بررسی نظام حقوقی نظارت بر نشر کتاب در ایران و الگوهای موجود در سایر کشورها

عنوان	بررسی نظام حقوقی نظارت بر نشر کتاب در ایران و الگوهای موجود در سایر کشورها
رشته	حقوق ارتباطات
دانشجو	محمود بیگدلی
استاد راهنما	[[]]
استاد مشاور	رویا معتمدنژاد
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

بررسی نظام حقوقی نظارت بر نشر کتاب در ایران و الگوهای موجود در سایر کشورها عنوان پایان نامه ای است که توسط محمود بیگدلی، با راهنمایی علی محمد فلاح زاده و با مشاوره رویا معتمدنژاد در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

واژه ی نشر یکی از بنیادی ترین موضوعات حقوق ارتباطات است و کتاب جزو اولین مفاهیمی است که از پس واژه ی نشر به ذهن متبادر می گردد. امروزه اگرچه انتقال و جابه جایی اطلاعات، متوقف در کتاب و مطبوعات نشده و دنیای مجازی، افق های تازه و بدیعی را در فراروی بشریت گشوده، اما جایگاه کتاب و مطبوعات کاغذی به هر دلیل، در نزد اهل علم و فرهنگ، همچنان محترم است. بررسی مقررات مربوط به نشر در ایران و شناخت الگوهای موجود در سایر کشورها از حیث نظارت پیشینی یا پسینی و همچنین شناسایی محدودیت های نشر کتاب در این نظام ها نشان می دهد، حمایت از آزادی بیان در مقابل اعمال سلیقه ی شخصی مهمترین چالش پیش روی قانونگذار در این مبحث می باشد. فارغ از میزان توسعه ی کشورها، محدودیت نشر کتاب می تواند همچون کشور کمونیستی چین یا دیکتاتوری عربستان، به بسته ترین شکل و نقض کننده ی بنیاد آزادی بیان باشد. و بالعکس آزادی بی قید و شرط نظام حقوقی ایالات متحده را در راستای اهداف تجاری برای آن قابل پیش بینی است. در نهایت برای نظارت بر نشر کتاب می توان دو الگوی کلی در نظر گرفت. الگویی که در کشورهای غربی و لیبرال بر اساس دفاع از آزادی بیان شکل گرفته و نظارت بر کتاب را از اساس رد می کند. و الگوی دوم قبول نظارت بر روند نشر کتاب به کیفیات مختلف است. نظارتی که می تواند مانند کشور مالزی با اعطا اختیار تام به یک مقام مسیول (وزیر) شکل بگیرد یا مانند افغانستان بر اساس قانون و با در نظر گرفتن حداقل معیارهای آزادی بیان باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱– بیان مساله ۳

۲– هدف پژوهش ۴

۳– ضرورت پژوهش ۴

۴– سوال های پژوهش ۵

۵– فرضیه های پژوهش ۵

۶– پیشینه ی بررسی موضوع ۵

بخش اول: نظارت بر نشر کتاب در نظام حقوقی ایران

۱–۱ فصل اول: سیر ممیزی در ایران ۸

۱–۲ فصل دوم: انتشار کتاب در ایران ۱۱

۱–۲–۱ قانون یا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۲

۱– ۲–۱–۱دلایل موافقان جایگزینی قانون با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۳

۱– ۲–۱–۱دلایل مخالفان جایگزینی قانون با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۳

۱–۲–۲ تاریخچه ضوابط نشر پس از انقلاب ۱۶

۱–۲–۲–۱ دوره نخست(۱۳۵۷ – ۱۳۶۷) ۱۶

۱–۲–۲–۲ دوره دوم(۱۳۶۷– ۱۳۸۹) ۱۶

۱–۲–۲–۳ دوره سوم(۱۳۸۹ تاکنون) ۱۷

۱–۲–۳ مقایسه دو مصوبه(مصوبه سال

و مصوبه اصلاحی سال ۸۹) ۱۷

۱–۲–۳–۱ مقایسه شکلی ۱۷

۱– ۲–۳–۲ مقایسه موضوعی ۱۸

۱– ۲–۳–۳ مقایسه محتوایی ۱۹

۱–۲–۴ تحلیل موارد جرم انگاری شده ۲۱

۱–۳ فصل سوم: بررسی مصوبه اصلاحی اهداف، سیاست ها و ضوابط نشر کتاب ۲۲

۱– ۳–۱ کتاب های بزرگسالان و مصوبه اصلاحی ۱۳۸۹ ۲۳

۱–۳–۱–۱ اهداف و سیاست های کلی ۲۳

۱–۳–۱–۲ محدودیت های انتشار کتاب در نظام حقوقی ایران ۲۴

۱–۳–۱–۳ هیات نظارت ۲۹

۱–۳–۱–۴ نظام "مجوز پیشین" برای انتشار کتاب ۲۹

۱–۳–۱–۵ کمیته های بررسی کتاب و تجدید نظر خواهی از تصمیم آن ها ۳۰

۱–۳–۱–۶ لزوم دریافت مجوز توزیع ۳۲

۱–۳–۱–۷ مسیولیت در نظام حقوقی نشر در ایران ۳۲

۱– ۳–۲ کتاب های کودکان و نوجوانان ۳۳

۱– ۳–۳ کتاب های علمی ۳۶

۱–۴ فصل چهارم: نقد نظام حقوقی نظارت بر نشر کتاب در ایران ۳۸

۱– ۴–۱ فقدان وحدت رویه در ممیزی ۳۸

۱– ۴–۲ اصلاحیه های مکرر و کتاب های بلاتکلیف ۳۸

۱– ۴–۳ لغو مجوزها ۳۹

۱– ۴–۴ فقدان حق تجدیدنظر خواهی ۳۹

بخش دوم: الگوهای نظارت بر نشر کتاب در سایر کشورها

مقدمه ۴۲

۲–۱ فصل اول: ایالات متحده آمریکا ۴۳

۲–۱–۱ درباره رسانه ها ۴۳

۲–۱–۲ نگاهی کلی به نظارت بر نشر کتاب در آمریکا ۴۴

۲–۱–۳ حمایت از حقوق معنوی ۴۵

۲–۱–۳–۱ مجازات نقض حقوق معنوی ۴۷

۲–۱–۴ تاریخچه نظارت بر نشر کتاب در ایالات متحده ۴۸

۲–۱–۴–۱ نمونه هایی از محدودیت های اعمال شده بر کتاب در تاریخ آمریکا ۵۱

۲–۱–۵ متمم اول قانون اساسی آمریکا و نشر کتاب ۵۳

۲–۱–۶ سانسور مدرن ۵۶

۲–۱–۶–۱ تلفظ غیر آمریکایی ۵۷

۲–۱–۶–۲ محدود کردن دسترسی ۵۷

۲–۱–۷ رویه قضایی دیوان عالی ۵۷

۲–۱–۷–۱ ثورنهیل علیه ایالت آلاباما (۱۹۴۰) ۵۸

۲–۱–۷–۲ اشنایدر علیه ایالت نیوجرسی (۱۹۳۹) ۵۹

۲–۱–۷–۳ لیک وود علیه انتشارات پلین دیلر (۱۹۸۸) ۵۹

۲–۱–۷–۴ لاول علیه گریفین (۱۹۳۸) ۵۹

۲–۱–۷–۵ کنت ول علیه کاناسیکت(۱۹۴۰) و آسوشیتد پرس علیه ان ال آر بی (۱۹۳۷) ۶۱

۲–۱–۷–۶ گورژون علیه مطبوعات آمریکا (۱۹۳۶) ۶۲

۲–۱–۷–۷ میناپولیس استار علیه اداره مالیات مینسوتا (۱۹۸۳) ۶۲

۲–۱–۷–۸ اسمیت علیه انتشارات دیلی میل (۱۹۷۹) و فلوریدا استار علیه بی جی اف (۱۹۸۹) ۶۳

۲–۱–۷–۹ پرونده ی دولت ایالات متحده علیه پروگرسیو (۱۹۷۹) ۶۴

۲–۱–۷–۱۰ اسنپ علیه دولت ایالات متحده (۱۹۸۰)و دولت ایالات متحده علیه مارچتی (۱۹۷۲) ۶۵

۲–۱–۷–۱۱ نیویورک تایمز علیه دولت ایالات متحده ( ۱۹۷۱) ۶۶

۲–۱–۷–۱۲ دی جونگ علیه ایالت اروگان (۱۹۳۷) ۶۷

۲–۱–۷–۱۳ چنک علیه ایالات متحده (۱۹۱۹) و نیر علیه مینیسوتا (۱۹۳۱) ۶۷

۲–۱–۸ قانون ضد جاسوسی ( اسپیوناج) و محدودیت های نشر ۶۸

۲–۱–۹ محدودیت های قانون ایالات متحده برای نشر ۶۹

۲–۱–۱۰ نتیجه گیری ۷۰

۲–۲ فصل دوم: جمهوری خلق چین ۷۱

۲–۲–۱ وضعیت آزادی رسانه ها ۷۱

۲–۲–۲ نظام نظارت بر نشر کتاب در چین ۷۳

۲–۲–۲–۱ قانون اساسی ۷۴

۲–۲–۲–۲ مقررات مربوط به اداره انتشارات مصوب سال ۲۰۰۱ ۷۴

۲–۲–۲–۳ سایر قوانین مربوطه ۷۸

۲–۲–۳ نتیجه گیری ۸۵

۲–۳ فصل سوم: عربستان سعودی ۸۶

۲–۳–۱ وضعیت آزادی رسانه ها ۸۶

۲–۳–۲ بررسی قانون مطالب چاپی و نشر کتاب مصوب سال ۲۰۰۳ ۸۸

۲–۳–۲–۱ تعاریف و شرایط اخذ مجوز ۸۸

۲–۳–۲–۲ محدودیت های مطالب چاپی ۹۰

۲–۳–۲–۳ مسایل مربوط به نشر داخلی ۹۱

۲–۳–۲–۴ مسایل مربوط به نشر خارجی ۹۲

۲–۳–۲–۵ مجازات ها ۹۳

۲–۳–۲–۶ مقررات عمومی ۹۵

۲–۳–۳ نتیجه گیری ۹۵

۲–۴ فصل چهارم: افغانستان ۹۷

۲–۴–۱ وضعیت آزادی رسانه ها ۹۷

۲–۴–۲ تاریخچه نشر کتاب در افغانستان ۹۹

۲–۴–۲–۱ آمار نشر کتاب در افغانستان ۱۰۲

۲–۴–۳ بررسی قانون رسانه های افغانستان ۱۰۳

۲–۴–۳–۱ اصول، مبانی و اهداف ۱۰۴

۲–۴–۳–۲ آزادی بیان ۱۰۵

۲–۴–۳–۳ حمایت قانونی ۱۰۶

۲–۴–۳–۴ حق تشکل صنفی ۱۰۶

۲–۴–۳–۵ تاسیس رسانه ها چاپی ۱۰۷

۲–۴–۳–۶ محدودیت های نشر ۱۰۸

۲–۴–۳–۷ فعالیت اتباع خارجه ۱۰۸

۲–۴–۳–۸ ثبت کتاب، رساله و ناشر ۱۰۹

۲–۴–۳–۹ مالیات ۱۰۹

۲–۴–۴ نتیجه گیری ۱۰۹

۲–۵ فصل پنجم: مالزی ۱۱۰

۲–۵–۱ وضعیت آزادی رسانه ها ۱۱۰

۲–۵–۲ بررسی قانون رسانه های چاپی و نشر کتاب (۱۹۸۴) ۱۱۲

۲–۵–۲–۱ مقدمه و تعاریف ۱۱۳

۲–۵–۲–۲ پروانه نشر ۱۱۴

۲–۵–۲–۳ نشر در راستای اهداف غیرقانونی ۱۱۴

۲–۵–۲–۴ کنترل کتاب های نامطلوب ۱۱۵

۲–۵–۲–۵ مسایل متفرقه ۱۱۷

۲–۵–۳ سایر قوانین مربوط به محدودیت های نشر ۱۲۱

۲–۵–۳–۱ قانون امینت ملی ۱۲۱

۲–۵–۳–۲ قانون اسرار نظامی ۱۲۱

۲–۵–۳–۳ قانون اغتشاش ۱۲۲

۲–۵–۳ نتیجه گیری ۱۲۲

نتیجه گیری ۱۲۳

پیشنهادات ۱۲۵

فهرست منابع ۱۲۷

کلیدواژه ها

• آزادی بیان
• نشر
• کتاب
• نظارت
• حقوق معنوی
• آزادی بیان
• نظام حقوقی
• نظارت
• نشر
• کتاب
• ایران
• ارتباطات