بررسی صلاحیت کیفری در قانون جرایم رایانه ای

عنوان	بررسی صلاحیت کیفری در قانون جرایم رایانه ای
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	هاجر کریمی
استاد راهنما	ولی اله خوش طینت
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

بررسی صلاحیت کیفری در قانون جرایم رایانه ای عنوان پایان نامه ای است که توسط هاجر کریمی، با راهنمایی ولی اله خوش طینت در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل دفاع گردید.

چکیده

جرایم سایبری جزء جرایمی هستند که جدید و ناشی از تکنولوژی مدرن هستند. توجه به این دو نکته یعنی جدید بودن و ناشی از تکنولوژی مدرن بودن، در هر گونه آنالیز جنایی اثر فراوان دارد. این دو نکته زمانی موثرتر می شود که بحث از محدوده کلی به جزیی یعنی از سطح بین المللی به سطح ملی، منحصر شود. سوء استفاده های فراوان از فضای سایبر باعث پیش بینی تدابیری شده است که از جمله آنها جرم انگاری عناوین مجرمانه از سوی کشورهای مختلف است. بدیهی است اعمال مجازات قانونی در بستر صلاحیت کیفری آن قانون رخ می دهد و در این میان ویژگی های متمایز و منحصر به فرد فضای سایبر نسبت به دنیای فیزیکی باعث شده تا در زمینه صلاحیت کیفری در فضای سایبر مباحث جدی و اساسی صورت گیرد و آرای مختلفی ابراز شود، به گونه ای که برخی از آن به فضای فاقد حاکمیت یاد می کنند و برخی معتقدند صلاحیت کیفری با جلوه های مختلف آن می تواند در فضای سایبر همانند دنیای فیزیکی حاکمیت داشته باشد. در این پایان نامه که به بررسی صلاحیت کیفری در قانون جرایم رایانه ای پرداخته ایم، مباحث مرتبط در پنج فصل گردآوری و تدوین گردیده اند. در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته و پس از بیان مساله، سیوالات تحقیق، اهداف و فرضیات تحقیق عنوان گردیده است. در فصل دوم، مبانی نظری تحقیق عنوان گردیده و موضوعاتی نظیر صلاحیت کیفری، جرم و جرایم رایانه ای به تفصیل بیان گردیده است. در فصل سوم به بررسی جرایم رایانه ای از دیدگاه قانون پرداخته و محتوای جرایم رایانه ای، جرایم سایبری در حقوق ایران، مصادیق جرایم رایانه ای و جرم انگاری در جرایم رایانه ای را به تفصیل بیان نموده ایم. در فصل چهارم، صلاحیت کیفری در فضای سایبر مطرح گردیده و موازین حقوقی ماهوی و شکلی، مشکلات قوانین مجازات در جرایم رایانه ای، توصیه ها و الزامات قانونی در برخورد با جرایم رایانه ای و نیز راهکارهای نوین رفع چالش های مرتبط به تفصیل بیان گردیده است. در فصل پنجم نیز به بحث و بررسی پیرامون مباحث مطروحه پرداختیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول: کلیات تحقیق ۲

–

بیان مساله

۲ – ۱ اهمیت و ضرورت تحقیق

۱–۳ – اهداف تحقیق ۶

–

فرضیات تحقیق

۱–

مرور ادبیات تحقیق

۶–۱ جنبه جدید بودن تحقیق

۱–۷ سیوال تحقیق

۱–۸ تعریف اصطلاحات

۱–۹ روش شناسی تحقیق ۱۰

–۱۰ جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

۱–۱۱ روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها

فصل دوم:

انواع صلاحیت در امور کیفری

۲–۱–۱ صلاحیت قاضی

۲ – ۱ – ۲ صلاحیت شعبه رسیدگی کننده ۱۴

– ۱ –

انواع صلاحیت ۱۵

– ۱– ۳–

صلاحیت ذاتی

۲ –

–

– ۲ صلاحیت محلی

۲–۱–۳–۳ صلاحیت شخصی ۲۱

–

–

–

صلاحیت اضافی

۲–۲–۱–۱ تعریف جرم در فقه اسلامی

۲ –۲ –۱ – ۲ تعریف علمای حقوق از جرم

۲–۲–۱–۳ جرم در قانون مجازات اسلامی

۲ – ۲ – ۲ تعریف قانونی جرم

۲–۲–۲–۱ عناصر

۲ – ۲ – ۲ – ۲ مشخصات

۲– ۳ –۱ تعریف

۲ – ۳ – ۲ فضای سایبری یا فضای مجازی ۳۵

– ۳ –

انواع جرایم رایانه ای ۳۶

– ۳ – ۳ –

تقسیم بندی جرایم کامپیوتری

۲– ۳– ۳ –۱–

جرایم کامپیوتری علیه اشخاص

۲ –

– ۳ – ۱– ۲ جرایم کامپیوتری علیه اموال و مالکیت ۳۸

–

– ۳ –۱ –

جرایم کامپیوتری علیه دولتها

۲ – ۳ – ۳ – ۲ تقسیم بندی تخصصی جرایم رایانه ای

۲–۳ – ۳ – ۲–

هک کردن

۲–۲–۳–۳–۲ فیشینگ

فصل سوم:

موارد خاص صلاحیت در قانون جرایم رایانهای

۳–۱ محتوای جرایم رایانه ای

۳–۱–۱ محتوا علیه مقدسات اسلام

۳–۱–۲ محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی

۳ – ۱ – ۳ محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی

۳–۱–۴–محتوا برای ارتکاب جرایم رایانه ای

۳–۱–۵ امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی

۳–۱–۶ محتوای دعوت کننده به جرم

۳–۲–۱ سیاست های کلی نظام در خصوص شبکه های اطلاع رسانی رایانه ای

۳–۲–۲ قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای و آیین نامه آن

۳ – ۲ – ۳ قانون جرایم رایانه ای

۳–۲–۳–۱ ساختار کلی قانون

۳–۲–۳–۲ برخی ویژگی های قانون جرایم رایانه ای

۳–۳–۱ مصادیق جرایم رایانه ای در اسناد بین المللی و منطقه ای

۳–۳–۱–۱ فهرست سازمان توسعه و همکاری اقتصادی

۳–۳–۱–۲ فهرست کمیته وزرای شورای اروپا

۳–۳–۱–۳ طبقه بندی کنوانسیون جرایم سایبر

۳–۳–۲–۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح

۳–۳–۲–۲ قانون تجارت الکترونیک

۳–۳–۲–۳– قانون جرایم رایانه ای

۳–۴–۱ مبانی نظری

۳–۴–۲–۱ اصل مشروعیت جرم انگاری

۳–۴–۲–۲ اصل ضرورت

۳–۴–۲–۳ احترام به حریم خصوصی و رعایت موازین حقوق بشری

۳–۴–۲–۳ اصل تناسب جرم و مجازات

۳–۴–۲–۵ جرم انگاری با توجه به امکانات دستگاه عدالت کیفری

۳–۴–۳ اصول خاص جرم انگاری در فضای سایبر

۳–۴–۳–۱ لزوم توجه به راهبردها، رویکردها و همکاریهای بین المللی

۳–۴–۳–۲ لزوم توجه ویژه مقنن به اقشار آسی بپذیر در فضای سایبر

۳–۴–۳–۲–۱ زنان

۳–۴–۳–۳ لزوم اتخاذ راهبردهای علمی و دانش بین رشته ای برای مقابله با جرایم رایانه ای

۳–۴–۳–۴ لزوم شناسایی مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی ۱۰۶

–

–

–۵ جرم انگاری در پرتو سیاست جنایی مشارکتی

فصل چهارم:

بررسی صلاحیت کیفری در

جرایم رایانه ای

۴–۱–۱ موازین حقوقی ماهوی

۴–۱–۱–۱ جرم انگاری اعمال سرزنش آمیز سایبری

۴–۱–۱–۲ حریم داده های الکترونیکی

۴–۱–۲ موازین حقوقی شکلی

۴–۱–۲–۱ قلمرو حاکمیت ملی کیفری و فضای سایبر

۴–۱–۲–۱ کشف علمی جرایم سایبری

۴–۲ مشکلات قوانین مجازات در جرایم رایانه ای

۴–۲–۱ نامعین بودن حیطه های جغرافیایی

۲–۲–۴ صلاحیت قضایی در قبال مجرمین

۱–۲–۲–۴ ایالات متحده

۲–۲–۲–۴ کشورهای اروپایی (حقوق نوشته)

۳–۲–۲–۴ کنوانسیون جرایم محیط سایبر – بوداپست ۲۰۰۱

۴–۳ توصیه ها و الزامات قانونی در برخورد با جرایم رایانه ای

۱–۳–۴ بروز کردن قوانین و دادرسیهای کیفری

۴–۳–۲ استفاده از فناوریهای رایانه ای و فضای مجازی جهت حمایت از دیگر فعالیتهای مجرمانه

۴–۴–۲ اقدامات سازمان های منطقه ای

۴–۴–۳ حقوق داخلی کشورها

فصل پنجم:

بحث و نتیجه گیری

کلیدواژه ها

• صلاحیت کیفری
• جرایم رایانه ای
• سایبری
• فرامرزی
• فناوری های نوین