ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « اطباء و جراحان و ماماها و دارو‌فرو‌شان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرف...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اطباء و جراحان و ماماها و دارو‌فرو‌شان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می شوند هرگاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا شش ماه حبس و یا به یک میلیون و پانصدهزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شوند. | اطباء و جراحان و ماماها و دارو‌فرو‌شان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می شوند هرگاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا شش ماه حبس و یا به یک میلیون و پانصدهزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شوند. | ||
== توضیح واژگان == | |||
منظور از افشا اگاه ساختن و پدیدار نمودن است که به صورت کتبی ،شفاهی یا فعل محقق میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1515928|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
کلمات شغل و حرفه مطلق است و تفاوتی نمیکند که شغل یا حرفه دولتی و عمومی باشد یا خصوصی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516040|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
منظور از (موارد قانونی) مواردی است که قانون اجازه افشای رازی را داده که گاه به صورت خاص بیان میشوند و گاه تحت عنوان عام علل موجه جرم یا عوامل رافع مسئولیت کیفری قرار میگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516344|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
منظور از سر و راز هرچیز پوشیده و مخفی از دیگران است و افشای سری مراد است که قانون ،اخلاق حرفه ای،مقرات شغلی یا تاکید صاحب سر افشای آن را ممنوع کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516008|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>تشخیص این مسیئله با دادگاه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516008|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> افشای آنچه محرمانه است اما اصطلاحا سر و راز محسوب نمیشود مانند سوالات امتحانی مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516248|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
کلمه مردم ظهور در اشخاص حقیقی دارد و افشای اسرار یک شخص حقوقی مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516152|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
قید به مناسب شغل یا حرفه خود بیانگر آن است که اطلاع از سر باید به مناسبت شغل باشد بنابراین اگرشخصی برای انجام کار اداری نزد کارمندی برود و اسراری را برای او بازگو کند که ارتباطی با کار او در آن اداره و شغل کارمند نداشته باشد از شمول ماده خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516072|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>پس شمول ماده تنها نسبت به افرادی است که نوع شغل یا حرفه آنان موجب دسترسی شان به اسرار مردم میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
عنصرمادی این جرم افشای اسرار است که به مناسبت شغل و حرفه به دست آمده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1515928|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>جرم مطلق است و نیازی نیست که موجب خسارت و ضرر برای صاحب سر بشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1515928|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> هرچند در این مورد نظر مخالف نیز با این بیان که دلیل عدم تصریح قانونگذار آن است که حصول ضرر را مفروض دانسته است وجود دارد زیرا هیچ سری نیست که افشای آن ضرری را برای صاحب آن ایجاد نکند و این مسئله در تعریف سر عیان است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1515928|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
عنصر معنوی این جرم سوءنیت عام است و صرف آگاهی از محرمانه بودن عمل و قصد ارتکاب کافی به نظر میرسد و نیازی به قصد اضرار به عنوان سوءنیت خاص نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1515976|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
این جرم معمولا آنی در نظر گرفته میشود اما گاها افشای راز مستلزم زمان طولانی است(مانند یک سخنرانی یک ساعته که به تشریح سری میپردازد)که در این صورت میتوان جرم را از نوع مستمر به حساب آورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516328|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
در مورد رازی که قبلا فاش شده است و شمول این ماده برآن 2 احتمال وجود دارد.1-عدم شمول چون آنچه افشا شده است راز نیست بنابراین سالبه به انتفاع موضوع است.یک احتمال نیز شمول ماده نسبت به مورد مذکور است چون هدف قانونگذار آن بوده که صاحبان حرف را ملزم به عدم بیان هرآنچه به عنوان راز نزدشان مطرح میشود نماید هرچند احتمال اول با موازین حقوقی سازگارتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516088|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
امکان تحقق این جرم با افشای سر برای یک نفر نیز ممکن است و نیاز نیست که مخاطبان آن افراد زیادی باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1432024|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> | |||
آنچه حائز اهمیت است آن است که اگر مرتکب جرم رازی را برای چندنفر بازگو کند مشمول تعددمجازات نیست اما اگر چند راز مختلف را به چند نفر بگوید احتمال تعدد مجازات تقویت میشود مگر آنکه همه اسرار مربوط به یک نفر باشد. همچنین اگرافشای راز متضمن جرائم دیگری چون قذف ،اهانت، تهدید و...باشد باید براساس ماده 46 قانون مجازات اسلامی عمل کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516088|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
اطلاق ماده بیانگر آن است که اگر جرم توسط واسطه صورت بگیرد مشمول ماده میشود و واسطه به عنوان معاونت در جرم مشروط به وحدت قصد با مباشر قابل تعقیب است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516152|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>هم چنین لازم است راز افشا شده به شخص معین انتساب داده شود بنابراین در صورت عدم مشخص نمودن صاحب راز عمل فرد مشمول ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516152|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
== انتقادات == | |||
عبارت (کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند) مجمل است و درظاهر فقط شامل کسانی است که شغل یا حرفه ای رسمی با نوعی تعهد ضمنی مبنی بر رازداری دارند.مثلا کارگری که برای تعمیرساختمان به منزل شخصی میرود و از اسرار صاحب منزل مطلع میشود و سری را افشا میکند،اجرای حکم این ماده در مورد او مورد تردید است.بنابراین بهتر است که حرف موردنظر قانونگذار دقیقا مشخص شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516104|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
هرچند جرم این ماده قابل گذشت است اما این قابل گذشت بودن محل انتقاد است چون قبل از ایجاد ضرر برای صاحب سر،موجب سلب اعتماد عمومی میشود و عدم اعتماد مردم به صاحبان این مشاغل را موجب میگردد.اما اگر صاحب راز بر افشای آن رضایت داشته باشد مشروط بر آنکه راز متعلق به شخص دیگری نیز نباشد،افشای آن راز مشمول این ماده نخواهد بود هرچند موجب ایجاد ضرر برای دیگران شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516136|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
دراین خصوص 2 مکتب فکری نیز وجود دارد.یک مکتب که مبنای این لزوم را قراردادی میداند که بین 2 طرف منعقد شده است که از آثار این نظریه قابل گذشت بودن جرم است.در مقابل مکتب دیگری مبنای آن را ضرورت های اجتماعی درنظر گرفته است که قانونگذار را ملزم به حمایت کیفری از اسرار مردم قرار داده است و نتیجتا طبق نظر این مکتب جرم افشای راز غیرقابل گذشت محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516296|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | |||
ماده 220 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 نیز در مورد افشای اسرار توسط اشخاصی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند از یکماه تا یکسال حبس جنحه ای و از 25 الی 200تومان غرامت مجازات تعیین کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516280|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | |||
ماده 13قانون طرز جلوگیری از بیماری های آمیزشی و واگیردار مصوب 1320 و آیین نامه های اجرایی آن قیدی بر این ماده میزند و پزشکان را موظف میکند که آمار بیماری های آمیزشی را به بهداری بفرستند و این از همان مواردی است که اشخاص را مشمول عوامل موجه جرم میکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (قواعد عمومی قراردادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2457800|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> هرچند ظاهرا این ماده شخصی مثل وکیل دادگستری را که به مناسبت شغل و حرفه خود از رازی آگاه مشود که وصف کیفری دارد موظف نمیکند که راز را به مراجع قضایی اطلاع بدهد هرچند اطلاع دادن این امر به مراجع قضایی وفق ماده 65 قانون آیین دادرسی کیفری و هم چنین درنظر گرفتن عمل فرد به عنوان یک تکلیف وجدانی و اخلاقی از عنوان افشای اسرار خروج موضوع دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516232|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
نسخهٔ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۰۴
اطباء و جراحان و ماماها و دارو‌فرو‌شان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می شوند هرگاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا شش ماه حبس و یا به یک میلیون و پانصدهزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شوند.
توضیح واژگان
منظور از افشا اگاه ساختن و پدیدار نمودن است که به صورت کتبی ،شفاهی یا فعل محقق میگردد.[۱]
کلمات شغل و حرفه مطلق است و تفاوتی نمیکند که شغل یا حرفه دولتی و عمومی باشد یا خصوصی.[۲]
منظور از (موارد قانونی) مواردی است که قانون اجازه افشای رازی را داده که گاه به صورت خاص بیان میشوند و گاه تحت عنوان عام علل موجه جرم یا عوامل رافع مسئولیت کیفری قرار میگیرد.[۳]
منظور از سر و راز هرچیز پوشیده و مخفی از دیگران است و افشای سری مراد است که قانون ،اخلاق حرفه ای،مقرات شغلی یا تاکید صاحب سر افشای آن را ممنوع کرده است.[۴]تشخیص این مسیئله با دادگاه است.[۵] افشای آنچه محرمانه است اما اصطلاحا سر و راز محسوب نمیشود مانند سوالات امتحانی مشمول این ماده نخواهد بود.[۶]
کلمه مردم ظهور در اشخاص حقیقی دارد و افشای اسرار یک شخص حقوقی مشمول این ماده نخواهد بود.[۷]
قید به مناسب شغل یا حرفه خود بیانگر آن است که اطلاع از سر باید به مناسبت شغل باشد بنابراین اگرشخصی برای انجام کار اداری نزد کارمندی برود و اسراری را برای او بازگو کند که ارتباطی با کار او در آن اداره و شغل کارمند نداشته باشد از شمول ماده خارج است.[۸]پس شمول ماده تنها نسبت به افرادی است که نوع شغل یا حرفه آنان موجب دسترسی شان به اسرار مردم میشود.[۹]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصرمادی این جرم افشای اسرار است که به مناسبت شغل و حرفه به دست آمده است.[۱۰]جرم مطلق است و نیازی نیست که موجب خسارت و ضرر برای صاحب سر بشود.[۱۱] هرچند در این مورد نظر مخالف نیز با این بیان که دلیل عدم تصریح قانونگذار آن است که حصول ضرر را مفروض دانسته است وجود دارد زیرا هیچ سری نیست که افشای آن ضرری را برای صاحب آن ایجاد نکند و این مسئله در تعریف سر عیان است.[۱۲]
عنصر معنوی این جرم سوءنیت عام است و صرف آگاهی از محرمانه بودن عمل و قصد ارتکاب کافی به نظر میرسد و نیازی به قصد اضرار به عنوان سوءنیت خاص نیست.[۱۳]
این جرم معمولا آنی در نظر گرفته میشود اما گاها افشای راز مستلزم زمان طولانی است(مانند یک سخنرانی یک ساعته که به تشریح سری میپردازد)که در این صورت میتوان جرم را از نوع مستمر به حساب آورد.[۱۴]
در مورد رازی که قبلا فاش شده است و شمول این ماده برآن 2 احتمال وجود دارد.1-عدم شمول چون آنچه افشا شده است راز نیست بنابراین سالبه به انتفاع موضوع است.یک احتمال نیز شمول ماده نسبت به مورد مذکور است چون هدف قانونگذار آن بوده که صاحبان حرف را ملزم به عدم بیان هرآنچه به عنوان راز نزدشان مطرح میشود نماید هرچند احتمال اول با موازین حقوقی سازگارتر است.[۱۵]
امکان تحقق این جرم با افشای سر برای یک نفر نیز ممکن است و نیاز نیست که مخاطبان آن افراد زیادی باشند.[۱۶]
آنچه حائز اهمیت است آن است که اگر مرتکب جرم رازی را برای چندنفر بازگو کند مشمول تعددمجازات نیست اما اگر چند راز مختلف را به چند نفر بگوید احتمال تعدد مجازات تقویت میشود مگر آنکه همه اسرار مربوط به یک نفر باشد. همچنین اگرافشای راز متضمن جرائم دیگری چون قذف ،اهانت، تهدید و...باشد باید براساس ماده 46 قانون مجازات اسلامی عمل کرد.[۱۷]
اطلاق ماده بیانگر آن است که اگر جرم توسط واسطه صورت بگیرد مشمول ماده میشود و واسطه به عنوان معاونت در جرم مشروط به وحدت قصد با مباشر قابل تعقیب است.[۱۸]هم چنین لازم است راز افشا شده به شخص معین انتساب داده شود بنابراین در صورت عدم مشخص نمودن صاحب راز عمل فرد مشمول ماده نخواهد بود.[۱۹]
انتقادات
عبارت (کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند) مجمل است و درظاهر فقط شامل کسانی است که شغل یا حرفه ای رسمی با نوعی تعهد ضمنی مبنی بر رازداری دارند.مثلا کارگری که برای تعمیرساختمان به منزل شخصی میرود و از اسرار صاحب منزل مطلع میشود و سری را افشا میکند،اجرای حکم این ماده در مورد او مورد تردید است.بنابراین بهتر است که حرف موردنظر قانونگذار دقیقا مشخص شوند.[۲۰]
هرچند جرم این ماده قابل گذشت است اما این قابل گذشت بودن محل انتقاد است چون قبل از ایجاد ضرر برای صاحب سر،موجب سلب اعتماد عمومی میشود و عدم اعتماد مردم به صاحبان این مشاغل را موجب میگردد.اما اگر صاحب راز بر افشای آن رضایت داشته باشد مشروط بر آنکه راز متعلق به شخص دیگری نیز نباشد،افشای آن راز مشمول این ماده نخواهد بود هرچند موجب ایجاد ضرر برای دیگران شده باشد.[۲۱]
دراین خصوص 2 مکتب فکری نیز وجود دارد.یک مکتب که مبنای این لزوم را قراردادی میداند که بین 2 طرف منعقد شده است که از آثار این نظریه قابل گذشت بودن جرم است.در مقابل مکتب دیگری مبنای آن را ضرورت های اجتماعی درنظر گرفته است که قانونگذار را ملزم به حمایت کیفری از اسرار مردم قرار داده است و نتیجتا طبق نظر این مکتب جرم افشای راز غیرقابل گذشت محسوب میشود.[۲۲]
مواد مرتبط
ماده 220 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 نیز در مورد افشای اسرار توسط اشخاصی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند از یکماه تا یکسال حبس جنحه ای و از 25 الی 200تومان غرامت مجازات تعیین کرده است.[۲۳]
ماده 13قانون طرز جلوگیری از بیماری های آمیزشی و واگیردار مصوب 1320 و آیین نامه های اجرایی آن قیدی بر این ماده میزند و پزشکان را موظف میکند که آمار بیماری های آمیزشی را به بهداری بفرستند و این از همان مواردی است که اشخاص را مشمول عوامل موجه جرم میکند.[۲۴] هرچند ظاهرا این ماده شخصی مثل وکیل دادگستری را که به مناسبت شغل و حرفه خود از رازی آگاه مشود که وصف کیفری دارد موظف نمیکند که راز را به مراجع قضایی اطلاع بدهد هرچند اطلاع دادن این امر به مراجع قضایی وفق ماده 65 قانون آیین دادرسی کیفری و هم چنین درنظر گرفتن عمل فرد به عنوان یک تکلیف وجدانی و اخلاقی از عنوان افشای اسرار خروج موضوع دارد.[۲۵]،[۲۶]
منابع
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1515928
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516040
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516344
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516008
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516008
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516248
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516152
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516072
- ↑ .
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1515928
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1515928
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1515928
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1515976
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516328
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516088
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1432024
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516088
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516152
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516152
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516104
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516136
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516296
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516280
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد اول) (قواعد عمومی قراردادها). چاپ 5. شرکت سهامی انتشار، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2457800
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516232
- ↑ .