صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری
 | |
| عنوان | صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل عمومی |
| دانشجو | سیدیاسر ضیایی |
| استاد راهنما | محسن محبی |
| استاد مشاور | سیدقاسم زمانی، فیصل عامری |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری عنوان رساله ای است که توسط سیدیاسر ضیایی، با راهنمایی محسن محبی و با مشاوره سیدقاسم زمانی و فیصل عامری در سال ۱۳۹۱ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
صلاحیت یکی از عناصر ذاتی حاکمیت بر سرزمین است. توسعه منافع دولت ها به ورای مرزهای سرزمینی منجر به پذیرش معیارهایی برای اعمال صلاحیت به طور فراسرزمینی شده است. در حالی که در صلاحیت های سنتی یعنی صلاحیت سرزمینی، صلاحیت شخصی و صلاحیت حمایتی عناصر ارتباط صلاحیت با موضوع مورد صلاحیت مشخص و پذیرفتنی بود، در جلوه های نوین از صلاحیت مانند صلاحیت جهانی در مورد این عناصر اختلاف نظر وجود دارد.برخی موضوعات حقوق بین الملل بیش از سایرین مستعد مبانی نوین صلاحیت است. حقوق بین الملل اقتصادی یکی از این شاخه هاست. ظهور دکترین اثرگذاری، دکترین اجرا، دکترین صلاحیت جهانی تعدیل شده، دکترین خرق حجاب و صلاحیت اجرایی فراسرزمینی از این جمله است. مشروعیت اعمال این صلاحیت ها منوط به رعایت شرایط و اصولی در حقوق بین الملل عمومی است.
ساختار و فهرست رساله
کلیات ۱۲
بخش اول– صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل عمومی ۲۴
گفتار اول– مبانی نظری صلاحیت فراسرزمینی از منظ–ر حقوق بین الملل عم–ومی ۲۶
بند اول– صلاحیت دولت از منظر مبانی حقوق بین الملل عمومی ۲۸
بند دوم– صلاحیت فراسرزمینی دولت از منظر مبانی حقوق بین الملل عمومی ۵۱
بند سوم– حل مسیله صلاحیت فراسرزمینی: پیوند میان نظریات ۷۶
گفتار دوم: مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی از منظ–ر حقوق بین الملل عم–ومی ۸۶
بند اول: معیارهای اعمال صلاحیت فراسرزمینی ۸۸
بند دوم: قواعد مرتبط با صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل عمومی ۱۱۵
بند سوم: مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در موضوعات حقوق بین الملل عمومی ۱۴۱
بخش دوم: صلاحیت فراسرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی ۱۶۱
گفتار اول: صلاحیت فراسرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی از منظر حقوق بین الملل عمومی ۱۶۵
بند اول– مبانی صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۶۶
بند دوم– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در موضوعات حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۲۱۱
گفتار دوم– صلاحیت فرا سرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی از منظر حقوق مسوولیت بین المللی ۲۳۶
بند اول– مسوولیت بین المللی دولت ناشی از اعمال صلاحیت فراسرزمینی نامشروع ۲۴۷
بند دوم– اقدامات متقابل در برابر صلاحیت فراسرزمینی نامشروع دولت ۲۶۲
فرجام سخن ۲۷۲
منابع ۲۷۶
فهرست تفصیلی مطالب
مقدمه ۱۲
بیان مساله ۱۲
سوالات و فرضیه های تحقیق ۱۶
سوابق تحقیق ۱۶
سازماندهی تحقیق ۱۸
اهداف تحقیق ۱۹
روش شناسی تحقیق ۲۰
شرح مفاهیم تحقیق ۲۱
مشکلات و تنگناهای تحقیق ۲۲
بخش اول– صلاحیت فراسرزمینی از منظر حقوق بین الملل عمومی ۲۵
گفتار اول– مبانی نظری صلاحیت فراسرزمینی از منظ–ر حقوق بین الملل عم–ومی ۲۷
مقدمه ۲۷
بند اول– صلاحیت دولت از منظر مبانی حقوق بین الملل عمومی ۲۹
الف– مفهوم و انواع صلاحیت دولت در حقوق بین الملل عمومی ۲۹
اول– مفهوم صلاحیت دولت در حقوق بینالملل عمومی ۲۹
دوم– تجزیه صلاحیت؛ قانونی، قضایی و اجرایی ۳۲
سوم– تعارض صلاحیت در حقوق بین الملل ۳۵
۱– تعارض صلاحیت قانونی ۳۶
۲– تعارض صلاحیت قضایی ۳۷
۳– تعارض صلاحیت اجرایی ۳۸
ب– جایگاه صلاحیت دولت در حقوق بین الملل عمومی ۳۹
اول– صلاحیت در دوران میان حقوق بینالملل عمومی و خصوصی ۳۹
دوم– رویکرد نظری حقوق بین الملل عمومی به صلاحیت دولت ۴۵
سوم– منابع صلاحیت در حقوق بین الملل عمومی ۴۷
۱– معاهدات بینالمللی ۴۷
۲– رویه قضایی بین المللی ۴۹
بند دوم– صلاحیت فراسرزمینی دولت از منظر مبانی حقوق بین المللی عمومی ۵۱
الف– نگرش تاریخی، فلسفی و مفهومی به صلاحیت فراسرزمینی ۵۱
اول– نگرشی تاریخی به صلاحیت دولت ۵۱
دوم– اصالت صلاحیت: سرزمینی یا شخصی؟ ۵۴
سوم– قلمروی مفهومی صلاحیت فراسرزمینی ۵۹
۱– نسبت میان صلاحیت فراسرزمینی و عنصر رضایت دولت ۵۹
۲– نسبت میان صلاحیت فراسرزمینی و صلاحیت های سنتی ۵۹
۳– انواع صلاحیت های فراسرزمینی ۶۰
۳–۱– صلاحیت فراسرزمینی قانونی مستقیم ۶۱
۳–۲– صلاحیت فراسرزمینی قانونی غیرمستقیم ۶۱
۳–۳– صلاحیت فراسرزمینی قضایی مستقیم ۶۲
۳–۴– صلاحیت فراسرزمینی قضایی غیرمستقیم ۶۲
۳–۵– صلاحیت فراسرزمینی اجرایی مستقیم ۶۲
۳–۶– صلاحیت فراسرزمینی اجرایی غیرمستقیم ۶۲
چهارم– مفاهیم مرتبط با صلاحیت فراسرزمینی ۶۳
۱– صلاحیت بین المللی ۶۳
۲– صلاحیت انحصاری ۶۳
۳– صلاحیت همزمان ۶۵
۴– صلاحیت ترتیبی ۶۵
۵– صلاحیت افراطی ۶۶
۶– صلاحیت مشترک ۶۷
۷– صلاحیت اضافی ۶۷
۸– صلاحیت عام و صلاحیت خاص ۶۸
۹– صلاحیت یکجانبه ۶۸
ب– موافقت و مخالفت نظری با صلاحیت فراسرزمینی ۶۸
اول– استدلالات موافقان صلاحیت فراسرزمینی ۶۸
۱– صلاحیت فراسرزمینی به مثابه ضمانت اجرای حقوق بین الملل ۶۹
۲– صلاحیت فراسرزمینی فرصتی برای تابعان جدید حقوق بین الملل ۶۹
۳– صلاحیت فراسرزمینی و تحقق نظام غیرمتمرکز بینالمللی ۶۹
۴– ضرورت اعمال صلاحیت فراسرزمینی از سوی دولت های مدافع حقوق بین الملل ۷۰
۵– اعمال صلاحیت فراسرزمینی بهتر از بی قانونی است ۷۱
۶– صلاحیت فراسرزمینی عاملی برای توسعه حقوق بین الملل ۷۱
۷– پذیرش نظریه دوگانگی حقوقی در موضوع صلاحیت ۷۲
دوم– استدلالات مخالفان صلاحیت فراسرزمینی ۷۲
۱– صلاحیت فراسرزمینی مانع توسعه معاهدات بینالمللی ۷۲
۲– تهدید چندجانبه شدن صلاحیت فراسرزمینی ۷۳
۳– توسعه دادگاه انتخابی با توسعه صلاحیت فراسرزمینی ۷۳
۴– اقدام متقابل به جای احترام متقابل در صلاحیت فراسرزمینی ۷۳
۵– صلاحیت فراسرزمینی ناقض اصول دموکراتیک ۷۴
۶– صلاحیت فراسرزمینی به مثابه سیاست فراسرزمینی ۷۴
۷– صلاحیت فراسرزمینی عاملی برای بازگشت به دوران باستان ۷۵
بند سوم– حل مسیله صلاحیت فراسرزمینی: پیوند میان نظریات ۷۶
الف– راهحل های صلاحیت فراسرزمینی قضایی ۷۸
اول– صلاحیت فراسرزمینی بین المللی به جای صلاحیت فراسرزمینی قضایی ۷۹
دوم– صلاحیت جهانی تعدیل شده به جای صلاحیت فراسرزمینی قضایی ۸۰
ب– راهحل های صلاحیت فراسرزمینی قانونی ۸۱
اول– حقوق فراملی به جای صلاحیت فراسرزمینی قانونی ۸۱
دوم– دکترین تضمین قانونی متقابل به جای صلاحیت فراسرزمینی قانونی ۸۲
جمع بندی– از صلاحیت جهانی تا جهانی شدن صلاحیت ۸۳
گفتار دوم– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی از منظر حقوق بین الملل عمومی ۸۶
مقدمه ۸۶
بند اول– معیارهای اعمال صلاحیت فراسرزمینی ۸۸
الف– معیارهای اعمال صلاحیت فراسرزمینی قانونی ۹۰
اول– صلاحیت سرزمینی ذهنی و عینی ۹۰
دوم– صلاحیت شخصی فعال و منفعل ۹۲
سوم– صلاحیت واقعی ۹۴
چهارم– صلاحیت جهانی ۹۶
ب– معیارهای صلاحیت فراسرزمینی قضایی ۱۰۱
اول– دادگاه محل اقامت خواهان ۱۰۳
دوم– دادگاه محل اقامت خوانده ۱۰۵
سوم– دادگاه محل حضور خوانده ۱۰۶
چهارم– دادگاه محل وقوع شیء ۱۰۸
پنجم– دادگاه محل تجارت خوانده ۱۱۰
ج– معیارهای صلاحیت فراسرزمینی اجرایی ۱۱۳
بند دوم– قواعد مرتبط با صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل عمومی ۱۱۵
الف– قواعد حقوق بین المللی ناظر بر صلاحیت ۱۱۶
اول– اصول غیرقراردادی ۱۱۶
۱– اصل احترام متقابل میان دولتها ۱۱۶
۲– اصل عقلانیت ۱۱۹
۳– اصل توازن منافع ۱۲۱
دوم– اصول قراردادی ۱۲۳
۱– معاهدات بین المللی ۱۲۳
۱–۱– کنوانسیون بروکسل ۱۲۳
۱–۲– کنوانسیون لوگانو ۱۲۵
۱–۳– پیش نویس کنوانسیون لاهه ۱۲۵
۲– اقدامات سازمانهای بینالمللی ۱۲۶
ب– قواعد حقوق بین المللی قابل اعمال بر صلاحیت ۱۲۸
اول– اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها ۱۲۸
دوم– اصل قانونی بودن ۱۳۲
سوم– اصل دادرسی عادلانه ۱۳۴
۱– اصل منع مجازات مضاعف ۱۳۵
۲– اصل منع استنکاف از عدالت ۱۳۷
چهارم– اصل منع سوء استفاده از حق ۱۴۰
بند سوم– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در موضوعات حقوق بین الملل عمومی ۱۴۱
الف– صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل بشر ۱۴۱
اول– وجه حقوقی صلاحیت فراسرزمینی دولت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۲
دوم– وجه تکلیفی صلاحیت فراسرزمینی دولت در حقوق بین الملل بشر ۱۴۵
ب– صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بینالملل محیط زیست ۱۴۹
اول– الزام به اعمال صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل محیط زیست ۱۵۰
دوم– تجویز اعمال صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل محیط زیست ۱۵۱
سوم– ممنوعیت اعمال صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل محیط زیست ۱۵۲
ج– صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بینالملل کیفری ۱۵۳
اول– قوانین فراسرزمینی در حقوق کیفری ۱۵۴
دوم– قوانین سرزمینی با آثار فراسرزمینی در حقوق کیفری ۱۵۵
د– صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل اقتصادی ۱۵۷
جمع بندی– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی: از ممنوعیت تا الزام ۱۶۰
بخش دوم– صلاحیت فراسرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی ۱۶۳
گفتار اول– صلاحیت فراسرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی از منظر حقوق بین الملل عمومی ۱۶۵
مقدمه ۱۶۵
بند اول– مبانی صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۶۶
الف– کلیات راجع به صلاحیت دولت در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۶۶
اول– تعریف حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۶۶
دوم– تابعیت سرمایه گذار خارجی ۱۶۹
سوم– جایگاه صلاحیت دولت در سرمایه گذاری بین المللی ۱۷۲
ب– معیارهای نوین صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۷۵
اول– معیارهای صلاحیت فراسرزمینی قانونی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۷۵
۱– دکترین اثرگذاری ۱۷۵
۱–۱– مبانی حقوقی دکترین اثرگذاری ۱۷۵
۱–۲– شروط دکترین اثرگذاری ۱۷۸
– اساسی بودن اثر ۱۷۸
– مستقیم بودن اثر ۱۷۹
– قابل پیش بینی بودن اثر ۱۷۹
۲– دکترین اجرا ۱۸۱
دوم– معیارهای صلاحیت فراسرزمینی قضایی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۸۵
۱– دکترین خرق حجاب ۱۸۵
۱–۱– استناد به خرق حجاب در قضایای تجاری فراملی ۱۸۶
۱–۲– استناد به خرق حجاب در حمایت دیپلماتیک ۱۹۱
۱–۳– استناد به خرق حجاب در قضایای حقوق بشری ۱۹۲
۲– دکترین الکترود گرافیتی ۱۹۳
سوم– معیارهای صلاحیت فراسرزمینی اجرایی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۹۴
۱– صلاحیت اجرایی فراسرزمینی ۱۹۴
۲– صلاحیت اجرایی با آثار فراسرزمینی ۱۹۷
ج– قواعد مرتبط با صلاحیت دولت در حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۹۸
اول– اصل منع استنکاف از عدالت ۱۹۹
۱– در خصوص سرمایه گذاران خارجی ۲۰۰
۲– در خصوص اشخاص ثالث ۲۰۳
دوم– اصل حداقل رفتار بین المللی ۲۰۶
سوم– شرط ملت های کاملت الوداد ۲۰۷
چهارم– شرط رفتار ملی ۲۰۸
پنجم– اصل حمایت و امنیت ۲۰۹
بند دوم– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در موضوعات حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۲۱۱
الف– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری مستقیم ۲۱۲
اول– حقوق بین الملل رقابت ۲۱۲
۱– بازارشکنی ۲۱۴
۱–۱– بازارشکنی از خارج ۲۱۵
۱–۲– بازارشکنی از داخل ۲۱۸
۲– ادغام ۲۲۰
دوم– حقوق شبه جرایم شرکت های فراملی ۲۲۳
۱– حقوق بین الملل بشر ۲۲۵
۲– حقوق بین الملل محیط زیست ۲۳۱
سوم– حقوق ورشکستگی شرکت های فراملی ۲۳۴
۱– صلاحیت سرزمینی ۲۳۵
۲– صلاحیت جهانی ۲۳۵
۳– صلاحیت جهانی تعدیل شده ۲۳۷
۴– صلاحیت سرزمینی تعاونی ۲۳۹
۵– صلاحیت مبتنی بر سند موسس شرکت ۲۴۰
ب– مشروعیت صلاحیت فراسرزمینی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری غیرمستقیم ۲۴۰
جمع بندی– صلاحیت فراسرزمینی: معیاری نوین در حقوق بین الملل سرمایه گذاری؟ ۲۴۴
گفتار دوم– صلاحیت فراسرزمینی و سرمایه گذاری بین المللی از منظر حقوق مسوولیت بین المللی ۲۴۶
مقدمه ۲۴۶
بند اول– مسوولیت بین المللی دولت ناشی از اعمال صلاحیت فراسرزمینی نامشروع ۲۴۷
الف– عنصر انتساب در صلاحیت فراسرزمینی دولت ۲۴۸
ب– عنصر نقض در صلاحیت فراسرزمینی دولت ۲۵۰
بند دوم– اقدامات متقابل در برابر صلاحیت فراسرزمینی نامشروع دولت ۲۵۴
الف– اقدامات متقابل و صلاحیت فراسرزمینی نامشروع ۲۵۵
اول– عدم شناسایی ۲۵۵
دوم– عدم اجرا ۲۵۷
سوم– قوانین انسدادی ۲۵۸
چهارم– تدابیر بازپس گیری ۲۵۹
پنجم– تدابیر تلافی جویانه ۲۶۱
ششم– محدودیت های شکلی ۲۶۱
ب– بررسی چند نمونه عملی ۲۶۲
اول– قانون هلمز–برتون ۲۶۳
دوم– قانون داماتو–کندی ۲۶۶
جمع بندی– ملازمه صلاحیت و مسوولیت در حقوق بین الملل عمومی ۲۷۰
فرجام سخن ۲۷۲
منابع ۲۷۶
الف) فارسی ۲۷۹
ب) انگلیسی ۲۸۱
کلیدواژه ها
- صلاحیت
- صلاحیت فراسرزمینی
- حقوق بین الملل خصوصی
- حقوق بین الملل عمومی
- حقوق بین الملل سرمایه گذاری
- دکترین اثرگذاری
- دکترین خرق حجاب.
- صلاحیت
- حقوق برونمرزی
- حقوق بین الملل عمومی
- حقوق بین الملل خصوصی
- سرمایه گذار
- سرمایه گذاری خارجی
- قوانین سرمایه گذاری
- حقوق بین الملل
- صلاحیت قضایی