ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

قطع دو بیضه یکباره دیه کامل و قطع بیضه چپ، دو ثلث دیه و قطع بیضه راست، ثلث دیه دارد. تبصره ـ فرقی در حکم مذکور بین جوان و پیر و کودک و بزرگ و عنین و سالم و مانند آن نیست.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در مورد دیه بیضه ها دو نظریه وجود دارد و هر دو نظریه طرفداران زیادی دارد.یک نظریه طبق همین ماده دیه بیضه چپ را چون منفعت بیشتری دارد و بچه از آن تولید میشود،بیشتر در نظر گرفته است.این دیدگاه کاملا منطقی است اما تا وقتی مورد پذیرش است که از نظر پزشکی چنین چیزی اثبات شده باشد که ظاهرا این امر مورد نظر متخصصان مربوطه نیست.اما طرفداران نظریه دوم معتقد هستند که دو بیضه مانند تمام اعضای دو فردی بدن هستند که دیه به نحو مساوی بین آنها تقسیم میشود و تا دلیل محکمی نباشد نباید از این قاعده مسلم دست شست.2812900اما برخی معتقد هستند که برخی اعضای زوج دیه بیشتری نسبت به عضو دیگر دارند .مثلا دیه مجموع چهار پلک دو چشم معادل دیه کامل است اما دیه هر یک از پلک های بالا یک ششم دیه کامل اما دیه هریک از پلک های پایین یک چهارم دیه کامل است. 355452 بنابراین در رابطه با تساوی یا عدم تساوی دیه بیضه ها،هرچند برخی قائل به تفاوت اند اما به نظر میرسد قول به تساوی دیه دو بیضه،قوی و صحیح است.1934232تنها از سعید بن مسیب حکایت شده است که دیه بیضه چپ دو سوم دیه کامل است زیرا نسل بستگی به بیضه چپ دارد. 837080 فقهای اهل سنت نیز دیه بیضه راست و چپ را مساوی میدانند و امتیازی بین آنها قائل نیستند. 831616گفتنی است تمام فقهای امامیه معتقد هستند که از بین بردن دو بیضه،باعث دیه کامل است.1934204

مستندات فقهی

روایاتی که به طور عموم برای اعضای دو فردی بدن،دیه کامل تعیین کرده اند شامل موضوع این ماده نیز میشوند.اما روایت های خاصی هم برای دیه بیضه وجود دارد مانند آنکه عبدالله بن سنان از امام صادق در مورد مردی سوال کرد که یکی از بیضه های او از بین رفته است.امام فرمود: "اگر بیضه چپ باشد دو ثلث دیه دارد. از امام علت را پرسیدند.امام فرمود:"چون بچه از بیضه چپ به دنیا می آید."2812892در واقع،قطع دو بیضه موجب دیه کامل و به قول مشهور قطع هر یک موجب نصف دیه است.مقابل قول مشهور،قول ثبوت دو سوم دیه کامل در قطع بیضه چپ و یک سوم در قطع بیضه راست است.3363980نهایتا در اینکه دیه هر یک از بیضه ها چه قدر است بین فقها اختلاف است و بیشتر آنها قائل به تساوی هستند یعنی دیه هرکدام نصف دیه کامل است.671364