اسباب سقوط مجازات در فقه و حقوق

عنوان	اسباب سقوط مجازات در فقه و حقوق
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	اسما لطفی
استاد راهنما	فاطمه آناهید
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

اسباب سقوط مجازات در فقه و حقوق عنوان پایان نامه ای است که توسط اسما لطفی، با راهنمایی فاطمه آناهید در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل دفاع گردید.

چکیده

مجازات راهی برای اصلاح انسان بزهکاربرای بازگشت به جامعه است؛ اما همیشه اجرای مجازات در مورد شخص بزهکار دارای آثار اصلاحی نخواهد بود و گاهی باید از اجرای مجازات صرف نظر کرد. اسباب سقوط مجازات متعدد و با توجه به نوع مجازات مختلف است. پس از آن که دادگاه مجرمیت کسی را احراز کرد و کیفر آن تعیین شد، باید حکم جاری گردد؛ ولی در مواردی اجرای احکام ساقط می شود. در یک تقسیم بندی، حقوق را به حق الله و حق الناس و مجازات ها را نیز به مجازات های معین اعم از حدود، قصاص و دیه، و غیر معین یعنی تعزیرات و مجازات های بازدارنده تقسیم می کنیم و به بیان مفهوم سقوط مجازات می پردازد. قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ نیز عواملی را تحت عنوان موارد سقوط مجازات معرفی نموده که مهمترین و عمده ترین اسباب سقوط مجازات عبارتند از: عفو، نسخ قانون، گذشت شاکی، توبه، مرور زمان و اعمال قاعده درا. علاوه بر این در آیین دادرسی کیفری نیز حدوث برخی عملکردها در طی تعقیب جرایم، از حیث دعوی عمومی می تواند موجبات توقف دعوای عمومی را فراهم سازند؛ وقایعی که موجب توقف دعوای عمومی شده و ادامه آن را متوقف می سازد به عوامل سقوط دعوای عمومی تحت عنوان موارد موقوفی تعقیب امر کیفری و اجرای مجازات نام برده شده اند. هدف این پژوهش، بررسی اسباب سقوط مجازات در فقه و حقوق است که در ابتدای این پژوهش سعی بر شناساندن این اسباب در قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ سپس بیان نقاط مبهم و اجمال آن و جنبه های جدید آن عوامل شده و در پایان نتیجه گیری می شود که قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ در این زمینه محدودیت ها و اشکالات قانون سابق را تا حدودی رفع نموده و محدوده تاثیرگذاری عوامل سقوط مجازات غالبا در جرایم تعزیری می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف– بیان مساله

ب– سوالات پژوهش

ج– فرضیه ها

د– پیشینه پژوهش

ه– اهداف پژوهش

و– روش پژوهش

و– ساماندهی پژوهش

فصل اول: مفاهیم، مبانی و پیشینه تاریخی

۱–۱– مفاهیم

۱–۱–۱– عفو

۱–۱–۲– مرور زمان

۱–۱–۳– توبه

۱–۱–۴– قاعده درا

۱–۱–۵– جرایم قابل گذشت

۱–۱–۶– جرایم غیر قابل گذشت

۱–۱–۷– جرم

۱–۱–۸– مجازات

۱–۱–۹– حکم

۱–۲– نحوه صدور رای توسط قاضی

۱–۲–۱– ماهیت رای

۱–۲–۱–۱– تصحیح رای

۱–۲–۱–۲– ابلاغ حکم

۱–۲–۱–۳– تفاوت حکم و قرار

۱–۲–۲ –اعتبار امر قضاوت شده

۱–۳– شیوه های قضایی و اجرای مجازات ها

۱–۳–۱– تخفیف مجازات

۱–۳–۲– تشدید مجازات

۱–۳–۳– تعلیق مجازات

۱–۳–۴– تعویق مجازات

۱–۳–۵– آزادی مشروط

۱–۲–۶– نظام نیمه آزادی

۱–۴– اهداف مجازات

۱–۴–۱– ارعاب مجرم

۱–۴–۲– هدف مکافات

۱–۴–۳– هدف اصلاحی و تربیتی

۱–۴–۴– هدف مجازات در اسلام

۱–۵– سیر تاریخی اسباب سقوط مجازات

فصل دوم: ارکان سقوط مجازات و راهکارهای پیشگیری از آن

۲–۱– اختیارات قضات در مرحله تعقیب و تحقیق در حقوق ایران

۲–۱–۱– اختیارات قضات در مرحله صدور حکم در حقوق ایران

۲–۱–۲– حدود اختیارات قاضی در مراجعه به منابع فقهی در امور کیفری

۲–۱–۲–۱– دیدگاه قضایی

۲–۱–۲–۲– دیدگاه علمی

۲–۱–۲–۳– نقد دیدگاه علمی

۲–۱–۲–۴– نقد م–جموعی دیدگاههای مختلف

۲–۲– حدود اختیارات قضات در قوانین کیفری کنونی

۲–۲–۱– حق عفو قاضی در تعزیرات شرعی منصوص

۲–۲–۲– محدودیت اختیارات قضات در قانون جدید

۲–۲–۳– دلایل وقوع محدودیت اختیارات قضات در قانون جدید

۲–۳– علل عام تشدید مجازات

۲–۳–۱– تکرار جرم

۲–۳–۱–۱– تکرار جرم

۲–۳–۱–۲– انواع تکرار جرم

۲–۳–۱–۲–۱– تکرار جرم عام و خاص

۲–۳–۱–۲–۲– تکرار جرم ساده و تصاعدی ۵۰ ۲–۳–۱–۴– شرایط لازم برای تحقق تکرار جرم ۵۰ ۲–۳–۱–۵– حدود تشدید در تکرار جرم

۲–۳–۱–۵–۱– تا حداکثر مجازات قانونی

۲–۳–۱–۵–۲– بیش از حداکثر مجازات قانونی

۲–۳–۲– تعدد جرم

۲–۳–۲–۱– انواع تعدد جرم

۲–۳–۲–۱–۱– تعدد واقعی جرم

۲–۳–۲–۱–۲– تعدد اعتباری(معنوی)

۲–۳–۲–۲–۵– دامنه ی شمول مقررات تعدد جرم در جرایم موجب تعزیر

۲–۳–۲–۲–۶– تعدد جرایم موجب حد و تعزیر و جرایم موجب قصاص و تعزیر

۲–۳–۲– ۳– تعدد جرم و آثار آن در قانون جدید مجازات اسلامی

۲–۳–۲–۳–۱– ابتکار قانونگذار درباره جرایم تعزیری ماده ۱۳۴

۲–۳–۲–۳–۲– ایجاد ارعاب با هدف پیشگیری، فلسفه تعدد جرم

۲–۳–۲–۳–۳– آثار تعدد جرم در قانون جدید مجازات اسلامی

۲–۳–۲–۸–۴–تعدد در جرایم تعزیری:

فصل سوم: اسباب سقوط مجازات در فقه و حقوق ایران

۳–۱– اسباب سقوط مجازات و تاثیر آن بر سابقه ارتکاب جرم

۳–۲– عفو

۳–۲–۱– عفو عمومی

۳–۲–۲– عفو خصوصی

۳–۲–۳– رویه عفو و بخشودگی در حقوق موضوعه

۳–۲–۴– شرایط و آث–ار ع–فو در ق–انون مجازات اسلامی جدید

۳–۲–۴–۱– خصایص و وی–ژگی ه–ای عفو

۳–۲–۴–۲– مبانی عفو عمومی

۳–۲–۴–۳– شرایط ع–فو ع–مومی

۳–۲–۴–۴– آثار و م–بانی ع–فو عمومی

۳–۲–۴–۵– شرایط ع–فو خ–صوصی

۳–۲–۴–۶– آثار ع–فو خ–صوصی

۳–۳– نسخ قانون

۳–۳–۱– قاعده تساوی درجه مقام واضع و ناسخ قانون و موارد اعمال آن

۳–۳–۲– سابقه بحث در فقه اسلام

۳–۳–۳– ناشناخته ماندن این قاعده نزد فقیهان و علت آن

۳–۳–۴– جایگاه قاعده نسخ ضمنی در منطق حقوق

۳–۳–۵– اصل وقوع نسخ صریح و م–قایسه آن با اصل عدم نسخ ضمنی

۳–۳–۶– تایید اصل جواز وق–وع ن–سخ در ف–قه

۳–۴– گذشت شاکی

۳–۴–۱– لزوم شکایت و گذشت شاکی

۳–۴–۱–۱– لزوم شکایت شاکی

۳–۴–۱–۲– لزوم گذشت شاکی

۳–۴–۲– موقوفی شدن فرایند کیفری

۳–۵– مرور زمان

۳–۵–۱– مرور زمان کیفری

۳–۵–۲–۲– مرور زمان تعقیب

۳–۵–۲–۳– مرور زمان صدور حکم یا دادرسی

۳–۵–۲–۴– مرور زمان اجرای مجازات

۳–۵–۳– مرور زمان در فقه

۳–۵–۳–۱– فقهای اهل سنت

۳–۵–۳–۲– نظریات ابوحنیفه و یاران او

۳–۵–۳–۳– نظریات مالکی، شافعی و حنبلی

۳–۵–۳–۴– فقهای امامیه

۳–۶– توبه مجرم

۳–۶–۱– قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲

۳–۶–۲– احراز ندامت و اصلاح مجرم

۳–۶–۳– زمان توبه

۳–۶–۴– تاثیر توبه در سقوط مجازات سرقت حدی

۳–۶–۵– توبه و مجازات های تعزیری

۳–۶–۶– عدم پذیرش توبه در تکرار جرایم تعزیری

۳–۶–۷– تاثیر توبه در تعزیرات منصوص شرعی

۳–۶–۸– اعمال توبه و قاعده درا

۳–۷– اعمال قاعده درا

۳–۷–۱– مفاد اجمالی قاعده

۳–۷–۲– شرایط ناظر به حدود

۳–۷–۲–۱– تعلق به حق الله

۳–۷–۲–۲– بدنی بودن مجازات

۳–۷–۲–۳– سقوط مجازات

۳–۷–۳– شرایط ناظر به شبهه

۳–۷–۳–۱– شبهه

۳–۷–۳–۲– دایره شمول شبهه

۳–۷–۳–۲–۱– شبهه در عنصر قانونی

۳–۷–۳–۲–۲– شبهه در عنصر مادی

۳–۷–۳–۲–۳– شبهه در عنصر روانی

۳–۷–۳–۳– شبهه در مسوولیت کیفری

۳–۷–۳–۴– شبهه در علم و عمد مرتکب

۳–۷–۴– اثبات شبهه

۳–۷–۴–۱– احتمال صدق شبهه

۳–۷–۴–۲– توجه به قراین و احوال شخصیه

۳–۷–۴–۳– تاخر شبهه از تحقیق قاضی

۳–۷–۵– شرایط ناظر به درا

نتیجه

پیشنهادها

منابع

کلیدواژه ها

• اسباب
• سقوط مجازات