عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران
عنوانعوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوفاطمه افخمی عقدا
استاد راهنماعلیرضا میلانی
استاد مشاورفاطمه سوهانیان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه پیام نور استان تهران



عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه افخمی عقدا، با راهنمایی علیرضا میلانی و با مشاوره فاطمه سوهانیان در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.

چکیده

سال ها پیش برای حمایت حقوق انسان ها ، مجازاتهای بدنی مانند ، قتل ، قطع عضو و ... از نظام های کیفری برداشته شده و مجازات زندان جایگزین آن گردیده است. پس از گذشت مدتی، برای کارایی بهتر زندان اهدافی مطرح گردید . اهداف زندان عبارت بودند از : اصلاح و درمان و باز اجتماعی کردن مجرمان که زندان با این اهداف جدید وارد نظام های کیفری گردید .اما با گذشت چند دهه آسیب هایی برای این مجازات مطرح گردید ؛ آسیب هایی چون فاسد شدن افراد زندانی ، پایین آمدن حس مسیولیت ، مکانی برای انتقال بیماری ها و ...تجربه سال ها فرستادن افراد به زندان این آسیب ها را به لحاظ علمی اثبات کرده است .با این وجود ، مجازات زندان هم چنان برای برخورد با بسیاری از جرایم (اعم از سبک و سنگین) مورد استفاده قرار می گیرد به گونه ای که اکثر کشورهای جهان با بحران تورم جمعیت کیفری روبه رو هستند . اکنون جمعیت زندان های ایران سه برابر ظرفیت آن ها بوده و قابلیت زندان ها برای اصلاح و تربیت زندانیان به علت تراکم بیش از اندازه به شدت مخدوش و محیط زندان را آسیب زا کرده است .از آنجا که این آسیب ها بر فرد زندانی ، خانواده و نیز جامعه تاثیر می گذارد ، پس باید برای کارایی هرچه بیشتر زندان کوشید و از مشکلات و معایب آن کاست. زندان یک بد ضروری است و نمیتوان آن را از نظام کیفری حذف کرد ، اما می توان به کارایی آن افزود .این پژوهش سعی کرده تا عوامل ناکارآمدی زندان را در دو سیاست جنایی قضایی و تقنینی بررسی کند . زیرا سیاست گذاری در این دو حوزه ، در هر نظام کیفری دارای اهمیت فوق العاده ای است . سیاست گذاران برای سیاست گذاری در این حوزه باید به مشکلات و واقعیت های جامعه و نیز دستاوردهای علمی توجه داشته باشند ؛ زیرا سیاستی که آن ها اتخاذ می کنند ، پیامدهایی (اعم از مثبت و منفی) در جامعه خواهد داشت .

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه


مقدمه ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱

فصل اول : مفاهیم ، پیشینه و مبانی مجازات حبس

بخش اول : کیفر حبس : گذشته و حال –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵

مبحث اول : مبانی حبس و طبقه بندی زندان از دیدگاه اسلام ––––––––––––––––––––––– ۵

گفتار اول : تعریف حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵

گفتار دوم : انواع حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶

گفتار سوم : علوم اداره زندان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷

گفتار چهارم : زندان از دیدگاه اسلام و تقسیم بندی زندان از لحاظ فقه امامیه ––––––––– ۹

مبحث دوم : تحولات کیفر حبس در ایران –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۲

گفتار اول : کیفر حبس در دوره مشروطه(۱۳۰۴) –––––––––––––––––––––––––––– ۱۲

گفتار دوم : کیفر حبس در قوانین قبل از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۲) ––––––––––––– ۱۴

گفتار سوم : کیفر حبس در قوانین بعد از انقلاب اسلامی ایران –––––––––––––––––– ۱۴

الف) مجازات حبس در قانون ۱۳۶۱ ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۴

ب) مجازات حبس در قانون سال ۱۳۷۰ و ۱۳۷۵ ––––––––––––––––––––––––– ۱۵

بخش دوم : انواع زندان و رژیم های مختلف اعمال حبس –––––––––––––––––––––––––– ۱۷

مبحث اول : انواع زندان در ایران –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

گفتار اول : بازداشتگاه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

بند اول : بازداشتگاه امنیتی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

بند دوم : بازداشتگاه موقت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۸

بند سوم : بازداشتگاه عمومی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۹

گفتار دوم : زندان محکومان –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۰

بند اول : کانون اصلاح و تربیت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۱

بند دوم : زندان بسته –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۲

بند سوم : مراکز حرفه آموزی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۲

گفتار سوم : رژیم های مختلف اعمال حبس ––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۴

عنوان صفحه


بند اول : رژیم حبس مشترک –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۴

بند دوم : رژیم حبس انفرادی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۵

بند سوم : رژیم ابورنی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۷

بند چهارم : رژیم تدریجی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۸

مبحث دوم : اهداف و کارکردهای حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

گفتار اول: اهداف حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

بند اول :درباره متهمان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

بند دوم : درباره محکومان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

گفتار دوم : کارکردهای حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۳

بند اول : تعیین مرز ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۳

بند دوم : کارکرد اصلاحی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

بند سوم : کارکرد کنترل شده ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

بند چهارم : کارکرد حفاظتی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

فصل دوم : مجازات حبس : مزایا و معایب

بخش اول : بررسی مزایای حبس و نارسایی های فردی و اجتماعی مجازات حبس ––––––––– ۳۷

مبحث اول : مزایا و نارسایی های فردی مجازات حبس ––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

گفتار اول : مزایای مجازات حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

بند اول : نسبت به محکوم علیه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

بند دوم : نسبت به جامعه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۸

بند سوم : نسبت به محکوم له ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۹

گفتار دوم : معضل بهداشت در زندان ها ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۹

گفتار سوم : تاثیر مجازات حبس نسبت به شخص محکوم ––––––––––––––––––––– ۴۵

بند اول : تاثیرات منفی اخلاقی و اجتماعی مجازات حبس بر افراد –––––––––––––– ۴۵

بند دوم : تاثیر مجازات حبس نسبت به خانواده محکوم ––––––––––––––––––––– ۵۰

گفتار چهارم : تاثیر مجازات حبس در جامعه –––––––––––––––––––––––––––––– ۵۱

بند اول : انتقال فرهنگ مجرمانه به جامعه –––––––––––––––––––––––––––––– ۵۲

بند دوم : انباشته شدن نیروی کار جامعه در یک محل و تحمیل هزینه ها بر جامعه ––– ۵۲

عنوان صفحه


بند سوم : تکرار جرم –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۳

مبحث دوم : نارسایی های اجتماعی مجازات حبس ––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶

گفتار اول : تراکم جمعیت کیفری در زندان –––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶

گفتار دوم : ناسودمندی زندان و ضعف ارزش های فرهنگی حاکم بر زندان –––––––––– ۵۸

گفتار سوم : تعارض زندان با اصل شخصی بودن مجازات ها –––––––––––––––––––– ۵۹

بخش دوم : سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در رابطه با مجازات حبس ––––––––––––– ۶۰

مبحث اول : کاستی های سیاست جنایی تقنینی ایران در ارتباط با مجازات حبس –––––––––– ۶۰

گفتار اول : عدم تناسب مجازات در برخی از جرایم –––––––––––––––––––––––––– ۶۰

بند اول : جرایم مرتبط با مواد مخدر –––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۱

بند دوم : قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس،ارتشاء،کلاهبرداری –––––––––––– ۶۳

بند سوم : سرقت مقرون به آزار –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۴

گفتار دوم : جرم انگاری های متعدد و مبهم و کشدار –––––––––––––––––––––––– ۶۵

بند اول : جرم انگاری های متعدد –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۵

بند دوم : گسترش قلمرو جرم انگاری از کنش های اجتماعی ––––––––––––––––– ۶۶

بند سوم : عدم رعایت صراحت مقنن در جرم انگاری –––––––––––––––––––––– ۶۷

گفتار سوم : گسترش دامنه تابعین قانون جزا در خارج از کشور –––––––––––––––––– ۶۹

بند اول : جرایم اتباع بیگانه در خدمت ایران ––––––––––––––––––––––––––––– ۶۹

بند دوم : جرایم ارتکابی ایرانیان در خارج ایران –––––––––––––––––––––––––– ۶۹

گفتار چهارم : نقص سیاست گذاری در قانون آیین دادرسی کیفری –––––––––––––––– ۷۰

بند اول : قرار های تامین کیفری –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۰

بند دوم : ابهام در برخی مواد آیین دادرسی کیفری ––––––––––––––––––––––––– ۷۵

گفتار پنجم : مبارزه مقطعی و عدم تجدید نظرخواهی و تعلیق در برخی جرایم –––––––– ۷۹

بند اول : مبارزه مقطعی با برخی جرایم –––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۹

بند دوم : عدم وجود تجدید نظرخواهی در برخی جرایم –––––––––––––––––––– ۸۰

بند سوم : ممنوعیت تعلیق و تخفیف در برخی جرایم –––––––––––––––––––––– ۸۱

گفتار ششم : کاهش سن مسیولیت کیفری ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۲

مبحث دوم : کاستی های سیاست جنایی قضایی ایران در رابطه با مجازات حبس –––––––––– ۸۳

عنوان صفحه


گفتار اول : عدم استفاده از اقدامات تامینی و ترتیبی –––––––––––––––––––––––––– ۸۳

گفتار دوم : عدم استفاده از تعلیق تعقیب ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۶

گفتار سوم : کیفرگرایی قضات –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۶

گفتار چهارم : استفاده به ندرت از تعلیق مجازات و آزادی مشروط –––––––––––––––– ۸۸

نتیجه گیری ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۱

پیشنهاد ها –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۴

فهرست منابع –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۶

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • کیفر زندان
  • عوامل ناکارآمدی
  • حقوق جزا
  • حقوق جزا
  • بازداشتگاه
  • کانون اصلاح و تربیت
  • آیین دادرسی کیفری
  • مجازات
  • زندان
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • حقوق بشر