ماده ۱۶ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸

ماده ۱۶ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان: در موارد زیر حقوق مادی پدیدآورنده از تاریخ نشر یا عرضه، به مدت سی سال مورد حمایت این قانون خواهد بود:

1 - اثرهای سینمایی یا عکاسی

2 - هرگاه اثر متعلق به شخص حقوقی باشد و یا حق استفاده از آن به شخص حقوقی واگذار شده باشد.

مواد مرتبط

• بند 1 ماده 7 کنوانسیون برن
• بند 4 ماده 7 کنوانسیون برن
• ماده 15 قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده 16 استثنایی بر قاعده کلی مندرج در ماده 12 از همین قانون می باشد. بنابراین، نمی توان حکم این ماده استثنایی را به سایر آثار سمعی و بصری نیز سرایت داد. قانون گذار ایران، به موجب این ماده، عدم انتساب اثر به پدیدآورنده واقعی آن و انتساب آن به دیگران را میسر دانسته است. البته باید توجه داشت که قسمت دوم بند دوم از این ماده، ناظر به تعلق حقوق مولف به شخص حقوقی است، نه مولف بودن او. چرا که پدیدآورنده نمی تواند شخص حقوقی باشد. درواقع پدیدآورنده شخصی است که اثر، حاصل تلاش ذهنی اوست، حال آنکه چنین امکانی برای شخص حقوقی وجود ندارد.

نکات توضیحی

پس از انقضای مدت مذکور در این ماده، در صورت حیات شخص پدیدآورنده، حقوق، متعلق به خود او و در صورت فوت او، متعلق به ورثه یا موصی له تا سی سال پس از فوت پدیدآورنده خواهد بود.

با توجه به بند 2 این ماده، امکان شاکی واقع شدن شخص حقوقی، در فرضی که حق استفاده از اثر به یک شخص حقوقی واگذار شده باشد، وجود دارد. بحث انتقال (واگذاری) مطرح شده در این بند، می تواند در برابر وجه یا کاری (معوض) بوده یا حتی می تواند به صورت هبه و بخشش (غیرمعوض) باشد. همچنین لزومی به کتبی بودن قرارداد نیست.

مصادیق و نمونه ها

در خصوص آثار سینمایی، در صورت عدم تعیین مدت انتقال، قانون گذار، مدت را سی سال در نظر گرفته است. در نتیجه در صورت سکوت قرارداد در مورد فیلم های سینمایی، حقوق چنین قراردادهایی برای کل مدت حمایت، به تهیه کننده منتقل می شوند.