ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
هر کس عالماً و عامداً موجبات تحقق جرم ارتشاء از قبیل مذاکره، جلب موافقت یا وصول و ایصال وجه یا مال سند پرداخت وجه را فراهم نماید به مجازات راشی بر حسب مورد محکوم می شود.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
جرم فوق را بایستی نوعی واسطه گری و تسهیل ارتکاب جرم ارتشاء دانست که توسط افرادی بجز خود راشی و مرتشی واقع می شود.1576688به عبارت دیگر از آن جا که خطرات جرم رشاء نیازمند بررسی بیشتر عوامل موثر در وقوع آن است، قانون گذار با هدف جلوگیری از فراهم آمدن موجبات تحقق این جرم، وساطت در آن را جرم انگاری نموده است. 811960عنصر مادی این جرم عبارت است از فراهم نمودن موجبات تحقق جرم ارتشاء به طرق مختلف. بدیهی است مصادیق مذکور در این ماده در خصوص طرق فراهم آوردن موجبات جرم مورد بحث، جنبه حصری نداشته و از باب تمثیل است.373640 اما آنچه برای وقوع این جرم ضروری است، لزوم تحقق ارتشاء یا شروع به ارتشاء است.718604اما گروهی معتقدند جرم مذکور از جمله جرایم مطلق است و لزومی به تحقق ارتشاء و ارتشاء نیست.811964 همچنین وکالت از سوی راشی نیز مشمول همین ماده است.718608
در خصوص عنصر معنوی این جرم باید متذکر شد که دارای سوء نیت عام است. بنابراین علم و عمد مرتکب به انجام اعمال خود در راستای وقوع و تسهیل ارتشاء ضروری است. 428744 البته گروهی دیگر معتقدند این جرم را باید نوعی معاونت در نظر گرفته و لذا همانند دیگر معاونت ها، قصد همکاری با مرتشی را به عنوان سوء نیت خاص لحاظ نمود.373644.لذا در صورت پذیرش این دیدگاه باید سایر مقررات مربوط به معاونت نظیر مقررات راجع به دادگاه صالح به رسیدگی به جرایم معاونین و .. نیز رعایت شود.718596 اما به نظر میرسد اشخاص مشول این ماده اگرچه معاونین بزه ارتشاء هستند اما با توجه به وضع این ماده دیگر نمی تون آن ها را مشمول قواعد عام معاونت قرار داد.672744همچنین برای مجازات مرتکب، بایستی اقدامات وی منتهی به ارتشا شود.373664
مجازات این جرم اگرچه مجازات راشی است، اما با توجه به ماهیت رفتار ارتکابی1427780 قابل تعلیق است.718600
مستندات فقهی
مفسرانی همچون صاحب «التبیان» برخی از آیات قرآن همچون آیات 79 و 41 سوره بقره را نشانگر حرمت اخذ و پرداخت رشوه دانسته اند.1079764