سید نصرالله تقوی
سید نصرالله تقوی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۲۴۱ تهران |
| درگذشت | ۱۳۲۰ تهران |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات | فقه، اصول، حکمت، کلام، ادبیات عربی و علوم معقول و منقول |
| پیشه(ها) | فقیه، حقوقدان، قاضی، استاد دانشگاه، نویسنده |
| شناختهشده برای | ریاست دیوان عالی کشور و دادستانی کل، تدوین قوانین مهم حقوقی ایران، تأسیس کتابخانه ملی ایران |
| مرتبه حوزوی | حوزههای علمیه تهران، لبنان، سامرا و نجف |
سید نصرالله تقوی (۱۲۴۱ خورشیدی در تهران – ۱۳ آذر ۱۳۲۰ خورشیدی در تهران) ملقب به سادات اخوی فقیه، حقوقدان، قاضی، استاد دانشگاه و نویسنده ایرانی بود که در شکلگیری نظام قضایی نوین ایران و تدوین قوانین مهم حقوقی نقش برجستهای داشت. او ریاست دیوان عالی کشور، دادستانی کل، و دانشکده معقول و منقول را برعهده داشت و از بنیانگذاران کتابخانه ملی ایران به شمار میآید.[۱]
زندگینامه
سید نصرالله تقوی فرزند سیدرضا اخوی لواسانی بود. تحصیلات مقدماتی را در تهران آغاز کرد و از نوجوانی در علوم ادبی، منطق، بلاغت، حساب و هیئت برجسته بود. برای ادامه تحصیل علوم اسلامی به لبنان رفت و به فراگیری فقه و اصول پرداخت. در کلام و حکمت نزد میرزا حسن مجتهد آشتیانی و میرزابوالحسن جلوه شاگردی کرد. سپس برای تکمیل تحصیلات به سامرا و نجف اشرف رفت و در اصول، فروع، روایت و حدیث به درجه اجتهاد رسید و مورد تأیید علمای برجسته قرار گرفت.[۱]
فعالیت قضایی و اجرایی
در سال ۱۳۲۳ هجری قمری، پس از سفر حج و اقامت کوتاه در اروپا برای مطالعه قوانین موضوعه، به ایران بازگشت و وارد عدلیه شد. او به تناوب ریاست دیوان عالی کشور و دادستانی کل را برعهده داشت. با تأسیس مدرسه عالی حقوق، از نخستین استادان این مرکز بود و تدریس فقه، اصول و حقوق اساسی را برعهده داشت.
در دوره اول مجلس شورای ملی به نمایندگی طلاب و مردم تهران انتخاب شد، اما به دلیل انتصاب به مناصب قضایی و وزارت عدلیه، از وکالت استعفا داد. در سال ۱۳۱۲ خورشیدی به ریاست دانشکده معقول و منقول منصوب شد.[۱]
نقش در تدوین قوانین
با تشکیل اداره تهیه و تدوین قوانین در دادگستری نوین، سید نصرالله تقوی عضو و گاه رئیس کمیسیونهای مختلف قانونگذاری شد. بسیاری از قوانین مهم ایران، از جمله قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی و قانون تشکیلات دادگستری، با همکاری و تلاش او به تصویب رسید.[۱]
فعالیتهای علمی و فرهنگی
سید نصرالله تقوی در فرهنگستان ادب و زبان فارسی عضو ثابت بود و در کمیسیون تأسیس دانشگاه تهران نیز مشارکت داشت. او همراه با محمدعلی نصرتالسلطان و ملکالمتکلمین کتابخانه ملی ایران را در سال ۱۳۲۲ هجری قمری تأسیس کرد و مجموعه شخصی خود را به آن وقف نمود.[۱]
آثار
برخی از آثار و تصحیحات سید نصرالله تقوی عبارتند از:
- هنجار گفتار (معانی و بیان فارسی)
- تصحیح دیوان حکیم ناصر خسرو
- تصحیح زادالمسافرین
- تصحیح اوصافالاشراف خواجه نصیر طوسی
- محاسن برقی (اخبار شیعه)
- اشباه و نظائر (تصحیح اثر فقیه ربانی همدانی)
- ترجمه و تصحیح آثار شیخ طوسی
- تصحیح دیوان حاج میرزا ابوالفضل کلانتری
- ترجمه و تصحیح یزدانشناخت شیخ شهابالدین سهروردی
- تصحیح رسالهالوجود میرسید شریف جرجانی
- ترجمه و تصحیح جاوداننامه افضلالدین کاشانی
- ترجمه و تصحیح تازیانه سلوک احمد غزالی[۱]
درگذشت
سید نصرالله تقوی در ۱۳ آذر ۱۳۲۰ خورشیدی در سن ۸۴ سالگی در تهران درگذشت.[۱]