ماده ۴۳۸ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماده ۴۳۸ قانون مجازات اسلامی''': اگر پس از [[اجرای قصاص|اجرای قصاص نفس]]، قاتل زنده بماند، [[حق قصاص]] برای [[ولی دم]] محفوظ است لکن اگر وی را به گونه ‌ای که جایز نیست، [[قصاص]] کرده باشد، در صورتی‌ که قاتل [[آسیب]] ببیند مشروط به شرایط [[قصاص عضو]] از جمله عدم [[خوف]] [[تلف]] ولی دم، قاتل حق قصاص عضو او را دارد و حق قصاص نفس نیز برای ولی دم باقی است ولی قبل از اجرای قصاص نفس، قاتل باید حق خود را [[استیفاء]]، [[صلح|مصالحه]] یا [[گذشت]] کند لکن اگر ولی دم نخواهد دوباره قصاص کند، قاتل حق قصاص او را ندارد. اگر قاتل برای فرار از [[قصاص نفس]] حاضر به گذشت، مصالحه و استیفای حق خود نشود با [[شکایت]] ولی دم از این امر، دادگاه مدت مناسبی را مشخص و به قاتل اعلام می ‌کند تا ظرف مهلت مقرر به گذشت، مصالحه یا مطالبه قصاص عضو اقدام کند. در صورت عدم اقدام او در این مدت، ولی دم به [[تعزیر]] مقرر در قانون محکوم می ‌شود و با مطالبه او قصاص نفس اجراء می ‌گردد و حق قصاص عضو برای [[وارث|ورثه]] جانی، محفوظ است.

== فلسفه و مبانی نظری ماده ==

عده ای معتقدند با توجه به [[جنبه حق الناسی|حق الناس بودن]] قصاص، زنده بودن محکوم بعد از اجرای حکم، موجب رهایی او نمی شود، لذا امکان قصاص مجدد وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=709064|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> وضع این حکم را عده ای نیز به دلیل جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی محکوم پیش بینی کرده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4155888|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> به این ترتیب اگر کسی که حکم قصاص او اجرا شده، به تصور مردن پایین آورده شود و بعد زنده بودن او محرز شود، اجرای مجدد قصاص امکان پذیر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3999800|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=11}}</ref>