مسیولیت کیفری تیم جراحی در نظام حقوقی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسیولیت کیفری تیم جراحی در نظام حقوقی ایران
عنوانمسیولیت کیفری تیم جراحی در نظام حقوقی ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوفرح سمیاری
استاد راهنمامحمود عباسی
استاد مشاورشهرام موسوی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مسیولیت کیفری تیم جراحی در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فرح سمیاری، با راهنمایی محمود عباسی و با مشاوره شهرام موسوی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

در حرفه پزشکی، وظیفه، درمان ومعالجه ی بیمار است ولی دراتاق جراحی، مسیولیت پزشک در قبال سلامت و درمان بیمار، جدی تر نمایان می شود و این امر مسیولیت ها وتعهدات خاصی را برای جراح و تیم جراحی پدید می آورد. بنابراین اعضای تیم جراحی بایداگاهانه و دلسوزانه علاوه بر رعایت کامل حقوق بیمار، اقدامات پزشکی را مطابق با استانداردها انجام دهند.اعضای تیم جراحی با توجه به استقلال حرفه ای که دارند نسبت به عملکردشان در مواردی مسیول و در موارد خاصی با توجه به شرایط , غیر مسیول شناخته می شوند و در این میان آنچه مسیولیت و تعهد آنان را شفاف می سازد, رابطه سببیت و نوع مسیولیت و تعهدی است که در حین انجام وظیفه نمایان می شود وبا اذعان به این حقیقت که قوانین فعلی ایران در بیشتر موارد از خلا و پراکندگی خاصی در زمینه پزشکی رنج می برد, ضرورت وجود قوانین مدون مطابق با مبانی فقهی و حقوق مدرن متناسب با مقتضیات زمان احساس می شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب صفحه

مقدمه ۱

بیان مسیله ۵

سوالات تحقیق ۶

فرضیه های تحقیق ۶

روش تحقیق ۷

موانع و مشکلات ۸

مسیر تحقیق ۸

بخش اول–مفهوم شناسی ومبانی مسیولیت کیفری تیم جراحی ۹

فصل اول–مفهوم شناسی و پیشینه تاریخی موضوع ۱۱

مبحث اول–مفهوم شناسی موضوع ۱۱

گفتار اول–مسیولیت پزشک و تیم پزشکی و انواع آن ۱۱

الف– مسیولیت پزشک و تیم پزشکی ۱۲

۱–مفهوم مسیولیت ۱۲

۲–مفهوم مسیولیت پزشک و تیم پزشکی ۱۳

ب–انواع مسیولیت پزشک و تیم پزشکی ۱۴

۱–مسیولیت اخلاقی ۱۵

۲– مسیولیت انتظامی ۱۵

۳–مسیولیت مدنی ۱۶

الف–مسیولیت قراردادی ۱۸

۱–تعهد به نتیجه ۱۹

۲–تهعد به وسیله ۱۹

ب–مسیولیت خارج از قرارداد ۲۰

۴–مسیولیت کیفری ۲۱

۵–تفاوت مسیولیت کیفری و مسیولیت مدنی ۲۲

گفتار دوم–مفهوم تیم جراحی,اعضای تشکیل دهنده و شرح وظایف آنها ۲۴

الف–افراد استریل تیم جراحی ۲۵

۱–جراح ۲۵

۲–دستیار جراح ۲۶

۳–پرستار اتاق عمل(اسکراب) ۲۷

ب–افراد غیر استریل تیم جراحی ۲۹

۱– متخصص بیهوشی ۲۹

۲– پرستار اتاق عمل(سیرکولر) ۳۱

۳– کاردان هوشبری ۳۲

۴–کاردان اتاق عمل ۳۳

ج–سایر افراد مسیول مرتبط با تیم جراحی ۳۶

۱– مدیر بیمارستان ۳۶

۲–مسیول فنی بیمارستان ۳۸

مبحث دوم–پیشینه مسیولیت کیفری تیم پزشکی ۴۱

گفتار اول–ایران قبل از اسلام ۴۱

گفتار دوم–ایران اسلامی ۴۴

گفتار سوم–ایران معاصر

۴۹

الف– از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی ۴۹

ب–از انقلاب اسلامی تا زمان حاضر ۵۳

فصل دوم–مبانی و ارکان مسیولیت کیفری تیم پزشکی ۵۶

مبحث اول– مبانی مسیولیت کیفری تیم پزشکی ۵۷

گفتار اول–نظریه های حاکم بر مسیولیت پزشکی ۵۷

الف–نظریه مصونیت خیر خواهانه ۵۷

ب– نظریه ناخدای کشتی ۵۷

ج– نظریه مسیولیت مشترک ۶۰

د– نظریه مسیولیت بیمارستان به عنوان کارفرما ۶۱

ه– نظریه مسیولیت فردی ۶۳

و– نظریه مسیولیت قانونی ۶۴

گفتار دوم– موارد توجیه اقدامات تیم پزشکی ۶۶

الف–از دیدگاه فقه امامیه ۶۶

۱–ضرورت ۶۶

۲–برایت ۶۷

۳–اذن پزشک در معالجه ۶۹

۴–قاعده احسان ۷۰

ب– از دیدگاه مقررات ایران ۷۱

۱– اخذ رضایت ۷۱

۲–رعایت نظامات و مقررات ایران ۷۳

۳–رعایت موازین علمی و فنی ۷۴

۴– مشروعیت اعمال جراحی یا طبی ۷۵

۵–اقتضای مصالح اجتماعی و حفظ منافع برتر ۷۷

مبحث دوم–ارکان مسیولیت کیفری تیم پزشکی ۷۸

گفتار اول–ارکان مسیولیت کیفری تیم پزشکی از دیدگاه حقوقی ۷۸

الف– عملی که موجب خسارت شده ۷۹

۱– بی احتیاطی ۸۰

۲– بی مبالاتی ۸۱

۳– عدم مهارت ۸۲

۴– عدم رعایت نظامات دولتی ۸۳

ب–تحقق خسارت ۸۳

ج–رابطه سببیت ۸۴

۱–مباشرت ۸۵

۲–تسبیب ۸۵

۳–شرط ۸۶

گفتار دوم–ارکان مسیولیت کیفری پزشک و تیم پزشکی از دیدگاه فقهی ۸۸

الف–فقهای عامه ۸۸

ب– فقهای امامیه ۸۹

ج–استفتایاتی در مورد مسیولیت پزشکی ۹۴

بخش دوم–پیامدهای ناشی از عملکرد تیم جراحی در اتاق عمل ۹۷

فصل اول– قصور وتقصیر اعضای تیم جراحی در انجام وظایف محوله و مسیولیت کیفری آنان ۹۸

مبحث اول– قصور وتقصیر اعضای تیم جراحی در انجام وظایف محوله

۹۹

گفتار اول–مصادیق قصور و تقصیر اعضای تیم جراحی ۱۰۱

الف– قصور وتقصیر و مصادیق آن ۱۰۴

ب– قصور وتقصیر در ارتباط با حفظ ایمنی بیمار ۱۰۷

ج– قصور وتقصیر در درمان های دارویی ۱۰۹

۱–اشتباهات دارویی ۱۱۰

د– قصور و تقصیر در اجرای دستور پزشک یا جراح و اطلاع رسانی به پزشک یا جراح ۱۱۱

ه– قصور وتقصیر در ثبت گزارشات و تقلب با تغییر دادن گزارشات و سوابق بیمار و ۱۱۳

گفتار دوم–نقش مسیولیت بیمارستان در عملکرد و مسیولیت تیم جراحی ۱۱۵

الف– مدیر بیمارستان ۱۱۷

ب– مسیول فنی بیمارستان ۱۲۱

مبحث دوم–مسیولیت کیفری اعضای تیم جراحی در حقوق موضوعه ایران ۱۲۳

گفتار اول–قانون مجازات اسلامی ۱۲۵

گفتار دوم–قانون مدنی ۱۳۰

فصل دوم–بررسی رابطه سببیت در عملکرد تیم جراحی و تعیین مسیولیت کیفری اعضای آن ۱۳۷

مبحث اول–رابطه سببیت ۱۳۷

گفتار اول–مفهوم رابطه سببیت و تشخیص سبب در تعدد اسباب ۱۳۷

الف–مفهوم رابطه سببیت ۱۳۸

ب– نظریات حقوقی در تشخیص سبب واقعی در تعدد اسباب ۱۴۳

۱–نظریه ی برابری اسباب و شرایط ۱۴۴

۲–نظریه سبب مقدم در تاثیر ۱۴۴

۳–نظریه سبب متعارف ۱۴۶

گفتار دوم–تعهدات پزشک در درمان ۱۴۸

الف–تعهد به درمان و معالجه بیمار ۱۴۹

۱– تعهد به وسیله ۱۵۱

۲– تعهد به نتیجه ۱۵۴

الف– انتقال خون ۱۵۴

ب– اعضای مصنوعی ۱۵۴

ج– آزمایشات پزشکی ۱۵۵

د– جراحی زیبایی ۱۵۶

ه– بیهوشی ۱۵۶

و–تضمین سلامتی بیمار ۱۵۸

ب–تحلیل تهعد پزشک در قانون مجازات اسلامی ۱۶۰

مبحث دوم–تاثیر اسباب خارجی در مسیولیت کیفری تیم جراحی ۱۶۳

گفتار اول–قوه ی قاهره ۱۶۴

الف–خارجی بودن حادثه ۱۶۴

ب–گریز ناپذیری حادثه ۱۶۵

ج– عدم قابلیت پیش بینی حادثه ۱۶۵

گفتار دوم–تقصیر زیان دیده(بیمار) ۱۶۹

الف– پوشش یکی از خطاها به وسیله خطای دیگری ۱۷۲

۱– تقصیر عمدی

۱۷۲

۲– رضایت زیان دیده ۱۷۳

ب– خطای بیمار در اثر خطای پزشک ۱۷۴

گفتار سوم–فعل جراح و اعضای تیم جراحی ۱۷۵

الف– فعل همکاران پزشک ۱۷۶

۱–مسیولیت کارفرما از فعل کارگر ۱۷۷

۲– مسیولیت ناشی از فعل غیر ۱۷۹

ب– فعل همکاران غیر پزشک ۱۸۱

نتیجه گیری ۱۸۳

پیشنهادات ۱۸۹

فهرست منابع ۱۹۳

کلیدواژه ها

  • جراحی
  • نظام حقوقی
  • تدارکات پزشکی
  • علیت
  • تقصیر
  • مسیولیت جزایی
  • تیم جراحی
  • مسیولیت
  • اقدامات پزشکی
  • پزشک