نظریه شماره 7/1402/616 مورخ 1402/10/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۶۱۶
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۸۶/۱-۶۱۶ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۱۰/۲۵

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۶۱۶ مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: در قتل خطای محض، در صورتی که به دلیل عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی نتواند دیه را ظرف مهلت مقرر بپردازد، حسب مستفاد از ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، دیه (اعم از نفس و غیر آن) از بیت المال پرداخت می شود. همچنین وفق بند پ ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع جنایت در خطای محض، ظرف مهلت ۳ سال قمری می باشد. آیا برای پرداخت دیه قتل خطای محض توسط بیت المال، به دلیل عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی، باید شرط مندرج در بند پ ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ (ظرف ۳ سال قمری) رعایت گردد یا می توان قبل از ۳ سال قمری به محض انجام استعلامات و تحقیقات لازم و احراز عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی، نسبت به درخواست پرداخت دیه از بیت المال اقدام کرد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در مواردی همانند ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که به لحاظ عدم تمکن مرتکب و عاقله وی، دیه باید از بیت المال پرداخت شود، مهلت های مذکور در ماده ۴۸۸ با لحاظ مواد ۴۸۹ و ۴۹۰ این قانون نیز باید رعایت شود؛ بنابراین در فرض سؤال، در صورت مطالبه دیه توسط شاکی یا اولیای دم از بیت المال، پس از گذشت مهلت های مذکور در مواد ۴۸۸ و ۴۸۹ قانون یاد شده، پرونده جهت صدور حکم به پرداخت دیه از بیت المال، به دادگاه ارسال می شود.