ماده ۹۰۹ قانون مدنی: هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر، فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آن‌ها تقسیم می‌شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس و مابقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آن‌ها تقسیم می‌شود مگر این که مادر حاجب داشته باشد در این صورت مادر از باقی چیزی نمی‌برد.

مواد مرتبط

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه متوفی، دارای مادر و دو دختر باشد؛ سدس ترکه او به مادرش، و دو ثلث آن نیز، به اولاد او خواهدرسید؛ و مابقی ترکه، به طور اخماسی، به ورثه، به نسبت فرضشان، رد خواهدشد.  [۱] [۲]

درصورتیکه وراث متوفی، منحصر به دو دختر و والدین او باشد؛ چیزی برای رد باقی نمی ماند. [۳] [۴] [۵]  [۶]

سوابق فقهی

درصورتیکه متوفی، دارای چند دختر و ابوین باشد؛ دوسوم ترکه به دخترها رسیده؛ و هر یک از پدر و مادر او نیز، سدس ماترک را به ارث خواهند برد؛ و چیزی هم برای رد، باقی نمی ماند. [۷]

انتقادات

قانونگذار به اشتباه، تصور نموده که درصورت اجتماع ابوین میت با دختران او، چیزی از ماترک، برای رد به وراث، باقی خواهدماند. [۸] [۹]

عبارت (مگراینکه مادر حاجب داشته باشد؛ دراینصورت مادر، از باقی چیزی نمی برد) زاید است؛ زیرا درصورتیکه متوفی، دارای دختران متعدد و ابوین باشد؛ چیزی از ماترک او اضافه نمی ماند؛ تا به ورثه رد شود. در فرضی هم که پدر میت، قبل از او، از دنیا رفته باشد؛ دیگر اخوه متوفی، نمی توانند حاجب مادر باشند؛ تا مانع از رد زاید بر فرض وارث به او گردند. [۱۰] [۱۱]

مصادیق و نمونه ها

شخصی فوت نموده؛ و به هنگام وفات، چند دانگ از یک مغازه و بخشی از سرمایه آن، و نیز چند دانگ از یک دفتر اسناد رسمی، متعلق به او بوده است. وراث متوفی، منحصر به مادر و دو دختر می باشد. هریک از وثه وی، به نسبت قانونی خود، ارث خواهدبرد. [۱۲]

منابع

  1. عاصف حمدالهی و محمد روشن. بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3334848
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1710044
  3. سیدمرتضی قاسم زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 367208
  4. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 15048
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1710044
  6. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100396
  7. آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث                                                                                                                . چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 381988
  8. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154980
  9. آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث                                                                                                                . چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 381740
  10. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 15056
  11. آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث                                                                                                                . چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 381740
  12. آیت اله سیدروح اله خمینی. ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره)). چاپ 1. قضا، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 39244