بررسی فقهی قضاوت شورایی
بررسی فقهی قضاوت شورایی عنوان مقاله ای از سید جواد ورعی است که در مهر 1400 و در شماره 24 نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر منتشر شده است.
 | |
| عنوان | بررسی فقهی قضاوت شورایی |
|---|---|
| نویسنده | سید جواد ورعی |
| محور موضوعی | فقه قضاوت |
| سال نشر | ۱۴۰۰ |
| منتشر شده در | نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر |
| دوره | ۱۲ |
| شماره | ۲۴ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
قضاوت مهمترین رکن برقراری عدالت است. به همین جهت در نظام قضایی اسلام راهکارهای متعددی مثل: اشتراط اجتهاد و عدالت در قاضی، و شرایطی دشوار در شهود برای اثبات جرم، لزوم رفع نیاز قاضی از بیتالمال، پرداخت ضرر و زیانی که در اثر خطای قاضی پیش میآید؛ و در نظام های حقوقی دیگر ساز و کارهایی مثل: پیشبینی هیئت منصفه در دادگاههای رسیدگی کننده به جرائم مطبوعاتی و سیاسی، دادگاه های انتظامی قضات، دو مرحلهای کردن رسیدگی به جرائم در نظر گرفته شده است. قضاوت شورایی نمونه دیگری است از نزدیکتر شدن دادرسی به عدالت. موضوع شناسی قضاوت شورایی بخش ابتدایی مقاله و بررسی حکم آن بخش اصلی را به خود اختصاص داده است. «فقدان دلیل»، «منشأ اختلاف بودن»، «از سنخ ولایت بودن قضاوت»، «استقلال قاضی»، «انصراف روایات قضا» و «رأی واحد معلول قاضی واحد» دلایل ممنوعیت قضاوت شورایی شمرده شده است. مقاله با بررسی این دلایل نشان میدهد که نه تنها هیچکدام بر ممنوعیت قضاوت شورایی دلالت ندارند، بلکه دلایل متعددی مانند: «عدم اشتراط وحدت قاضی در ادلّه قضاوت»، «دقیقتر بودن قضاوت شورایی»، «سازگاری با فلسفه قضاوت»، «مطابقت با احتیاط» و «سیره عقلا» بر جواز و مشروعیت قضاوت شورایی دلالت میکنند؛ حتی میتوان برتری قضاوت شورایی بر قضاوت فردی را در رسیدگی به برخی از جرائم به دست آورد.
کلیدواژهها
- قضاوت
- قضاوت فردی
- قضاوت شورایی
- موضوع شناسی
- عدالت