تعهدات حقوق بشری دولت ها در دوران کرونا با تاکید بر حق اطلاع رسانی و عملکرد ایران
 | |
| عنوان | تعهدات حقوق بشری دولت ها در دوران کرونا با تاکید بر حق اطلاع رسانی و عملکرد ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | روح اله شیخ دزفولی |
| استاد راهنما | مجتبی انصاریان |
| استاد مشاور | سهیلا کوشا |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | مرکز تحصیلات تکمیلی |
تعهدات حقوق بشری دولت ها در دوران کرونا با تاکید بر حق اطلاع رسانی و عملکرد ایران عنوان رساله ای است که توسط روح اله شیخ دزفولی، با راهنمایی مجتبی انصاریان و با مشاوره سهیلا کوشا در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری مرکز تحصیلات تکمیلی دفاع گردید.
چکیده
حق بر سلامت یکی از جلوه های بارز حقوق بشر می باشد که وجود و تداوم آن لازمه زندگی اجتماعی محسوب می گردد؛ و توجه به آن توسط کشورها و سازمان های جهانی از ضروریات است. در زمان کنونی، شیوع ویروس کرونا در ایران و سراسر جهان به یک معضل اجتماعی تبدیل شده که یک تهدید علیه سلامت عمومی است و می تواند مبنایی برای اعمال محدودیت و تعلیق برخی از حقوق مانند برقراری قرنطینه و محدودیت حق بر آزادی تردد ایجاد نماید. توجه به هنجارهای حقوق بشر به ویژه عدم تبعیض و اصول مبنایی حقوق بشر مانند اصل شفافیت و احترام به کرامت انسانی می تواند ابعاد بحران ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ را به میزان قابل توجهی محدود کند و این امکان را برای دولت ها فراهم می کند که فضایی را برای واکنش مناسب پیدا کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی تحلیلی به بررسی تعهدات حقوق بشری دولت ها در دوران کرونا با تاکید بر حق اطلاع رسانی و عملکرد ایران پرداخته است. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که با توجه به این که احقاق حق بر سلامت شالوده رشد و توسعه جوامع انسانی به شمار می رود، جوامعی که در دستیابی و تحقق این حق به درستی حرکت می کنند، قدم بزرگی به سمت توسعه خواهند برداشت و با توجه به اینکه حکومت جمهوری اسلامی ایران ابعاد این حق را که شامل حق فراگیر و عام الشمول، آزادی، استحقاقات فردی و اصل عدم تبعیض و انصاف در توزیع مناسب و عادلانه امکانات می باشند، به خوبی مورد عنایت قرار داده و نسبت به سایر کشورهای منطقه در وضعیت مناسب تری از جایگاه احقاق حق بر سلامت برخوردار می باشد، به نظر می رسد که گام بزرگتری را در مسیر رشد و توسعه، ایفای تعهدات حقوق بشری اش بالاخص اطلاع رسانی و رعایت حق بر سلامت شهروندانش برداشته است. آزادی اطلاعات یکی از عناصر مهم شفافیت است کشورهای توسعه یافته برای تحقق اهداف مهمی همچون مبارزه با فساد، ارتقای اعتماد عمومی به حکومت، کارآمدی نظام اداری و پاسخگوی پروژه سیاسی بزرگی موسوم به شفافیت را تعریف و اجرا کرده اند که عناصر متعددی نظیر اعلام دارایی مقامات، معلوم شدن وضعیت های تعارض منافع در انجام وظایف قانونی ، تحدید حریم خصوصی مقامات عمومی، گسترش حمایت از آزادی بیان و حمایت از منتقدان و افشاگران را در درون خود دارد. حق دسترسی به اطلاعات به ویژه در دوران کرونا یکی از اجزای مهم این پژوهش است.
ساختار و فهرست رساله
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه ۴
–۱ – بیان مساله ۴
–۲ – ضرورت و اهمیت پژوهش ۱۲
–۳ – اهداف پژوهش ۱۴
–۴ – پرسشهای پژوهش ۱۴
–۵– فرضیه های پژوهش ۱۵
–۶ – پیشینه پژوهش ۱۵
–۷ – جنبه نوآوری پژوهش ۲۶
–۸ – روش پژوهش ۲۶
–۹ – قلمرو پژوهش ۲۶
–۱۰ – ساختار پژوهش
فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری
مقدمه ۲۹
–۱ – مبحث اول: حقوق بشر ۲۹
–۱ –۱ – مفهوم حقوق بشر ۲۹
–۱ –۲ – تاریخچه حقوق بشر ۳۰
–۱ –۳ – تقسیم بندی نسلی حقوق بشر ۳۲
–۱ –۴ – بررسی مصادیق حقوق بشری مرتبط با حق بر سلامت ۵۷
–۱ –۵ – نظریه های حقوق بشر ۶۱
–۱ –۶ – ویژگی های حقوق بشر ۹۳
–۱ –۷ – جهانی شدن حقوق بشر ۹۵
–۱ –۸– اهمیت حقوق بشر ۹۷
–۱ –۹ – جایگاه حقوق بشر در ایران
۲–۱–۱۰–اشتراکات و افتراقات حقوق بشر غربی و اسلامی ۱۲۰ ۲–۱–۱۱–تعهدات ایران طبق منشور حقوق شهروندی در دوران کرونا ۱۲۱
–۲ – مبحث دوم: حق دسترسی به اطلاعات ۱۲۲
–۲ –۱ – مفهوم حق دسترسی به اطلاعات ۱۲۲
–۲ –۲ – سیر تاریخی تحول حق دسترسی به اطلاعات ۱۲۲
–۲ –۳ – هدف حق دسترسی به اطلاعات ۱۲۳
–۲ –۴ – حق دسترسی به اطلاعات و حق آزادی اطلاعات ۱۲۳
–۲ –۵ – اصول و معیارهای دسترسی به اطلاعات ۱۲۴
–۲ –۶ – سازوکارهای حقوقی حق دسترسی به اطلاعات ۱۲۷
–۲ –۷ – حق دسترسی به اطلاعات و کمک در حوادث اضطراری ۱۲۸
–۲ –۸ – حق دسترسی به اطلاعات در رویه کمیته حقوق بشر ۱۳۰
–۳ – مبحث سوم: تعهدات دولت ها در حق بر سلامت در دوران کرونا ۱۳۵
–۳ –۱ – مفهوم حق بر سلامت ۱۳۵
–۳ –۲ – تحولات معنایی حق بر سلامت ۱۳۶
–۳ –۳ – اهداف حق بر سلامت ۱۳۷
–۳ –۴ – حق بر سلامت در نظام حقوق داخلی کشور ایران ۱۳۹
–۳ –۵ – حق بر سلامت در نظام بین المللی حقوق بشر ۱۴۰
–۳ –۶ – تعهدات و طرق تحقق حق بر سلامت ۱۴۲
–۳ –۷ – مولفه های بنیادین حق بر سلامت ۱۴۵
–۳ –۸ – اجرای حق بر سلامت ۱۴۶
–۳ –۹ – محتوای حق بر سلامت ۱۴۸
–۴ – اصل عدم تبعیض در حق بر سلامت ۱۴۹
–۵ – اصل تعلیق ناپذیری حقوق بشر ۱۶۴
–۶ – مسیولیت بین المللی دولت چین در دوران کرونا
فصل سوم: جایگاه دولت ها در تحقق مواجهه حق دسترسی به اطلاعات و ویروس کرونا
مقدمه ۱۸۰ ۳–۱ – مفهوم همه گیری کرونا ۱۸۰
–۲ – تاریخچه همه گیری کرونا ۱۸۰
–۳ – پیامدهای همه گیری کرونا ۱۸۱
–۴ – حقوق بین الملل بشر سازوکار جهانی مقابله با کرونا ۱۸۲
–۵ – تعهدات دولت ها براساس حق دسترسی به اطلاعات ۱۸۴
–۶ – ضرورت قانونی بودن حق دسترسی به اطلاعات ۱۸۵
–۷ – تحول قواعد مسیولیت حق دسترسی به اطلاعات در حقوق داخلی ۱۸۶
–۸ – قانون اساسی و حق دسترسی به اطلاعات ۱۸۷
–۹ – نقش رسانه ها در حق دسترسی به اطلاعات ۱۸۸
–۱۰ – آزادی بیان و اصل اطلاع رسانی ۱۸۹
–۱۱ – قوانین و مقررات حوزه حق دسترسی به اطلاعات ۱۹۰
–۱۱ –۱ – قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب رفراندوم ۱۳۵۸ (اصلاحی ۱۳۶۸) ۱۹۰
–۱۱ –۲ – حق دسترسی به اطلاعات در ایران و نقش مطبوعات در تحقق آن ۱۹۵
–۱۱ –۳ –تحلیل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و تاثیر آن در نظام حقوقی مطبوعات ۱۹۷ فصل چهارم: جایگاه دولت ها در حق بر سلامت از منظرحقوق داخلی در ارتباط با کرونا ۲۱۳ مقدمه ۲۱۴
–۱– مولفه های قانونی بنیادین حق بر سلامت ۲۱۴
–۲ – میثاق بین المللی حقوق اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی ۲۱۷
–۳ – تعهدات دولت ها در گستره ی حق بر سلامت ۲۱۸
–۴ – محتوای حق بر سلامت ؛ رهیافت حداقلی و حداکثری به حق بر سلامت ۲۲۱
–۵ – حق بر سلامت در نظام حقوق داخلی ایران ۲۲۳
–۵ –۱ – قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۲۲۳
–۵ –۲ – چشم انداز بیست ساله توسعه ۲۲۴
–۵ –۳ – قانون تاسیس وزارت بهداشت و درمان و قوانینی نظیر بیمه سلامت و عشایری و روستایی ۲۲۵
–۵ –۴ – سلامت در قانون برنامه ششم توسعه
فصل پنجم: عملکرد و تعهد دولت ایران در حق دسترسی به اطلاعات و حق بر سلامت در مقابله با کرونا
مقدمه ۲۳۶ ۵–۱ – بحران کرونا و عملکرد دولت در ایران ۲۳۶
–۲ – ضعف مدیریت بحران ۲۳۶
–۳ – ناهماهنگی در مدیریت بحران ۲۳۷
–۴ – مستندات حقوقی مسیولیت مدنی دولت در قبال کرونا ۲۳۸
–۴ –۱ – مستندات مرتبط در قواعد بین المللی ۲۳۸
–۴ –۲ – مستندات مرتبط در قوانین و مقررات داخلی ۲۳۹
–۵ – پنهانکاری شیوع کرونا در جهان و ایران ۲۴۰
–۶ – رهیافت ها به تامین حقوق بشر و شهروندی در شیوع کرونا ۲۴۱
–۷ – اقدام متناسب در چارچوب حاکمیت قانون ۲۴۱
–۸ – اتخاذ راهکارهای موقت ۲۴۲
–۹ –اصل عدم تبعیض ۲۴۲
–۱۰ – جلب تشریک مساعی شهروندان ۲۴۳
–۱۱ – چالش های خدمات دسترسی به اطلاعات مرتبط با بحران کووید ۲۴۴
–۱۲ – جایگاه حقوقی ستاد ملی مقابله با کرونا و حق دسترسی به اطلاعات ۲۴۵
–۱۳ – عملکرد حق بر سلامت دولت ایران در دوران کرونا ۲۴۷
–۱۴ – تزاحم تکالیف حاکمیت در حل مشکل بیماری همه گیر کرونا ۲۴۸
–۱۵ – نتیجه گیری ۲۴۹
–۱۶ – پیشنهادها
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوست ها
کلیدواژه ها
- تعهدات حقوق بشری
- کووید۱۹
- حق دسترسی به اطلاعات
- حق بر سلامت
- اصل عدم تبعیض