ناپدیدسازی اجباری اشخاص در حقوق بین الملل کیفری
 | |
| عنوان | ناپدیدسازی اجباری اشخاص در حقوق بین الملل کیفری |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | محمدتقی تقی زاده |
| استاد راهنما | ابوالفتح خالقی |
| استاد مشاور | عادل ساریخانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
ناپدیدسازی اجباری اشخاص در حقوق بین الملل کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدتقی تقی زاده، با راهنمایی ابوالفتح خالقی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
پدیده ناپدید سازی اجباری افراد به عنوان یک جرم علیه بشریت، یکی از موارد نقض حقوق بشر و تعرض به کرامت انسانی است که در برخی از مناطق و کشورها به طور گسترده ای صورت می پذیرد. این پدیده فرایندی پیشرفته و درهم تنیده از چندین نقض جدی حقوق بشر مانند حق منع شکنجه، حق آزادی و امنیت فردی، حق شناخته شدن بعنوان یک فرد در برابر قانون، حق دادرسی عادلانه، حق حیات، حق حمایت از زندگی خانوادگی، حق دانستن حقیقت و حق برخورد انسانی با فرد در زمان بازداشت است. مهم ترین سند بین المللی در این رابطه کنوانسیون بین المللی حمایت ازکلیه اشخاص در برابر ناپدید سازی اجباری مصوب ۲۰۰۶ می باشد، که جمهوری اسلامی ایران هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است. با توجه به مقررات کنوانسیون فوق، جرم ناپدید سازی اجباری دارای ماهیتی چند بعدی است. از جمله ویژگی های تشکیل دهنده ی ماهیت این جرم می توان به: ۱– سیاسی نبودن؛ ۲– غیرارادی بودن؛ ۳– مرکب بودن؛ ۴– مستمر بودن؛ اشاره کرد. پیچیدگی رکن مادی خاص این جرم اهمیت بررسی این مسایل را بیش از پیش نشان می دهد. در همین راستا تحلیل ارکان تشکیل دهنده بزه نیز مفید فایده است. جنایت مزبور مانند تمام جرایم دارای سه رکن قانونی، مادی، و روانی می باشد. اما با توجه به ماهیت خاص این جرم، اجزاء و ارکان آن خصوصا رکن مادی تفاوت هایی با اجزاء و ارکان سایر جرایم دارد. نکته دیگری که در ارتباط با این جرم وجود دارد، چگونگی جبران خسارت قربانی است. بر اساس بندهای ۴ الی ۷ ماده ۲۴ کنوانسیون خسارت های قابل جبران عبارتند از کلیه خسارت های مادی و معنوی که به فرد ناپدیدشده و هر فردی که در نتیجه ی ناپدید سازی اجباری، به طور مستقیم متحمل رنج شدیدی می شود، وارد شود. از جمله موارد دیگری که در رابطه با جرم ناپدید سازی اجباری مطرح است بحث صلاحیت رسیدگی به این جرم است که به صورت کلی می توان گفت که صلاحیت دیوان بین المللی کیفری برای رسیدگی، یک صلاحیت تکمیلی است. بدین معنا که ابتدا کشورهای عضو صالح به رسیدگی هستند و تحت شرایط خاصی، از جمله ارجاع شورای امنیت، دیوان اعمال صلاحیت نموده، وارد رسیدگی می شود.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده و
مقدمه ۱
الف) بیان مسیله ۱
ب) سوالات اصلی تحقیق ۳
ج) فرضیات ۳
د) اهمیت و ضرورت تحقیق ۳
ه) اهداف تحقیق ۳
و) پیشینه تحقیق ۴
ز) مشکلات تحقیق ۴
ح) روش تحقیق ۴
ط) سازمان دهی مطالب تحقیق ۴
فصل اول ۶
تعاریف، مفاهیم و تاریخچه ۶
مبحث اول: تعاریف، مفاهیم، تاریخچه ۷
گفتار اول : ناپدید سازی اجباری ۷
گفتار دوم : جنایت علیه بشریت ۹
الف) جنایت ۹
ب) بشریت ۱۰
ج) کرامت انسانی ۱۱
د) جنایت علیه بشریت ۱۴
گفتار سوم: دولت ۱۷
گفتار چهارم: سازمان سیاسی ۱۹
مبحث دوم: تاریخچه و پیشینه ۲۱
گفتار اول: ناپدید سازی اجباری در اسلام ۲۲
گفتار دوم: اسناد عام بینالمللی در زمینه ناپدید سازی اجباری ۲۶
الف) اساسنامه دادگاه نورنبرگ ۲۸
ب) اساسنامه دادگاه توکیو ۳۳
ج) اساسنامه دادگاه یوگسلاوی سابق ۳۵
د) اساسنامه دادگاه روآندا ۳۹
ه–) اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی ۴۵
گفتار سوم: اسناد خاص در زمینهی ناپدید سازی اجباری ۴۷
الف) اعلامیهی حمایت از تمامی اشخاص در برابر ناپدید سازی اجباری (سال ۱۹۹۲) ۵۰
ب) کنوانسیون آمریکایی در مورد ناپدید سازی اجباری(سال ۱۹۹۴) ۵۳
ج) کنوانسیون بین المللی حمایت ازکلیه اشخاص در برابر ناپدید سازی اجباری(سال۱۹۹۶) ۵۵
فصل دوم: ۵۶
ارکان متشکله جرم ۵۶
مبحث اول: ارکان جرم ناپدید سازی اجباری اشخاص ۵۷
گفتار اول : رکن قانونی جرم ۵۷
گفتار دوم : رکن مادی جرم ۶۳
الف) محرومیت از آزادی ۶۴
۱) بازداشت ۶۷
۲) توقیف ۶۹
۳) ربودن اشخاص ۷۰
ب) امتناع از اذعان به دستگیری، بازداشت یا ربودن ۷۱
ج) امتناع از ارایه اطلاعات در مورد سرنوشت یا محل نگهداری ۷۱
د) مرتکب جرم ۷۳
ه–) مجنی علیه ۷۶
۱– تعداد ۷۷
۲– ماهیت نظامی یا غیرنظامی ۷۹
و) عدم لزوم ارتباط با جنگ یا درگیری مسلحانه ۸۱
ز) لزوم حمله گسترده و سازمان یافته ۸۲
۱– حمله ۸۲
۲– گسترده ۸۳
۳– سازمان یافته ۸۳
گفتار سوم : رکن روانی جرم ناپدیدسازی اجباری اشخاص ۸۶
الف) سوء نیت عام ۸۷
ب) سوء نیت خاص ۸۹
مبحث دوم : ماهیت جرم ناپدیدسازی اجباری اشخاص ۹۲
گفتار اول: جنایت علیه بشریت ۹۲
گفتار دوم : ماهیت مرکب جرم ۹۳
گفتار سوم: ماهیت غیر ارادی جرم ۹۴
گفتار چهارم: ماهیت مستمر جرم و آثار حقوقی مستمر بودن آن ۹۶
الف) عطف به ما سبق شدن جرایم مستمر ۹۷
ب) مرور زمان در جرایم مستمر ۹۸
گفتار پنجم: سیاسی نبودن جرم ۹۹
مبحث سوم: مسوولیت کیفری ۱۰۲
گفتار اول: فردی بودن مسوولیت کیفری ۱۰۲
گفتار دوم: امر آمر قانونی ۱۰۳
گفتار سوم: عوامل رافع مسوولیت کیفری ۱۰۵
فصل سوم: ۱۰۸
تجزیه و تحلیل برخی مفاد کنوانسیون ۱۰۸
مبحث اول: حقوق قربانی در کنوانسیون ۱۱۲
گفتار اول: مفهوم قربانی ۱۱۲
الف) فرد ناپدید شده ۱۱۴
ب) خانواده قربانی ۱۱۵
ج) سایر افراد ۱۱۶
گفتار دوم: عدم ناپدید شدگی اجباری ۱۱۶
الف) پیشگیری ۱۱۷
ب) عدم استرداد و اخراج افراد در معرض ناپدیدشدگی اجباری ۱۱۸
ج) معاضدت دولتها در جستجو، شناسایی، یافتن و آزادکردن فرد ناپدید شده ۱۲۰
گفتار دوم: حق هر قربانی نسبت به آگاهی از واقعیت درباره شخص ناپدیدشده ۱۲۱
گفتار سوم: تضمین حمایت از شاکی، شهود، اقوام و وکلا در برابر تهدیدهای صورت گرفته ۱۲۱
گفتار چهارم: حق جبران خسارت و دریافت غرامت ۱۲۵
الف) تضمین پرداخت خسارت ۱۲۶
ب) مقررات و محل پرداخت خسارت و غرامت ۱۲۸
ج) انواع خسارت قابل جبران ۱۲۹
ا) خسارت مادی ۱۲۹
۲) خسارت معنوی ۱۲۹
د) طرق جبران خسارت ۱۳۰
۱) پرداخت خسارت و غرامت ۱۳۰
۲) اعاده به وضع سابق ۱۳۱
۳) جلب رضایت، از جمله اعاده حیثیت و آبرو ۱۳۲
۴) ترمیم و بازپروری ۱۳۴
۵) تضمیناتی دال بر عدم تکرار؛ ۱۳۵
مبحث دوم: حقوق متهم در کنوانسیون ۱۳۶
گفتار اول: بازداشت متهم بر اساس دلایل قانع کننده ۱۳۷
گفتار دوم: رسیدگی فوری به اتهامات و بازجویی یا انجام تحقیقات ۱۳۸
گفتار سوم: محدود بودن مدت بازداشت ۱۳۹
گفتار چهارم: حق تماس با خانواده، وکیل و یا مقامات کنسولی در صورت خارجی بودن فرد بازداشت شده ۱۴۱
گفتار پنجم: ممنوعیت از نگهداری در بازداشتگاه مخفی ۱۴۴
گفتار ششم: مداخله نزدیکان فرد بازداشت شده جهت آزادی وی ۱۴۶
گفتار هفتم: بهرهمندی از کیفیات مخففه ۱۴۸
مبحث سوم: وظایف دولتهای عضو در خصوص جرم ناپدید سازی اجباری ۱۵۰
گفتار اول: جرم انگاری ۱۵۰
گفتار دوم: اهداف جرم انگاری ۱۵۴
الف) پیشگیری از وقوع ناپدید سازی اجباری ۱۵۵
ب) مجازات کلیه عاملان و مرتکبین ناپدید سازی اجباری در صورت وقوع و مبارزه با بیکیفری برای ارتکاب جنایت ناپدید سازی اجباری ۱۵۶
ج) برخورداری قربانیان از عدالت و جبران خسارت ۱۵۷
گفتار سوم: اقدام درجهت اثبات صلاحیت ۱۵۸
الف) تعریف صلاحیت ۱۵۸
ب) تکمیلی بودن صلاحیت دیوان ۱۶۰
ج) صلاحیت از حیث زمان ۱۶۱
د) صلاحیت ازحیث مرتکب ۱۶۲
۱) شخص حقیقی یا حقوقی ۱۶۲
۲) سن مرتکب ۱۶۴
ه–) صلاحیت از حیث مرجع رسیدگی کننده ۱۶۴
گفتار چهارم: آموزش نیروهای مرتبط با جرم ناپدید سازی اجباری ۱۶۶
گفتار پنجم: همکاری با کمیته ناپدید سازی اجباری ۱۶۶
مبحث چهارم: تحقیقات مقدماتی و رسیدگی ۱۶۸
گفتار اول: شروع به تحقیق ۱۶۸
الف) تحقیق توسط دادستان ۱۶۸
۱– ارجاع وضعیت توسط یک دولت عضو ۱۶۸
۲– ارجاع شورای امنیت ۱۶۸
۳– گزارش به دادستان ۱۶۹
ب) شروع به رسیدگی توسط هر یک از دولتهای عضو ۱۷۰
گفتار دوم : موانع اجرای قانون ۱۷۱
الف) حقوق بین الملل ۱۷۱
ب) حقوق داخلی ۱۷۵
مبحث پنجم: جمهوری اسلامی ایران و کنوانسیون ۱۷۵
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۷۸
الف) پیشنهاد به سازمان کنفرانس اسلامی و سازمان بینالمجالس کشورهای اسلامی ۱۷۸
ب) پیشنهاد به مقنن داخلی ۱۷۸
ج) پیشنهاد به سازمان ملل ۱۷۹
فهرست منابع و مآخذ ۱۸۰
ضمیمه ۱۸۵
کلیدواژه ها
- جنایت علیه بشریت
- حقوق جزای بین المللی
- دیوان بین المللی کیفری
- سر به نیست کردن
- نقض حقوق بشر
- ناپدید سازی اجباری اشخاص
- دیوان کیفری بین المللی
- حقوق بین المللی کیفری
- جنایت علیه بشریت
- شان انسانی