تبعیض روا در نظام حقوقی ایران
 | |
| عنوان | تبعیض روا در نظام حقوقی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | حمزه محمدی |
| استاد راهنما | محمد حسین زارعی، حسین رحمت الهی |
| استاد مشاور | سیدعزت اله عراقی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
تبعیض روا در نظام حقوقی ایران عنوان رساله ای است که توسط حمزه محمدی، با راهنمایی محمد حسین زارعی و حسین رحمت الهی و با مشاوره سیدعزت اله عراقی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
چکیده
عدم تبعیض و اصل برابری افراد در برابر قانون و حقوق مساوی افراد جزء اساسی ترین اصول شناخته شده ای است که در قوانین اساسی ،اسناد، اعلامیه ها و منشورهای متعددی مورد تاکید قرار گرفته است . اما برابری، عدم تبعیض و حقوق مساوی افراد زمانی عادلانه و مبتنی بر عدالت است که زمینه های استفاده افراد از فرصت ها و امکانات نیز برابر باشد؛ در غیر این صورت برابری، عدم تبعیض و حقوق مساوی عین بی عدالتی و خود مصداق بارز تبعیض است. در جایی که عده ای به دلیل شرایط، موقعیت ها و پایگاه اجتماعی در جایگاه برتر و موقعیت ممتازی قرار گرفته باشند، افراد فاقد آن موقعیت ها نمی توانند با چنین افرادی رقابت نمایند. درنتیجه در چنین شرایطی برابری در نهایت منجر به افزایش نابرابری ها می شود. بنابراین وظیفه دولت ایجاب می نماید که با پیش بینی سازوکارهای تقنینی و اجرایی، موقعیت و تبعیض شرایط افراد را بهبود بخشد تا افراد محروم نیز بتوانند موقعیت خود را ارتقاء بدهند. در اینجاست که موضوع مطرح می شود. قانونگذار اساسی جمهوری اسلامی ایران در بند ۹ اصل سوم قانون اساسی دولت را موظف به رفع تبعیض روا ناروا نموده است. اما تبعیض روا دارای چه مفهومی است؟ تبعیض روا سازوکاری است که برای جبران وضعیت های پیشین اجتماعی و تاریخی و حاصل از تبعیض های گوناگون اجتماعی )اعمال شده اغلب علیه گروه های اقلیت، زنان، قومیت ها و یا رنگین پوستان( ابداع شده است . در نظام حقوقی ایران نیز اقدامات متعددی جهت ارایه امتیازاتی به گروه هایی از جامعه به عمل آمده است. حمایت های معیشتی از افراد معلول و فاقد توانمندی های مالی، تعیین سهمیه های تحصیلی و استخدامی یا حقوق اجتماعی ممتازه برای خانواده های رزمندگان، جانبازان، ایثارگران و شهدا، تعیین سهمیه های استخدامی برای معلولین عادی، تعیین سهمیه های تحصیلی برای افراد ساکن در مناطق محروم، حمایت از شاغلین زن در دستگاه های دولتی، امکان ادامه تحصیل برای رزمندگان و جانبازان کارمند وده ها اقدام دیگر اشاره کرد . اما در این خصوص دو سوال مطرح میشود . اولا: آیا در نظام حقوقی ایران می توان قایل به تبعیض روا بود یا خیر؟ و اگر هست از چه اصول و مبانی پیروی می کند؟ ثانیا :آیا تمام اقدامات بعمل آمده را میتوان ذیل عنوان تبعیض روا تبیین نمود؟در این رساله تلاش شده است تا با تبیین مفهوم تبعیض روا ،اصول و روش های بکار رفته در اعمال تبعیض روا در نظام حقوقی ایران مورد نقد و بررسی قرار گیرد .