۱۹۹٬۶۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
قابلتشخیص و کشف باشد. | قابلتشخیص و کشف باشد. | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۲ قانون تجارت]] | * [[ماده ۲ قانون تجارت]] | ||
خط ۱۷: | خط ۱۶: | ||
* بند الف [[ماده ۲ قانون تجارت]] الکترونیک | * بند الف [[ماده ۲ قانون تجارت]] الکترونیک | ||
* بند ی ماده 2 قانون تجارت الکترونیک | * بند ی ماده 2 قانون تجارت الکترونیک | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
[[امضای الکترونیکی]]: عبارت از هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به «داده پیام» است که برای شناسائی امضاءکننده«داده پیام» مورد استفاده قرار میگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلیل الکترونیکی در نظام ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6527940|صفحه=|نام۱=محبوبه|نام خانوادگی۱=عبدالهی|چاپ=1}}</ref> | [[امضای الکترونیکی]]: عبارت از هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به «داده پیام» است که برای شناسائی امضاءکننده«داده پیام» مورد استفاده قرار میگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلیل الکترونیکی در نظام ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6527940|صفحه=|نام۱=محبوبه|نام خانوادگی۱=عبدالهی|چاپ=1}}</ref> | ||
[[داده پیام]]: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلیل الکترونیکی در نظام ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6487048|صفحه=|نام۱=محبوبه|نام خانوادگی۱=عبدالهی|چاپ=1}}</ref> | [[داده پیام]]: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلیل الکترونیکی در نظام ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6487048|صفحه=|نام۱=محبوبه|نام خانوادگی۱=عبدالهی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
طبق قانون نمونه انسیترال امضای یک شخص در رابطه با داده پیام در صورتی معتبر است که الف) امضاء معرف شخص امضا کننده باشد ب) دلالت بر تایید اطلاعات داده پیام توسط شخص امضا کننده باشد. این ضابطه باید تا انجا قابل اطمینان باشد که در همه قراردادهای الکترونیک در پرتو همه اوضاع و احوال تعمیم و انطباق داده شود. این معیار حتی از شاخص های خرسند کننده یک سند عادی دقیق تر و قابل اطمینان تر است. در عین حال نوشته امضا شده از اصل سند الکترونیک اعتبار کمتری دارد. این قانون نمونه علی رغم توجه به کاربرد کلی مقررات امضا دستنویس سنتی در صدد است برخی مقررات خاص اسناد کاغذی را در مورد امضا الکترونیک پیرو ارزش سلسله مراتبی و فلسفه وجودی امضا الکترونیک لغو نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت نوین|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2633508|صفحه=|نام۱=محمدطاهر|نام خانوادگی۱=کنعانی|چاپ=1}}</ref> | طبق قانون نمونه انسیترال امضای یک شخص در رابطه با داده پیام در صورتی معتبر است که الف) امضاء معرف شخص امضا کننده باشد ب) دلالت بر تایید اطلاعات داده پیام توسط شخص امضا کننده باشد. این ضابطه باید تا انجا قابل اطمینان باشد که در همه قراردادهای الکترونیک در پرتو همه اوضاع و احوال تعمیم و انطباق داده شود. این معیار حتی از شاخص های خرسند کننده یک سند عادی دقیق تر و قابل اطمینان تر است. در عین حال نوشته امضا شده از اصل سند الکترونیک اعتبار کمتری دارد. این قانون نمونه علی رغم توجه به کاربرد کلی مقررات امضا دستنویس سنتی در صدد است برخی مقررات خاص اسناد کاغذی را در مورد امضا الکترونیک پیرو ارزش سلسله مراتبی و فلسفه وجودی امضا الکترونیک لغو نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت نوین|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2633508|صفحه=|نام۱=محمدطاهر|نام خانوادگی۱=کنعانی|چاپ=1}}</ref> | ||
بررسی قانون ای ساین و یوتای ایالات متحده امریکا، نشان می دهد که این دو قانون، معیار «قصد امضا» را جهت اعتبار امضاهای الکترونیکی، ارائه کرده اند. لذا، یوتا با ارائه این معیار، گامی بلند در مقایسه با دستورالعمل تجارت الکترونیکی، دستورالعمل امضاهای الکترونیکی اروپا، برداشته است. دلیل این امر تفسیر موسع قانون متحدالشکل تجاری، از مفهوم امضا میباشد؛ به گونه ای که حروف چینی ماشینی و شیوه علامت گذاری را که امکان دارد به اندازه امضاهای دستی قابل اعتماد نباشد، در بر می گیرد. نکته مهم دیگر در یوتا این است که شرکت ها و موسسات را مجاز ساخته تا با توجه به اوضاع و احوال، تصدیق یا ثبت امضاهای الکترونیکی را شرط پذیرش ان بدانند. اعطای این اختیار به ویژه، از لحاظ کاهش مخاطرات تجاری، دارای اهمیت زیادی است. اما، قانون نمونه انسیترال در خصوص امضاهای الکترونیکی مصوب 2001، به ارائه امارها و روش هایی جهت احراز مطمئن بودن امضاهای الکترونیکی، پرداخته، که از جمله انها، فن اوری های امضای رمز نگاری کلید عمومی ویژه می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت الکترونیکی (بررسی عهدنامه 2005 سازمان ملل متحد درباره استفاده در قراردادهای بین المللی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2725488|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رضایی|چاپ=1}}</ref> | بررسی قانون ای ساین و یوتای ایالات متحده امریکا، نشان می دهد که این دو قانون، معیار «قصد امضا» را جهت اعتبار امضاهای الکترونیکی، ارائه کرده اند. لذا، یوتا با ارائه این معیار، گامی بلند در مقایسه با دستورالعمل تجارت الکترونیکی، دستورالعمل امضاهای الکترونیکی اروپا، برداشته است. دلیل این امر تفسیر موسع قانون متحدالشکل تجاری، از مفهوم امضا میباشد؛ به گونه ای که حروف چینی ماشینی و شیوه علامت گذاری را که امکان دارد به اندازه امضاهای دستی قابل اعتماد نباشد، در بر می گیرد. نکته مهم دیگر در یوتا این است که شرکت ها و موسسات را مجاز ساخته تا با توجه به اوضاع و احوال، تصدیق یا ثبت امضاهای الکترونیکی را شرط پذیرش ان بدانند. اعطای این اختیار به ویژه، از لحاظ کاهش مخاطرات تجاری، دارای اهمیت زیادی است. اما، قانون نمونه انسیترال در خصوص امضاهای الکترونیکی مصوب 2001، به ارائه امارها و روش هایی جهت احراز مطمئن بودن امضاهای الکترونیکی، پرداخته، که از جمله انها، فن اوری های امضای رمز نگاری کلید عمومی ویژه می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت الکترونیکی (بررسی عهدنامه 2005 سازمان ملل متحد درباره استفاده در قراردادهای بین المللی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2725488|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رضایی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی ماده 10 قانون تجارت الکترونیکی == | |||
== نکات توضیحی == | |||
برای اینکه یک امضای الکترونیکی مطمئن تلقی شود باید از 4 خصوصیت برخوردار باشد: نخست انکه، این امضا باید نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد. با پیش بینی این شرط، قانونگذار جنبه اسنادی امضای الکترونیکی را مد نظر داشته که می تواند به عنوان مدرکی علیه و یا له وی، مورد استفاده قرار گیرد. تعیین هویت امضا کننده نیز یکی دیگر از شرایط امضای الکترونیکی است که در بند «ب» و به عنوان شرط دوم، مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است که اساسی ترین کارکرد امضا همین است. صدور از طرف امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی، شرط سومی است که قانون تجارت الکترونیکی به ان اشاره داشته است. و در نهایت، اتصال به داده پیام به نحوی که هر گونه تغییری قابل کشف باشد، به عنوان شرط چهارم ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله پژوهش های حقوقی شماره 17 بهار و تابستان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1734220|صفحه=|نام۱=موسسه مطالعات|پژوهش های حقوقی شهر دانش|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | برای اینکه یک امضای الکترونیکی مطمئن تلقی شود باید از 4 خصوصیت برخوردار باشد: نخست انکه، این امضا باید نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد. با پیش بینی این شرط، قانونگذار جنبه اسنادی امضای الکترونیکی را مد نظر داشته که می تواند به عنوان مدرکی علیه و یا له وی، مورد استفاده قرار گیرد. تعیین هویت امضا کننده نیز یکی دیگر از شرایط امضای الکترونیکی است که در بند «ب» و به عنوان شرط دوم، مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است که اساسی ترین کارکرد امضا همین است. صدور از طرف امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی، شرط سومی است که قانون تجارت الکترونیکی به ان اشاره داشته است. و در نهایت، اتصال به داده پیام به نحوی که هر گونه تغییری قابل کشف باشد، به عنوان شرط چهارم ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله پژوهش های حقوقی شماره 17 بهار و تابستان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1734220|صفحه=|نام۱=موسسه مطالعات|پژوهش های حقوقی شهر دانش|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
خط ۳۷: | خط ۳۳: | ||
یکی از تقسیم بندی های امضای الکترونیکی که در قوانین نیز به ان اشاره شده، تقسیم بندی امضای الکترونیکی به ساده و مطمئن است. علت این نوع تقسیم در قانون تجارت الکترونیکی ایران و قانون نمونه امضای الکترونیکی(2001) توان اثباتی امضای الکترونیکی است. به عبارت دیگر، قانون بر این اساس که امضای مندرج در یک سند الکترونیکی با کدام یک از این دو نوع امضا مطابقت داشته باشد برای ان ارزش اثباتی متفاوتی قائل است. منظور از ارزش اثباتی، تاثیر قانونی امضای انجام شده در سند در ایجاد اطمینان برای قاضی مبنی بر درستی ادعای شخصی است که به ان استناد می کند. توان اثباتی هر یک از امضاهای الکترونیکی ساده و مطمئن را باید در اسناد الکترونیکی مربوطه به طور مجزا بررسی کرد. در کتب حقوق تجارت الکترونیکی، اسناد الکترونیکی را با توجه به نوع امضای مندرج در ان به داده پیام ساده و مطمئن تقسیم می کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی پژوهشی نامه مفید شماره 70 اسفند 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1469932|صفحه=|نام۱=دانشگاه مفید قم|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | یکی از تقسیم بندی های امضای الکترونیکی که در قوانین نیز به ان اشاره شده، تقسیم بندی امضای الکترونیکی به ساده و مطمئن است. علت این نوع تقسیم در قانون تجارت الکترونیکی ایران و قانون نمونه امضای الکترونیکی(2001) توان اثباتی امضای الکترونیکی است. به عبارت دیگر، قانون بر این اساس که امضای مندرج در یک سند الکترونیکی با کدام یک از این دو نوع امضا مطابقت داشته باشد برای ان ارزش اثباتی متفاوتی قائل است. منظور از ارزش اثباتی، تاثیر قانونی امضای انجام شده در سند در ایجاد اطمینان برای قاضی مبنی بر درستی ادعای شخصی است که به ان استناد می کند. توان اثباتی هر یک از امضاهای الکترونیکی ساده و مطمئن را باید در اسناد الکترونیکی مربوطه به طور مجزا بررسی کرد. در کتب حقوق تجارت الکترونیکی، اسناد الکترونیکی را با توجه به نوع امضای مندرج در ان به داده پیام ساده و مطمئن تقسیم می کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی پژوهشی نامه مفید شماره 70 اسفند 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1469932|صفحه=|نام۱=دانشگاه مفید قم|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 10 قانون تجارت الکترونیکی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# امضای الکترونیکی مطمئن باید منحصر به فرد باشد. | # امضای الکترونیکی مطمئن باید منحصر به فرد باشد. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۴: | ||
# امضاهای دیجیتال به عنوان امضاهای الکترونیکی مطمئن محسوب میشوند. | # امضاهای دیجیتال به عنوان امضاهای الکترونیکی مطمئن محسوب میشوند. | ||
# قوانین مدل آنسیترال و قوانین ایالات متحده برای اعتبار امضاهای الکترونیکی معیارهای خاصی تعریف کردهاند. | # قوانین مدل آنسیترال و قوانین ایالات متحده برای اعتبار امضاهای الکترونیکی معیارهای خاصی تعریف کردهاند. | ||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
دست کم سه نوع امضای الکترونیکی در حال حاضر رواج دارد: | دست کم سه نوع امضای الکترونیکی در حال حاضر رواج دارد: | ||
خط ۵۷: | خط ۵۰: | ||
* امضای الکترونیکی موثق | * امضای الکترونیکی موثق | ||
* امضای الکترونیکی پیشرفته(advanced)<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت الکترونیکی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3610644|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=نوری|نام۲=رضا|نام خانوادگی۲=نخجوانی|چاپ=2}}</ref> | * امضای الکترونیکی پیشرفته(advanced)<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت الکترونیکی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3610644|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=نوری|نام۲=رضا|نام خانوادگی۲=نخجوانی|چاپ=2}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[تحلیل حقوقی برداشت مستقیم بهعنوان یک روش پرداخت نوین]] | * [[تحلیل حقوقی برداشت مستقیم بهعنوان یک روش پرداخت نوین]] | ||
خط ۶۵: | خط ۵۷: | ||
* [[احراز اصالت در برات الکترونیک در حقوق ایران با نگاهی به حقوق آمریکا و آنسیترال]] | * [[احراز اصالت در برات الکترونیک در حقوق ایران با نگاهی به حقوق آمریکا و آنسیترال]] | ||
* [[اصول و ویژگیهای حقوقی حاکم بر اسناد الکترونیکی]] | * [[اصول و ویژگیهای حقوقی حاکم بر اسناد الکترونیکی]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[[رده:مواد قانون تجارت الکترونیکی]] | [[رده:مواد قانون تجارت الکترونیکی]] | ||
خط ۷۱: | خط ۶۲: | ||
[[رده:حقوق تجارت الکترونیک]] | [[رده:حقوق تجارت الکترونیک]] | ||
[[رده:داده پیام]] | [[رده:داده پیام]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 0050}} |