دوگانگی شخصیت حقوقی شورای شهر و شهرداری؛ آسیب‌شناسی ساختاری نهاد محلی در ایران
دوگانگی شخصیت حقوقی شورای شهر و شهرداری؛ آسیب‌شناسی ساختاری نهاد محلی در ایران نام مقاله ای است از فرهنگ فقیه لاریجانی که در شماره چهار دوره پنجاه و دو (زمستان 1401) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
طبق مادة 3 قانون شهرداری مصوب 1334، شهرداری دارای شخصیت حقوقی است. در تمامی قوانین مربوط به شهرداری از ابتدای قانونگذاری در ایران، رکن انتخابی شهرداری با عناوین مختلفی مانند انجمن بلدیه یا انجمن شهر وجود داشته و به‌عنوان یکی از ارکان داخلی شهرداری بدون شخصیت حقوقی مستقل عمل می‌کرده است. این مقاله با روشی تحلیلی-تاریخی به این پرسش می‌پردازد که منشأ اصلی تنش ساختاری بین شورای اسلامی شهر و شهرداری در حال حاضر ناشی از چه عواملی است. در قوانین مربوط به شوراها پس از انقلاب، شوراها خود به‌طور مستقل واجد شخصیت حقوقی شدند و از نظر حقوقی، شکافی ساختاری میان رکن اجرایی (شهرداری و دهیاری) با رکن نظارتی (شورای اسلامی شهر و روستا) ایجاد شده که افزون‌بر ناهماهنگی و فقدان انسجام ساختاری، آثار و پیامدهای تنش‌آفرینی از جمله ایجاد سازمان اداری زائد، تنش‌های قضایی، اختلاف‌های مالی و بودجه‌ای و ایجاد مسئولیت قانونی مضاعف را نیز به‌وجود آورده است. به‌نظر می‌رسد راهکار مناسب، بازگشت به الگوی تاریخی شهرداری و حذف شخصیت حقوقی شورای اسلامی شهر و ادغام آن در شخصیت واحد شهرداری باشد.
کلیدواژه‌ها
- آسیب شناسی ساختاری
- شخصیت حقوقی
- شورای شهر
- شهرداری
- نهاد محلی