ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

* {{زیتونی|[[ماده ۸۲ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}}

* {{زیتونی|[[ماده ۸۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۸۲ قانون مجازات اسلامی]]

* [[ماده ۶۸ قانون مجازات اسلامی|ماده 68 قانون مجازات اسلامی]]

* [[ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی|ماده 89 قانون مجازات اسلامی]]

== توضیح واژگان ==

منظور از «دستورات مندرج در تعویق مراقبتی»، دستورات مذکور در [[ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی]] می‌باشد، هرچند در بادی امر به نظر می‌رسد که دادگاه می‌تواند متهم را علاوه بر این به تدابیر مذکور در [[ماده ۴۲ قانون مجازات اسلامی|ماده ۴۲]] ملزم نماید، اما با دقت در عبارت ماده فوق (استفاده از عبارت دستور) و توجه به مفاد تدابیر ماده ۴۲ که جنبه ایجابی ندارد، خلاف این نظر برداشت می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937836|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref>

== پیشینه ==

این ماده، دارای سابقه در قوانین پیشین نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6273480|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref>

== فلسفه و مبانی نظری ==

در صدر این ماده، قانونگذار به تعیین دوره مراقبت به عنوان یکی از انواع [[مجازات جایگزین حبس|مجازات‌های جایگزین حبس]] پرداخته‌است که در آن آزادی محکوم، تحت کنترل قرار می‌گیرد. تحمیل این مجازات با هدف اجتناب از آثار سوء [[زندان]] بر محکومان غیر خطرناک و حفظ جایگاه اجتماعی و حیثیت آنان است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3803664|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>

طبق ماده ۸۳ تا [[ماده ۸۶ قانون مجازات اسلامی|۸۶]]، مدت مجازات جایگزین حبس، بر حسب میزان حبس اصلی تعیین خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4964096|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> بدیهی است که اختیار تصمیم‌گیری در محدوده مورد نظر، بر عهده قاضی قرار دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937876|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref> گفتنی است که اجرای دوره مراقبت با [[تعلیق اجرای مجازات]] از دو جهت تفاوت دارد؛ اولا: تعلیق اجرای مجازات به دو شکل [[تعلیق اجرای مجازات|ساده]] و [[تعلیق اجرای مجازات|مراقبتی]] است ولی دوره مراقبت همواره همراه با دستوراتی خواهد بود. ثانیا: در دوره مراقبت، مجازات حبس با مجازات دیگری جایگزین می‌شود، نه اینکه اجرای آن به‌طور کلی معلق شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3803676|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>

== انتقادات ==

بهتر بود قانونگذار حداقلی را برای تعیین دوره مراقبت در نظر می‌گرفت، طبق مقرره فعلی، قاضی می‌تواند [[محکوم علیه]] را به یک روز دوره مراقبت هم محکوم کند که منطقی به نظر نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4937908|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# دوره مراقبت به عنوان مجازات جایگزین، به محکم به انجام دستوراتی تحت نظارت قاضی اجرای احکام ملزم می‌شود.

# جرایم شامل دوره مراقبت ممکن است هم جرایم عمدی و هم غیرعمدی را در بر گیرد.

# قانون‌گذار برای جرایم مختلف دوره‌های مراقبت متغیری بر اساس شدت و ماهیت جرم در نظر گرفته است.

== رویه های قضایی ==

* [[نظریه شماره 7/1400/758 مورخ 1400/07/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات جایگزین حبس در حبس کمتر از نود و یک روز]]

* [[رای دادگاه درباره تعدد مادی در ارتکاب توهین از طریق مزاحمت تلفنی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۰۹۱)]]

* [[نظریه شماره 7/99/100 مورخ 1399/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صلاحیت شورای حل اختلاف برای رسیدگی به جرم رانندگی بدون گواهی نامه]]

== مقالات مرتبط ==

* [[جایگاه جامعه مدنی در حقوق کیفری با تاکید بر سیاست جنایی مشارکتی ایران]]

* [[شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری]]

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]

[[رده:کلیات]]