رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای سیدمیرآقا قدیری پاشاکلائی
موضوع	ابطال رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن
کلاسه پرونده	۹۹۰۲۲۹۹
تاریخ رأی	شنبه ۵ تير ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۱۱۴۳

شماره پرونده: ۹۹۰۲۲۹۹ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای سیدمیرآقا قدیری پاشاکلائی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن در خصوص تمدید دوره زمانی واگذاری مصالح رودخانه ای که بدون انجام مزایده عمومی صادر شده

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن در خصوص تمدید دوره زمانی واگذاری مصالح رودخانه ای که بدون انجام مزایده عمومی صادر شده را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

"نظر به برداشت مصالح رودخانه ای به عنوان ذخایر معدنی محدود بلامعارض برابر ماده ۱۰ قانون معادن اصلاحی سال ۱۳۹۰ و بند (پ) ماده ۶۷ آیین نامه اجرایی قانون مذکور، با درخواست شرکت آب منطقه ای استان مبنی بر لزوم برداشت مصالح مازاد به منظور ساماندهی رودخانه ها و بازگشایی مجاری آبی و با توجه به منافع قابل توجه حاصله، برگزاری مزایده به منظور انتخاب برداشت کننده انجام می پذیرد

پس از وقوع سیل اسفند ماه ۱۳۹۷ و فروردین ماه ۱۳۹۸ و نظر به لزوم تسریع در ساماندهی رودخانه ها و مجاری آبی، شورای عالی معادن طی جلسه مورخ ۱۰؍۲؍۱۳۹۸ صدور مجوز برداشت در رودخانه های مناطق سیل زده به نامه اشخاص خارج از فرایند مزایده طی بازهزمانی ۶ ماه از زمان مصوبه مذکور را به اداره کل صمت استانها ابلاغ نموده است

تمدید امکان صدور اجازه برداشت خارج از فرآیند مزایده طی مکاتبه ۲۲۴۴۹۹؍۶۰-۲۲؍۸؍۱۳۹۸ تا پایان سال ۱۳۹۸ و مکاتبه ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ تا پایان سال ۱۳۹۹ نیز به استان ها ابلاغ شده است

این در حالیست که:

اولا؛ اقدام شورای عالی معادن در خصوص اتخاذ تصمیم یادشده خارج از حوزه اختیارات مقرر طی تبصره ۳ ذیل ماده ۱۲ قانون معادن اصلاحی سال ۱۳۹۰ می باشد

ثانیا؛ نظر به اینکه برابر بند و تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور مقرر به تأمین بخشی از کسری منابع مورد نیاز طرح های ساماندهی و لایروبی رودخانه های در معرض یا مستعد وقوع سیلاب، از طریق انعقاد قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی و واریز منابع حاصله به ردیف ۲۱۰۳۰۱ و اقدام پیشگیرانه مرتبط با طرح های مذکور و بازسازی و رفع خسارات ناشی از سیلاب از محل منابع مزبور شده است؛ با استمرار وضعیت واگذاری خارج از فرآیند مزایده توسط اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان براساس رأی صادره از سوی شورای عالی معادن، نسبت به تهاتر منافع حاصل از برداشت مصالح و هزینه های ناشی از ساماندهی اقدام می گردد که در تعارض با مقررات یاد شده طی قانون بودجه سال جاری و فاقد وجاهت قانونی است

بر این اساس تقاضای ابطال مصوبه مذکور و در صورت ضرورت برداشت مصالح رودخانه ای در محدوده های بحرانی، اقدام در جهت برداشت مصالح به منظور انجام عملیات ساماندهی رودخانه ها صرفا براساس بند و تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ را دارم

"

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است

"سازمان صنعت، معدن و تجارت ۳۱ استان، جنوب کرمان و مناطق آزاد قشم، چابهار، ارس و ماکو

موضوع: تجدیدنظر در مدت زمان اجرای مصوبه مورخ ۳۰؍۷؍۱۳۹۸ شورای عالی معادن (موضوع ابلاغیه شماره ۲۲۴۴۹۹؍۶۰-۲۲؍۸؍۱۳۹۸)

با سلام

با عنایت به تبصره ۴ ماده ۱۲ قانون معادن رأی قطعی و لازم الاجرای شورا طبق شرح ذیل جهت اقدام لازم ارسال میگردد

در خصوص درخواست جمعی از سازمان های صنعت، معدن و تجارت دایر بر تجدیدنظر در مدت زمان اجرای مصوبه مورخ ۳۰؍۷؍۱۳۹۸ شورای عالی معادن (ابلاغی به شماره ۲۲۴۴۹۹؍۶۰-۲۲؍۸؍۱۳۹۸)، با توجه به نامه های شماره ۱۳۲۵؍۱۰۲-۱۹؍۱؍۱۳۹۹ سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی، شماره ۶۵۹۰۶؍۰۶-۲۰؍۱۲؍۱۳۹۸ سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان و شماره ۳۳۸۷۷۸؍۶۰-۲۶؍۱۲؍۱۳۹۸ دفتر بهرهبرداری معادن، تقاضا درخور اجابت تشخیص گردید

از این رو رأی به تمدید مصوبه یاد شده برای آخرین بار و تا پایان سال جاری (۱۳۹۹) صادر و اعلام میگردد

- معاون امور معادن و صنایع معدنی و دبیر شورای عالی معادن"

در پاسخ به شکایت مذکور مدیرکل دفتر امور حقوقی وزارت صنعت، معدن و تجارت به موجب لایحه شماره ۲۷۱۰۷۸؍۶۰-۱۱؍۱۱؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:

"با عنایت به وقوع سیلاب های مخرب در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در استانهایی از جمله خوزستان، مازندران، گلستان، لرستان و ، و ضرورت برداشت آنی مصالح در مسیر رودخانه های درگیر سیلاب و تاکید استانداران مبنی بر اینکه فرایند مزایده زمان بر بوده و ضرورت بازگشایی مسیر آب در شرایط بحران آنی می باشد، لذا شورای عالی معادن به منظور مساعدت و جلوگیری از خطرات احتمالی و بروز سوانح انسانی، موضوع را با استناد به بند (ث) تبصره ۳ ماده ۱۲ و ماده ۹۹ آیین نامه اجرائی قانون معادن در جهت پیشگیری از آثار ویرانگر و مخرب سیل مصوبات مربوطه را (از جمله مصوبه موضوع شکایت) به سازمانهای استانی ابلاغ تا با هماهنگی ستاد مدیریت بحران اقدامات لازم مبنی بر لای روبی را به انجام رسانند

متعاقب این موضوع و به پیشنهاد وزارت نیرو جهت برداشت مصالح در بستر و حریم رودخانه ها، حکمی تحت عنوان بند و تبصره ۸ در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ لحاظ گردیده که پیشنهادمذکور با اعمال تغییراتی از سوی وزارت نیرو جهت اعمال در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ نیز مطرح گردیده است

قانونگذار در بند مذکور اشعار می دارد: به منظور تأمین بخشی از کسری منابع اعتباری مورد نیاز طرح های ساماندهی و لایروبی رودخانه های در معرض یا مستعد وقوع سیلاب، به شرکت های آب منطقه ای استان ها و سازمان آب و برق خوزستان اجازه داده می شود بهره برداری از مصالح مازاد رودخانه ای را در قالب قرارداد مشارکت عمومی خصوصی، به پیمانکاران واگذار و منابع حاصله را به ردیف ۱۹۱۳۱۹ واریز کنند و از محل منابع مزبور نسبت به اجرای اقدامات پیشگیرانه مرتبط با طرح های مذکور و بازسازی و رفع خسارات ناشی از سیلاب اقدام کنند

دستورالعمل اجرایی این بند ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت نیرو تهیه و ابلاغ میگردد

بر اساس بند پیش گفته در حال حاضر تعیین عامل بهره برداری از سطح رودخانه ها از طریق شرکتهای آب منطقه ای ممکن گردیده که پس از تنظیم دستورالعمل مربوطه از سوی وزارت نیرو، وزارت متبوع جهت مدیریت برداشت مصالح، ضرورت اخذ مجوز برداشت، دریافت حقوق دولتی را طی مصوبه اخیر شورای عالی معادن به شماره ۲۴۷۹۹۷؍۶۰-۱۵؍۱۰؍۱۳۹۹ به سازمانهای استانی ابلاغ نموده است

لذا در وضعیت حاضر آنچه که ملاک اقدام می باشد حکم مندرج در قانون بودجه بوده و مصوبه اخیر شورای عالی معادن نیز در همین راستا صادر گردیده است

مراتب جهت استحضار و اتخاذ تصمیم شایسته تقدیم می گردد

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۵؍۴؍۱۴۰۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

براساس بند (و) تبصره ۸قانون بودجهسال ۱۳۹۹ کل کشورمقرر شده است که: به منظور تأمین بخشی از کسری منابع مورد نیاز طرحهای ساماندهی و لایروبی رودخانه های در معرض یا مستعد وقوع سیلاب، بهشرکتهای آب منطقه ای استانها و سازمان آب و برق خوزستان اجازه داده می شود بهره برداری از مصالح مازاد رودخانه ای را در قالب قرارداد مشارکت عمومی - خصوصی، به پیمانکاران واگذار و منابع حاصله را به ردیف ۲۱۰۳۰۱ واریز کنند و از محل منابع مزبور نسبت به اجرای اقدامات پیشگیرانه مرتبط با طرح های مذکور و بازسازی و رفع خسارات ناشی از سیلاب اقدام کنند

نظر به اینکه واگذاری بهره برداری از مصالح مازاد رودخانه ای در قالب قرارداد مشارکت عمومی–خصوصی که در بند (و) تبصره ۸قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشورمقرر شده، نافی لزوم واگذاری بهره برداری این امور در قالب مزایده عمومی که در ماده ۳۵قانون معادنبر آن تاکید شده نیست، لذا رأی شماره ۳۹۵۷۵؍۶۰-۱۰؍۲؍۱۳۹۹ شورای عالی معادن که درخصوص تمدید دوره زمانی واگذاری مصالح رودخانه ای بدون انجام مزایده عمومی صادر شده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند بهبند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ابطال می شود

محمد مصدق

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14572