه کسر و در غیر این صورت، ارش پرداخت می شود.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
گروهی دیه هر چشم را معادل پانصد دینار دانسته اند.671184برخی معتقدند اطلاق این ماده فقط منحصر به جنایت بر مردان است و دیه دو چشم زنان را باید برابر با دیه یک چشم مرد دانست.712188 نکته مهم آن است که معیار اخذ دیه قدرت بینایی است. اعم از اینکه این این قدرت به جهاتی نظیر شب کوری یا مانند ان معیوب یا ضعیف شده باشد.712180 گروهی معتقدند مقصود از دیه کامل، دیه کامل هر یک تاز زن و مرد به طور جداگانه و با در نظر گرفتن جنسیت مجنی علیه می باشد.1424948 در خصوص تبصره این ماده، گروهی معتقدند در فرض حصول اختلاف میان جانی و مجنی علیه در این خصوص، باید با استناد به اصل برائت قول جانی را مقدم دانست. اما گروهی دیگر با استناد به اصل صحت، قول مجنی علیه را مقدم می پندارند.712212
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده را برخی از روایات دانسته اند.712176 در این خصوص روایتی نیز از پیامبر (ص) بیان شده است.4989380
سوابق فقهی
فقها معتقدند به دلیل وجود دو چشم در بدن و به اقتضای حدیث عام، از میان بردن هر دو چشم را باید موجب دیه کامل دانست.836016 لذا دیه هر یک از چشم ها معادل نصف دیه کامل است.3696036در واقع به نظر می رسد در این خصوص میان مسلمانان اجماع وجود دارد.836012 لذا کندن یا در آوردن هر دو چشم موجب پرداخت دیه کامل است.4989412 در این خصوص فقها میان چشم بزرگ یا کوچک، زشت یا زیبا و ضعیف یا قوی قائل به تفاوتی نشده اند.836024 همچنین در فرض حدوث اختلاف در معیوب بودن یا نبودن بینایی چشم، میان فقها اختلاف نظر است. برخی از ان ها با قبول حجیت اصل صحت و ورود آن بر اصل برائت، قول مجنی علیه را مقدم میشمارند.836096
برخی از فقها چشم کور را عضو فلج تلقی کرده اند.4678720