توافقی شدن مجازات مبانی اهداف و چالش ها
 | |
| عنوان | توافقی شدن مجازات مبانی اهداف و چالش ها |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | عباسعلی نیک نسب |
| استاد راهنما | محمد علی حاجی ده آبادی |
| استاد مشاور | جلال الدین قیاسی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۷ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
توافقی شدن مجازات مبانی اهداف و چالش ها عنوان رساله ای است که توسط عباسعلی نیک نسب، با راهنمایی محمد علی حاجی ده آبادی و با مشاوره جلال الدین قیاسی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
توافقی شدن مجازات راهبردی نوین در حوزه سیاست جنایی و عدالت کیفری است . در این راهبرد در تعیین نوع واکنش به جرم یا شیوه اجرای آن ، حسب مورد بین مقام قضایی و بزه کار یا بین مقام قضایی ، بزه کار و بزه دیده توافق صورت گرفته و پاسخ دهی به پدیده ی مجرمانه به صورت قراردادی انجام می شود . با توجه به ناکارآمدی نسبی سیستم فعلی عدالت کیفری که غالبا به صورت رسمی ، اقتدارگرایانه ، یکسویه ، عمودی و بدون اعتنا به نظر بزه کار ، به روند پاسخ دهی به پدیده مجرمانه پرداخته و توفیق چندانی در کاهش آمار بزه کاری و اصلاح و بازسازگاری اجتماعی بزه کاران تحصیل ننموده ، استفاده از راهبردهای نوین و از جمله سیستم مجازات های توافقی واجد اهمیت بسزایی است . هدف از انجام این تحقیق که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده تبیین مبانی و اهداف توافقی شدن مجازات ، بررسی چالش های اجرایی فراروی آن و بیان راهکارهای برون رفت از آن چالش ها می باشد . مطالعات و بررسی های انجام شده حکایت از آن دارد که نظریه توافقی شدن مجازات دارای مبانی قابل قبول حقوقی و علمی بوده ، در باب مجازات های نامعین بر اساس اختیار حاکم و در سایر مجازات ها بر پایه حکم ثانوی و حکم حکومتی قابل توجیه و اجرا می باشد . چالش هایی نیز چون خدشه به اصل قانونی بودن مجازات ها ، نبود نهاد قاضی اجرای احکام کیفری مستقل ، غیر قابل تغییر و تبدیل و تخفیف بودن حدود و حق الناس بودن قصاص و دیه فراروی اعمال نظریه توافقی شدن مجازات در حقوق جزای ایران وجود دارد که با پیش بینی این راهکار در قانون ، تجدید نظر در شرایط و اختیارات قاضی اجرای احکام ، و سه جانبه کردن توافق در جرایم حق الناسی ، قابل برطرف کردن می باشد . به طور کلی اصل بر اعمال مجازات های مقرر قانونی است و مجازات توافقی در موارد استثنایی که مصلحت فرد یا جامعه آن را ایجاب نماید، قابل اعمال بوده و در جرایم خشونت آمیز و سازمان یافته ی سنگین و نسبت به مجرمان خطرناک و حرفه ای قابل اعمال نیست.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب عنوان صفحه مقدمه ۱ الف – بیان مساله ۱ ب – سوال های اصلی تحقیق ۳ ج – فرضیه ها ۴ د – سابقه و پیشینه تحقیق ۴ ه – ضرورت انجام تحقیق ۶ ر – هدف ها و کاربرد های مورد انتظار از انجام تحقیق ۷ ز – روش تحقیق ۸ ژ – مشکلات و موانع تحقیق ۹ فصل اول کلیات تحقیق ۱۰ مبحث اول – مفهوم شناسی ، ویژگی ها و تفاوت با عدالت ترمیمی ۱۱ گفتار اول – مفهوم شناسی ۱۱
توافقی شدن آیین دادرسی کیفری ۱۲
توافقی شدن مجازات ۱۳ گفتار دوم – ویژگی های توافقی شدن مجازات ۱۴
اختیاری بودن توافق ۱۴
لزوم مشارکت و همکاری بزه کار ۱۴
ابتنا بر مصلحت مهم تر ۱۵ گفتار سوم – تشابه و تفاوت توافقی شدن مجازات با عدالت ترمیمی ۱۵ مبحث دوم –پیشینه تاریخی توافقی شدن مجازات ۱۸ گفتار اول – در حقوق کیفری اسلام ۱۸ گفتار دوم – در حقوق جزای ایران ۱۹ گفتار سوم – در حقوق جزای غرب ۲۲ فصل دوم – مبانی و اهداف نظریه ۲۵ مبحث اول – مبانی نظریه ۲۶ الف گفتار اول – مبانی حقوقی ۲۷ الف – مبانی مرتبط با حوزه حقوق اساسی ۲۸
– بند شش اصل دوم قانون اساسی ۲۸
–اصل یکصد و پنجاه و ششم قانون اساسی ۳۰ ب– مبانی مرتبط با حقوق جزای ماهوی و شکلی ۳۱
– حقوق جزای ماهوی ۳۱
– حقوق جزای شکلی ۳۳ ج – مبانی حقوق بشری ۳۴
– منع بیگاری اجباری ۳۴
– لزوم رعایت کرامت و شرافت انسانی ۳۵ گفتار دوم – مبانی جرم شناختی ، کیفر شناختی ، فلسفه کیفری و سیاست جنایی ۳۶ الف – مبانی جرم شناختی ۳۶
– جرم شناسی نظری ۳۷
–
جرم شناسی طرفدار صلح ۳۷
–
نظریه شرمساری باز یکپارچه گر ۳۹
– جرم شناسی کاربردی ۴۱ ۲–۱ جرم شناسی بالینی ۴۱
–
جرم شناسی پیشگیری ۴۳ ب – مبانی کیفر شناختی و فلسفه کیفری ۴۶
– نظریه های سزاگرا ۴۷
– نظریه های فایده گرا ۴۸
–
عبرت آموزی و ارعاب انگیزی ۴۹
–
جبران خسارات بزه دیده ۵۰
–
اصلاح و بازپروری بزه کار ۵۱ ب ج – مبانی مرتبط با حوزه سیاست جنایی و کیفری ۵۲
– سیاست جنایی عرفی و غربی ۵۳
–۱ مدل لیبرال ( آزادی مدار ) ۵۴
–
مدل برابری مدار ۵۷
–
مدل قدرت مدار ۵۹
– سیاست جنایی اسلام ۶۱ ۲–۱ بزه پوشی ۶۲ ۲–۲ کیفرزدایی ۶۴ ۲–۳ تسامح و تساهل ۶۶ ۲–۴ میانجی گری ۷۲ گفتار سوم – مبانی فقهی ۷۴ الف – در مجازات های معین ۷۴ ۱ اختیارات موردی و محدود حاکم ۷۴
حکم ثانویه ۷۶
حکم حکومتی ۷۷ ب – در مجازات های نامعین ۷۹ گفتار چهارم – مطالعه تطبیقی ۸۱ الف – اصالت سودمندی مجازات ۸۱ ب – الزامات حقوق بشری ۸۲ مبحث دوم – اهداف نظریه توافقی شدن مجازات ۸۳ گفتار اول – اهداف عمومی مجازات ها ۸۵ الف – سزا دادن ۸۶ ب– سود مندی ۸۷ گفتار دوم – اهداف اختصاصی مجازات توافقی ۹۰ الف – اهداف فرد مدار ۹۰
ترمیم خسارت بزه دیده ی مستقیم و غیر مستقیم ۹۰
تناسب مجازات با جرم ۹۲
تناسب مجازات با مجرم ( فردی کردن مجازات ) ۹۴
اصلاح ، بازپروری و بازسازگاری بیشتر بزهکار ۹۷
کاهش آثار برچسب زنی ۱۰۱
احترام به شان و کرامت انسان ۱۰۳ ب– اهداف جامعه مدار ۱۰۶
کیفرزدایی و حبس زدایی ۱۰۶
کاهش هزینه های اقتصادی جرم ۱۰۹ ج
پیشگیری از تکرار جرم ۱۱۲
کاهش خصومت بزهکار با جامعه و تنفیر از دین ۱۱۴
تسریع در رسیدگی و بهبود مدیریت قضایی ۱۱۶ فصل سوم– فرآیند پیاده سازی نظریه در دادرسی های کیفری و چالش های پیشِ رو
مبحث اول – فرآیند پیاده سازی نظریه در دادرسی های کیفری ۱۲۱ گفتار اول – مقدمات فرآیند تا حصول توافق ۱۲۱ الف – زمان بندی حصول توافق ۱۲۱
مرحله قبل از کشف جرم ۱۲۲
مرحله رسیدگی در دادسرا ۱۲۳
مرحله رسیدگی در دادگاه بدوی ۱۲۶
مرحله تجدید نظر ۱۲۶ ۵ مرحله اجرای حکم ۱۲۷ ب – طرفین توافق ۱۲۹ ج – نوع و گونه توافق ۱۳۲
توافق قانونی ۱۳۳
توافق حکومتی ۱۳۳
توافق قضایی ۱۳۴ د – موضوع توافق ۱۳۴
توافق در کاهش میزان کیفر مقرر ۱۳۴
توافق در سقوط و حذف کامل کیفر ۱۳۵
توافق در تبدیل کیفر مقرر به کیفر یا واکنش دیگر ۱۳۶
توافق در تغییر نحوه اجرای کیفر مقرر ۱۳۷ ر– طیف واکنش ها ۱۳۸
واکنش های بزه محور ۱۳۸
واکنش های بزه دیده محور ۱۴۰
واکنش های بزهکار محور ۱۴۰
واکنش های جامعه محور ۱۴۱
واکنش های علت محور ۱۴۳ ز – استثنایات اجرای نظریه ۱۴۴
استثنایات ناظر بر بزه ۱۴۴
استثنایات ناظر بر بزه کار ۱۴۵
استثنایات ناظر بر واکنش توافقی ۱۴۵ گفتار دوم – فرآیند پس از حصول توافق ۱۴۶ الف – طریقه صدور رای ۱۴۶ چ ب – قابلیت تجدید نظر خواهی از رای ۱۴۷ ج – وظایف طرفین ۱۴۷ د – ضمانت اجرای نقض توافق ۱۴۸ مبحث دوم – چالش های پیشِ رو و راههای برون رفت از آنها ۱۴۸ گفتار اول – چالش های عمومی ۱۴۹ الف – نقض اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها ۱۴۹ ب – بی عدالتی و اعمال سلیقه در کیفردهی
کلیدواژه ها
- مجازات
- توافقی شدن
- عدالت توافقی
- فایده گرایی
- بازسازگاری
- مصلحت